1. Mustaqil taraqqiyotning dastlabki bosqichidagi muammolar. O‘zbekistonning o‘ziga xos taraqqiyot yo‘lini tanlashi. Taraqqiyotning “O‘zbek modeli” va uning o‘ziga xos xususiyatlari

Taraqqiyotning —o‘zbek modeli”da fuqarolik jamiyatini rivojlantirish masalalari. Mamlakatimizda taraqqiyotning “o‘zbek modeli” asosida fuqarolik jamiyatini rivojlantirish jarayonlari barcha jabhalarda izchillik bilan bosqichma-bosqich ravishda rivojlanib kelmoqda. Jumladan, istiqlol yillarida yurtimizda fuqarolik jamiyatini shakllantirishning siyosiy, huquqiy, iqtisodiy, ijtimoiy, madaniy va ma’naviy asoslari o‘zaro mutanosib ravishda rivojlantirildi. Bugungi kunda ushbu jarayonlar yangi sifat bosqichi sharoitida davom etmoqda. Mamlakatimizda fuqarolik jamiyatini shakllantirish vazifalarini amalga oshirish jarayonida milliy taraqqiyot modeli xususan, davlatning bosh islohotchiligi zaminiga tayangan holda, fuqarolik jamiyatiga xos bo‘lgan barcha xususiyatlarga birdek e’tibor qaratildi. Jumladan, fuqarolik jamiyatining Konstitutsiyaviy asos-belgisi, siyosiy asos-belgisi, iqtisodiy asos-belgisi, ma’naviy asos-belgisi kabi jihatlarini rivojlantirish, islohotlar jarayonining muxim strategik yo‘nalishini tashkil qildi.

Mamlakatimiz Konstitutsiyasida muhrlab qo‘yilgan huquqiy normalar fuqarolik jamiyatining fundamental asoslarini nafaqat qaror topishi balki, izchil rivojlanishi uchun keng istiqbollarni ochib berdi. Konstitutsiyamiz o‘z mohiyatiga ko‘ra, fuqarolik jamiyatini qaror toptirish qoidalarini o‘z bag‘riga qamrab olgan etakchi huquqiy hujjat bo‘lganligi uchun uning asosida fuqarolik jamiyati shakllanishiga xizmat qiluvchi qonunlar bazasi yaratildi. Konstitutsiyamiz zaminida qabul qilingan qonunlar yurtimizda fuqarolik jamiyati asoslarini kafolatli ravishda shakllanishiga xizmat qila boshladi. Bu o‘rinda alohida ta’kidlash joizki, ushbu qonunchilik bazasi asosida fuqarolarning o‘z-o‘zini boshqarish organlari tizimi va faoliyatining Konstitutsiyaviy asoslari mustahkamlandi. 1993 yil 2 sentyabrda qabul qilingan “Fuqarolarning o‘zini-o‘zi boshqarish organlari to‘g‘risida”gi Qonun mamlakatimiz ijtimoiy hayotida ulkan ahamiyatga ega bo‘ldi. Fuqarolik jamiyatining sotsial asoslarini rivojlanishi uchun sharoitlarni yaratib berdi va mazkur qonunga 2013 yilda kiritilgan o‘zgartirish va qo‘shimchalar natijasida ushbu qonunning normalarida fuqarolik jamiyatini muhim asosi bo‘lgan fuqarolar o‘z-o‘zini boshqarish organlari faoliyatini yangi sifat bosqichiga ko‘tarilishi uchun yanada keng qamrovli asoslar yaratildi. Shu munosabat bilan 2004 yilda qabul qilingan “Fuqarolar yig‘ini raisi (oqsoqoli) va uning maslahatchilari saylovi to‘g‘risida”gi Qonun ham 2013 yilda kiritilgan o‘zgartirish va qo‘shimchalarnatijasida fuqarolik jamiyatining tayanchi bo‘lgan mahallaning tashkiliy - huquqiy asoslarini mustahkamlanishiga zamin bo‘ldi.

