1 mavzu: tarbiya jarayoniga innovatsoin yondashuv. Reja


Download 5 Mb.
bet45/57
Sana12.10.2023
Hajmi5 Mb.
#1700897
1   ...   41   42   43   44   45   46   47   48   ...   57
Qozogʻistonda taʼlimni Sovet Ittifoqidan mustaqillikka erishgandan soʻng, Qozogʻistonda taʼlimni “davlat tomonidan moliyalashtirish“ qisqartirildi. 1991-yilda yalpi ichki mahsulotning 6 foizidan 1994-yilda 3 foizga tushdi, 1999-yilda esa bu koʻrsatkich 4 foizgacha koʻtarildi. Boshlangʻich va oʻrta maktab oʻqituvchilari yomon maosh oladilar; 1993-yilda 30,000dan ortiq oʻqituvchilar (yoki 1990-yildagi oʻqituvchilarning yettidan bir qismi) taʼlimni tark etdilar, ularning aksariyati koʻproq daromadli ish qidirish uchun ketdilar.
1994-yilda Qozogʻistonda 8575 boshlangʻich va oʻrta maktabga (birdan oʻn birgacha), taxminan 3,2 million oʻquvchi qatnashdi. 1992-yilda Qozogʻistondagi 8500 ga yaqin bolalar maktabgacha taʼlim muassasalariga qatnadilar. 1994-yilda respublikaning oltmish bitta oliy oʻquv yurtida 272,1 ming talaba tahsil oldi. Talabalarning ellik toʻrt foizi qozoq, 31 foizi ruslar edi. Qozogʻistonning 1995-yilgi konstitutsiyasi majburiy, ijtimoiylashtirilgan oʻrta maktab taʼlimini beradi. Fuqarolar ijtimoiylashtirilgan oliy oʻquv yurtlari uchun raqobatlashadi. Xususiy taʼlim mamlakatda oʻsib bormoqda, oʻquvchilarning 5 foizga yaqini xususiy maktablarda oʻqiydilar, ular asosan oʻzboshimchalik bilan davlat nazorati ostida qoldirilgan.
3. Integratsiyalahsgan ta’limning uyg'unligi va O‘zbekistonda ta’limning uzluksizligi
2002-yilda Osiyo Taraqqiyot Banki Qozogʻistonga taʼlim sohasidagi muhim muammolar va ustuvorliklarni aniqlash va hukumatning taʼlim sohasini rivojlantirish strategiyasini kuchaytirishga hissa qoʻshish uchun texnik yordam koʻrsatdi[1]. Amerika Qoʻshma Shtatlari 2004-yilda Tinchlik korpusining 137 aʼzosiga “taʼlim va NNTni rivojlantirishda“ ishlashni taʼminladi.
1999-yilda Qozogʻistonda erkaklarning 99,1 % va ayollarning 97,7 % oʻqish yozishni bilgan. Amerika Qoʻshma Shtatlari Davlat kotibi Kondoliza Rays 2006-yil 12-13-oktabr kunlari Qozogʻistonga tashrif buyurganida, u: "Har qanday davlatning kelajagi uning bilim darajasiga bogʻliq. Bu mening Qozogʻistonga toʻrtinchi tashrifimdir. Men allaqachon atirau va Almatida boʻlganman. Men har qanday mamlakat muvaffaqiyatining kaliti boʻlgan millatingizning maʼlumot darajasi yuqori ekaniga guvoh boʻldim-degan. O‘zbekiston maktablarida ham yuqori darajadagi o‘qish savodxonligiga ega o‘quvchilarni kamol toptirishga yordam beradi. O‘rtacha hisobda, Rossiya Federatsiyasi va Singapurlik 4-sinf o‘quvchilari o‘qish bo‘yicha eng yuqori ko‘rsatkichlarni namoyon etishdi. Shuningdek, bu ikki davlat o‘quvchilarninig to‘rtdan bir qismi matnni mukammal darajada tushina olish malakasini ko‘rsatishdi. Bu darajada matnni tushungan o‘quvchilar hikoya syujetlari va nisbatan murakkab matnlarda berilgan ma’lumotlarni izohlash, birlashtirish, va baholash ko‘nikmalariga ega. Hong Kong, Irlandiya, Finlandiya, Polsha ba Shimoliy Irlandiyalik o‘quvchilarning beshdan bir qismi matnini mukammal darajada tushina olish malakasini ko‘rsatishdi.
Quyidagi jadvalda natijalar aniq raqamlarda aks ettirilgan [4]: Rossiya Federatsiyasi 581 Singapur 576 Hong Kong (SAR) 569 Irlandiya 567 237 Finlandiya 566 Polsha 565 Shimoliy Irlandiya 565 PIRLS tadqiqoti tomonidan o‘qish savodxonligiga berilgan ta’rif IEA xalqaro assotsiatsiyasining 2001-yildagi tadqiqotiga asoslangan bo‘lib, unda o‘qish savodxonligi “tushunish va shaxs tomonidan qadrlanadigan va yoki jamiyat tomonidan talab etiladigan barcha yozma til shakllaridan foydalana olish qobiliyati” deb izohlangan. PIRLS tadqiqoti har bir ishtirokchi mamlakatlarda tadqiqot jarayonida qatnashayotgan boshlang‘ich sinf o‘quvchilarining o‘qish savodxonlik darajasi haqida to‘liq tasavvur hosil qilish imkonini beradi. O‘zbekistonda Ta’lim tizimi yagona va uzluksizdir.

Download 5 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   41   42   43   44   45   46   47   48   ...   57




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling