1. Meýdan kyrkbogny düşünjesi bilen logikaly bagly bolmadyk adalgalary anyklaň. tohum kökbaldak iki jynsly gametofit sporofill käbir jynsly gametofit arhegoniý tohumpyntyk endosperm anteridiý 10

A)a-ebalak, rediska, bugdaý b-kekre, mahsar, tozga B)a-dag alça, ýapon sofarasy, andiz b-dyrnakgül, hrizantema, gurygül С)a-köwreýik, halman, petruşka b-dastargül, turan ýowşany, mahsar D)a-alaý hyýaly, turaç, aşkädi b-gara ýowşan, boýymadaran
18.Meýdan kyrkbogny we zöhresaç üçin umumy belgileri görkeziň? 1.köp ýyllyk kökbaldakly ösümlik 2.sporalary soruslar içinde ýerleşen sporangiýlerde ýetişýär 3.köp öýjükden ybarat arhegoniýde bir ýumurtga öýjük ýetişýär 4.ýapyragy giň, iňňe şekilli, ýelek şekilli bölünen 5.gametofiti iki jynsly 6.jynsy we jynssyz ýol bilen köpelýär 7.tohumlanma suwda amal aşýar A)2,4,5 B)1,5,7 C)1,3,6 D)3,4,6
19.Stabilleşdiriji seçgä degişli häsiýetleri görkeziň.
A)özgeren gurşaw şertinde ýüze çykýar we täze görnüşleriň emele gelmegine hyzmat edýär B)hemişelik gurşaw özgeren organizmleriň heläk bolmagyna alyp gelýär, reaksiýa normasyny saklan organizmler heläk bolýar C)reaksiýa normasyny saklan organizmler heläk bolýar, hemişelik gurşawda ýaşaýan organizmleriň uygunlaşmagyny üpjün edýär D)hemişelik gurşawda ýaşaýan organizmleriň uygunlaşmagyny üpjün edýär, reksiýa normasyny saklan organizmler sany artýar
20.Mekkejöwende krahmally endosperm dominant (A), mum şekilli endosperm resessiw (a), genler arkaly nesil yzarlaýar.Mekkejöweniň bir populýasiýada A geni 80 prosent we a geni 20 prosendi düzýär.Eger geterozigotaly organizmler öz-ara çaknyşdyrylmagynan 4800 ösümlik alynan bolsa, olaryň näçesinde, däne gomozigota formasyndaky krahmally endosperme eýe ekenligini anyklaň. A)192 B)768 C)1536 D)3072
21.Dizruptiw seçgi netijesinde nähili özgeriş ýüze çykýar? A)özgeren indiwidler sany saklanyp galynýar B)mutatsiýa eýe bolan görnüşler kemelýär C)özgermedik indiwidler saklanyp galynýar D)bir-birinden parhly iki dürli indiwidler topary duşýar
22.Meýoz prosesiniň profaza II döwründäki öýjükde hromosomalar sany 18 bolsa, şu öýjükde interfaza basgançagynan soň näçe hromosoma bolan? A)18 B)36 С)72 D)54
23.Gyşyk gülli, çylşyrymly ýapyrakly bir ýyllyk (a) we köp ýyllyk (b) ösümlikleri anyklaň. 1.otluk kleweri 2.itburyn 3.arahis 4.ýorunja 5.noýba 6.kenep 7.ýandak 8.kaşgarýorunja 9.nohut A)a-3,5 b-1,4 B)a-5,9 b-4,7 C)a-3,6,9 b-1,2,4,8 D)a-5,9 b-1,4,7,8
24.Haýsy jogapda öýjük diýwaryny emele getirýan (a) we emele getirmeýän (b) polisaharidler dogry görkezilen. 1.hitin 2.krahmal 3.riboza 4.glikogen 5.maltoza 6.sellýuloza A)a-1,6 b-2,4 B)a-1,2 b-3,4 C)a-1,4 b-2,6 D)a-1,6 b-2,3,4,5
25.Haýsy belgileriň nesil yzarlamagy komplementar genlere bagly däl. 1.sogan kelle reňkiniň ak bolmagy 2.sygyrlaryň süýdiniň mukdary 3.itlerde ýüňiniň bagyr reňkde bolmagy 4.towuklarda periň reňkli bolmagy 5.horazlarda gül şekilli täçiň nesil yzarlamagy 6.menekli totylarda ak periň nesil yzarlamagy 7.hoşboý ysly nohut gültaç ýapyraklarynyň ak bolmagy 8.bugdaý dänesiniň gyzyl reňki A)4,7 B)1,6 C)3,5 D)2,8
26.Losü üçin degişli belgiler görkezilen jogaby anyklaň. 1.guşaklyk süňkleri oňurgalyga birleşmedik 2.beden temperaturasy daşky gurşawa bagly däl 3.gastrulýasiýa prosesinde üç gat embrion ýapyraklary emele gelýär 4.embrional döwürde žabra bar ekenligi 5.köpelmek daşky tohumlanma arkaly amala aşýar 6.düwünçek ýatga eşen arkaly birleşen A)4,5 B)1,5 C)2,6 D)1,3
27.Mekkejöwen dänesiniň ýylmanaklygy ýygyrtlyg üstünden, reňkli bolmagy reňksizligi üstinden dominantlyk edýär. Bu genler öz-ara birleşip nesil yzarlaýar. Eger analitiki çaknyşdyrma netijesinde 8352 ösümlik alynan bolsa, olaryň 144 de dänesi ak reňkli we ýygyrtly boldy. Alynan ösümlikleriň näçesi ata-ene formalaryna meňzeýänligini anyklaň. A)8064 B)144 C)288 D)4032
28.Haýsy jogapda süýji suwda ýaşaýan balykgulagyň sany bir (a) bir jübüt (b) bolan agzalary dogry görkezilen. 1.gözi 2.murtjagazy 3.öýkeni 4.nemli mäz 5.žabrasy 6.böwregi 7.nerw düwüni A)a-3,6 b-1,2,4 B)a-3,7 b-1,2,5 C)a-4,5 b-1,2,3,6,7 D)a-3,4 b-1,2,5,6
29.DNK bölegi genomyň belli orunlara girmegi (a) we hromosoma käbir böleginiň 180 ^o burylmagy (b) nähili aýdylýar. A)a-delesiýa B)duplikasiýa B)a-insersiýa b-inwersiýa C)a-insersiýa b-ekksiziýa D)a-inwersiýa b-insersiýa
30.Sellýulozadan ybarat öýjük gabygyna eýe eukariot organizmlerde parazitlik ediji eukariotlary anyklaň. 1.gommoz gozgadyjy 2.wertisillium 3.heň kömelegi 4.nematoda 5.garabaş 6.nozema 7.tripanosoma A)4,6 B)3,5 C)1,2 D)5,7
31.Tyllatomuzak, düwmetomuzak, ary, eşegary, ençeme kebelekler, “dost-duşman” gözüne aýdyň görünip durmagy nähili hadysa we ewolýusion prosesiniň haýsy uguryna mysal bolýar. 1.maskirowka 2.mimikriýa 3.duýdyryjy reňk a)aromorfoz b)idioadaptasiýa c)umumy degenrasiýa A)2-b B)3-b C)1-a D)2-a
32.Jynsy köpelmek prosesinde ulotriksiň 64 täze ýüpi emele gelen bolsa, olaryň emele gelmeginde näçe gameta gatnaşan. A)64 B)128 C)16 D)32
33.Haýsy jogapda adalga nädogry taryp berilen. A)fototropizm-ýagtylyk täsirinde ýagtylyk tarapa bagly ýagdaýda hereketlenmek B)neýtral ösümlikler- güllemegi güniň uzynlygyna bagly bolan ösümlikler C)detritofaglar – dargalýan organiki zatlar bilen iýmitlenýän organizmler D)kriokonserwasiýa- organizm öýjükleri, dokumalary we agzalary örän pes temperaturada buzladyp saklamak
34.Adamda duşýan çişmek keselliklerini belgiläň. 1.bazedow 2.nefrit 3.enterit 4.gipertoniýa 5.faringit 6.newroz 7.tonzillit A)3,5,7 B)1,3,4 C)2,4,6 D)1,2,6
35.Aşakdaky mysallar ewolýusiýany delilleýji haýsy ugur delili hasaplanýar. 1.adam we adam şekilli maýmynlar gemoglobini aminokislotalar yzgiderliligi boyunça diýerli meňzeş 2.köp öýjükli haýwanlarda embrion ýapraklaryndan her hili organlaryň emele gelmegi synlanýar 3.ýer gatlaklarynda haýwan süňkleri, äňler, şahlar, teňňejikler, rakowinalar saklanyp galan 4.nohut buýrasy, zirk we kaktus tikenleri şekli özgeren ýapraklardyr a)paleontolgiýa b)molekulýar biologiýa c)embriologiýa d)deňeşdirme anatomiýa e)biogeografiýa A)1-b; 2-c; 3-a; 4-d B)1-d; 2-a; 3-b; 4-c C)1-b; 2-c; 3-e; 4-d D)1-d; 2-c; 3-a; 4-b
36.Haýsy jogapda ýapyraklar şahada garşylykly ýerleşen, gyşyk gülli ösümlikler dogry görkezilen. 1.keýikoty 2.ýorunja 3.noýba 4.şalfeý 5.is 6.siren 7.reýhan 8.afsonak A)2,3,5,8 B)1,5,7 C)1,6,7 D)2,4,6,8
37.Gemofilik, rezus položitel, uniwersal resipiýent adam gan eritrositlerinde nähili zatlar bolmaýar. 1.agglutinin α 2.agglutinin β 3.duz 4.rezus faktor 5.agglutinogen A 6.ferment 7.witamin 8.agglutinogen B 9.gormon 10.gemoglobin 11.antigemofill faktor A)3,6,8,10 B)4,5,8,11 C)2,6,7,10 D)1,2,4,11
38.Fotosintez prosesinde 1260 g glýukoza sintezlenmegi üçin sarf boladigan ATF mukdary (a) we şonça glýukoza gatnaşmagynda sodir boladigan energiýa çalşygynyň aerob basgançagynda sintezlenýän ATF mukdaryny (b) anyklaň. A)a-116 b-242 B)a-126 b-266 С)a-126 b-252 D)a-125 b-262
39.