1-Mavzu: rivojlangan davlatlarda ta`lim-tarbiya

Universitet tipidagi o‘quv yurtlar va Oliy maktablar1970 yil 7 iyuldagi qonunga muvofiq OO‘Yular universitet tipidagi o‘quvyurtlar va Oliy maktablarga bo‘linadi. Aslini olganda 7 ta Belgiya universitetifaoliyat yuritadi: L’ej davlat, Monse-Enodagi Universitet, Gent davlat, Bryussel’Erkin (frantsuz tilida va alohida flamand), Luven katolik (frantsuz tilida va alohidaflamand). Ular qatorida bir nechta xorijiy universitet bo‘limlari (Bryussel’ vaAntverpenda), hamda universitetga tenglashtirilgan qator Belgiya OO‘Yu (odatdaular universitet fakul’teti, markaz, birlashma yoki jamg‘arma nomlariga ega)faoliyat yuritadi.OO‘Yularning bir qismi - yuqorida nomlari qayd etilgan hamjamiyatlarhukumatlari byudjetidan moliyalashtiriladigan davlat, yoki «rasmiy» o‘quv yurtlar.Boshqalari shaxsiy mablag‘lar hisobidan - xususiy, shaxs yoki tashkilotlartomonidan ochilgan va mustaqil, erkin nomlariga ega bo‘lishgan. Ularningaksariyati Belgiyada, an’anaga ko‘ra, ta’limning barcha bosqichlarini, shujumladan oliy ta’limni, tashkil etish va moliyalashtirishda katta ahamiyatga egabo‘lgan Rim katolik cherkovi rahbarligida ochilgan. Ba’zi mustaqil o‘quv yurtlar,xususan, katolik universitetlar hamjamiyatlar hukumatlari ko‘magidanfoydalanishadi.Brusseldagi mustaqil universitet - Niderland tilida o‘qitiladigan universitethisoblanadi. 1970 yili niderland tilidagi fakul’tetlar 1834 yili tashkil etilganBryussel’ erkin universiteti tarkibidan alohida universitet bo‘lib ajralib chiqqan.Ushbu universitetlar nomlaridagi erkin so‘zi ularning mustaqil o‘quv yurtiekanini bildiradi.Har ikkala tipdagi universitet etarli mablag‘ga egaligi sababli Belgiyadagihech bir o‘quv yurtlari tarmoqlariga davlat va katolik cherkovga tegishli emas.Ular Erkin ilmiy tadqiqotlar prinsipiga bo‘ysinadi va shiorlari ham bir xil:Qarong‘ilikni ilm bilan yengish. BEU, yuqorida qayd etilganidek, 1834 yilitashkil topilgan va ta’limi faqatgina frantsuz tilida, 1934 yildan boshlab gollandtilida olib boriladi. 1970 yili esa Niderland tilida o‘qitiladigan fakul’tetlar Erkinuniversitetlariga ajratiladi. Shunday bo‘lsada har ikkala universitet o‘zarohamkorlik dasturini amalga oshiradi. Fakultetlari:huquq va kriminologiya;iqtisodiy, ijtimoiy va siyosiy fanlar;psixologiya va pedagogika;tabiiy fanlar;tibbiyot va dorishunoslik;faylasuf va filologiya;texnik (muhandislik) fanlar;jismoniy tarbiya;o‘qituvchilarni tayyorlash fanlararo guruh.Shuningdek, universitetga tenglashgan o‘quv yurtlar tarkibiga Qirolningharbiy maktabi ham kiradi. Universitet diplomi mavjudligi amaldagi qonunchilikkamuvofiq ma’lum davlat mansab, lavozimlarini egallash va jamoat ahamiyatiga ega(advokat, vrach va boshqa) mutaxassisliklar bo‘yicha faoliyat yuritish uchun ruxsatolish uchun kerakdir. Alohida holatlarda Belgiya universitetlari chet elliklargaBelgiyada ishlash huquqiga ega bo‘lmagan diplom berishadi. Universitetda ta’limolish eng kam muddati 4 yildir, lekin ba’zi mutaxassisliklar bo‘yicha 10-12 yiltahsil olishi mumkin.Universitetdagi o‘qishlar ko‘p pog‘onalidir: universitetda ta’lim olishninghar bir davri yoki sikli universitet ilmiy darajasini olish uchun quyidagidarajalarini olishi bilan tugatiladi: