1-Mavzu: Xizmat ko’rsatish jarayonidagi xatti-harakatlar. Reja

Guruh bo’lib ishlash qoidalari.

Guruh- muayyan maqsadlarga erishish uchun o'zaro ta'sir qiluvchi, o'zaro bog'liq va o'zaro ta'sir ko'rsatadigan, bir-biriga bog'liq holda turli xil vazifalarni bajaradigan, birgalikdagi faoliyatni muvofiqlashtiradigan va o'zlarini yagona tashkilotning bir qismi deb hisoblaydigan ma'lum miqdordagi odamlarning (ikki yoki undan ko'p) nisbatan izolyatsiya qilingan birlashmasi.
Guruhlar turli mezonlarga ko'ra tasniflanadi. Guruh tasnifi.

Tasniflash atributi	Guruhlarning turlari
Band hajmi	Katta, kichik
Birgalikdagi faoliyat sohasi	Menejment, ishlab chiqarish
Zamonaviy	Yuqori darajada rivojlangan, kam rivojlangan
Borliq haqiqatlari	Haqiqiy, shartli
Rasmiylashtirish darajasi (yaratish printsipi)	Rasmiy, norasmiy
Innovatsiyalarning maqsadlari	Maqsad (loyiha), funktsional, qiziqishlari bo'yicha, do'stona
Operatsion davri	Doimiy, vaqtinchalik
Guruhga shaxsning kirishining tabiati	Malumot, noaniq (guruhlarga tegishli)

Katta guruhlar- butun jamiyat (mamlakat) miqyosida mavjud bo'lgan va har xil turdagi ijtimoiy aloqalar asosida ajralib turadigan, majburiy shaxsiy aloqalarni nazarda tutmaydigan odamlarning ijtimoiy jamoalari. Bularga, masalan, sinflar, millatlar, jamoat tashkilotlari, yosh guruhlari. Kichik guruhlar oz sonli, ammo birgalikdagi faoliyat bilan birlashtirilgan va bevosita shaxsiy muloqot va o'zaro ta'sirda bo'lgan odamlar guruhining tarkibi.
Rasmiy guruhlar- tashkil etilgan guruhlar, lekin tashkilot tuzilmasida rahbariyatning muayyan vazifalarni bajarish to'g'risidagi qarori, ularning faoliyati tashkilot maqsadlariga erishishga yordam beradi. Ular oldindan tuzilgan, rasman tasdiqlangan nizomlar, yo‘riqnomalar, nizomlar asosida faoliyat yuritadi.
Norasmiy guruhlar- a'zolar va tashkilotlar tomonidan odamlarning ijtimoiy ehtiyojlari va muloqotini qondirish uchun o'zlarining o'zaro hamdardliklari va antipatiyalari, umumiy manfaatlari, bir xil sevimli mashg'ulotlari, odatlariga muvofiq tashkil etilgan guruhlar.
Boshqaruv guruhlari- boshqaruv funktsiyalarini bajaradigan ishchilar guruhlari. Ushbu guruhlarning navlari jamoaning etakchilik guruhi, birinchi navbatda yuqori boshqaruv guruhi va qo'mitalar bo'lishi mumkin. Bunday guruhlarda asosiy narsa birgalikda, birgalikda qaror qabul qilishdir. Jamoa guruhlari ham, qo‘mitalar ham yagona kompleks mexanizm sifatida samarali ishlashi kerak.
Ishlab chiqarish guruhlari- ishlab chiqarish faoliyatida bevosita ishtirok etuvchi, muayyan ishlab chiqarish vazifasini birgalikda bajaradigan ishchilar guruhlari.
Maqsadli (loyiha) guruhlari- muayyan maqsadga erishish uchun tuzilgan guruhlar. Maqsadga erishilgach, guruh tarqatib yuborilishi yoki yangi loyiha ustida ishlashga tayinlanishi mumkin.
Funktsional guruhlar- muayyan funktsiyani uzoq muddatli bajarishga qaratilgan guruhlar. Qiziqishlar asosida va do'stlik (do'stlik) asosida yaratilgan guruhlar - bir-biriga qiziq bo'lgan, umumiy sevimli mashg'ulotlariga ega bo'lgan va do'stona munosabatlarni saqlaydigan odamlarni birlashtiradi. Ishda paydo bo'lib, ular ko'pincha ish faoliyatidan tashqariga chiqadilar.
Qiziqish guruhlari va do'stona guruhlar norasmiy guruhlar turidir.
Tik turgan guruhlar- a'zolari muayyan muammolarni o'zlarining bir qismi sifatida hal qiladigan guruhlar ish majburiyatlari; tashkilot barqarorligini ta'minlash.
Vaqtinchalik guruhlar- qisqa muddatli bir martalik vazifalarni bajarish uchun tuzilgan guruhlar. Guruhning rivojlanish darajasi psixologik hamjamiyat, mavjud tuzilma, mas'uliyat va rollarning aniq taqsimlanishi, guruh a'zolarining birlashishi darajasi bilan belgilanadi.