Bularni kim o‘rgatadi? Xalq maorifi ishiga doimo g‘amxo‘rlik qilib, uning taraqqiyotiga keng yo‘l ochib bermoqda. Kishilar ko‘p zamonlardan beri mehnat tarbiyasi va ta’limini unumli mehnat bilan birlashtirish haqidagi g‘oyalarni bayon etib kelganlar. Ingliz sotsial utopisti Toas Mar birinchi bo‘lib bu fikirni ilgari surgan edi. XV asr Italian sotsial utopisti Foma Kompanella bolalarga mehnat asosida ta’lim berishni juda keng suratda tasvirlab bergan edi. Komponella Quyosh shahrida ( gorod Solntse) hamma bolalarga bir xilda malumot berilgan. Bolalar to‘rtta fanni o‘rganishi bilan bir qator keng tarqalgan hunar kasb va sanoat bilan tanishadilar. Mashhur frantsuz mutafakkiri Jan-Jak Russo mehnat tarbiyasi go‘yasini mufassal ishlab chiqdi. Keyingi paytlarda pedagogik adabiyotda “Zamanoviy pedagogik texnologiya”, “Ilg‘or pedagogik texnologiya”, “Yangi pedagogik texnologiya” degan tushunchalar ko‘p ishlatilmoqda. Har bir muallif bu tushunchaga turlicha mazmun beradi. Pedagogik texnologiya pedagogik jarayonga texnologik g‘oyaning kirib kelishidir. Texnologiya har bir jarayonni aniq rejalashni va shu reja asosida ishlab natijaga erishishni talab qiladi. Pedagogik texnologik ta’lim va tarbiya jarayonini aniq rejalashtirishni, o‘tishni va kafolatlangan oxirgi natijaga erishishni talab etadi. Pedagogik texnologiya ta’lim jarayonida o‘quvchilarning rivojlanishini talab etadi, fikrlashga o‘rgatishni, mustaqil o‘qishga o‘rgatishni og‘zaki va yozma nutqtni rivojlantirishni, bilim olishda faollik ko‘rsatishni talab etadi. Pedagogika tarixida quyidagi ta’lim texnologiyalari mavjud bo‘ldi 1. Sinf dars tizimi tipida oqitish bu XIIV asrda Chex pedagogi Yan Amos Komenskiy “Buyuk didaktika” asarini yozib sinf dars tizimini asosladi. Ushbu asarida olim ko‘rgazmali o‘qitishni tashkil etdi, o‘sha davrdan shu kungacha tushuntirish, izohlash asosida o‘qitib kelinmoqda. 2. Pedagogik texnologiya asosida o‘qitish bu izlanishni, fikrlashni, tushinishni va amalda qo‘llashni talab etadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