Shu jumladan, taraqqiyotning “o‘zbek modeli” tamoyillariga to‘liq asoslangan holda fuqarolik jamiyati amal qilishi va rivojlanishining muhim omillari bo‘lgan jamoat tashkilotlari faoliyatining huquqiy asoslarini yaratishga ham katta ahamiyat berildi. Jumladan, 1999 yilda O‘zbekiston Respublikasining “Nodavlat - notijorat tashkilotlari to‘g‘risida”gi Qonuni, 2003 yilda “Jamoat fondlari to‘g‘risida”gi Qonuni, 2007 yilda “Homiylik to‘g‘risida”gi Qonuni shuningdek, “Nodavlat-notijorat tashkilotlari faoliyatining kafolatlari to‘g‘risida”gi Qonunlarining qabul qilinishi mamlakatimizda fuqarolik jamiyatini shakllanish jarayonlariga ulkan kuch bag‘ishladi.

O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasi va Senati Kengashlarining 2008 yilda qabul qilingan “Nodavlat-notijorat tashkilotlarini, fuqarolik jamiyatining boshqa institutlarini qo‘llab- quvvatlashni kuchaytirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi qo‘shma qarori yurtimizda fuqarolik jamiyati institutsional zaminlarini tez sur’atlarda rivojlantiruvchi manba bo‘ldi.

O‘zbekistonda fuqarolik jamiyatiga xos bo‘lgan demokratik siyosiy tizimni izchil rivojlantirish va uning doirasida fuqarolik jamiyati rivojlanishi uchun zarur bo‘lgan siyosiy asoslarni mustahkamlashga bosh strategik maqsad sifatida yondashildi. Bu o‘rinda ta’kidlash joizki, mamlakatimiz Birinchi Prezidenti I.A.Karimovning birinchi chaqiriq Oliy Majlisning o‘n to‘rtinchi sessiyasi (1999 yil aprel), ikkinchi chaqiriq Oliy Majlisning birinchi sessiyasida (2000 yil yanvar) qilingan ma’ruzalarida fuqarolik jamiyatini rivojlantirishning nazariy zaminlari har tomonlama asoslandi va istiqboldagi taraqqiyot yo‘nalishlari ko‘rsatib berildi. 2000 yil 22 yanvar kuni ikkinchi chaqiriq Oliy Majlisning birinchi sessiyasida I.A.Karimovning “Ozod va obod vatan, erkin va farovon hayot - pirovard maqsadimiz” nomli ma’ruzasida mamlakatimizda fuqarolik jamiyatini rivojlantirishning hal qiluvchi ijtimoiy-siyosiy asoslari belgilab berildi. Uning mohiyatini jamiyatning barcha sohalarini erkinlashtirish - liberallashtirish tashkil etadi. Zero, fuqarolik jamiyati o‘z mazmuniga ko‘ra fuqaro erkinligining yuksak bosqichini anglatadi. I.A.Karimov ma’ruzasida ta’kidlanganidek, “Bizning bosh strategik maqsadimiz qat’iy va o‘zgarmas bo‘lib, bozor iqtisodiyotiga asoslangan erkin demokratik davlat barpo etish, fuqarolik jamiyatining mustahkam poydevorini shakllantirishdan iborat. Bu, lo‘nda qilib aytganda, rivojlangan davlatlarning tajriba va taraqqiyot modellaridan ko‘r-ko‘rona nusxa ko‘chirmagan holda, ularga xos yuksak hayot darajasi va sifatiga erishish. Mamlakatimizda millati, tili va dinidan qat’iy nazar, har bir insonning barcha huquq va erkinliklari kafolatlanadigan, farovon turmush tarzi ta’minlanadigan demokratik rivojlanish yo‘lini izchil davom ettirish demakdir. Shu bilan birga, biz xalqimizning asriy oliyjanob an’analariga, muqaddas dinimizning insonparvarlik mohiyatiga, milliy qadriyatlarimizga doimo sodiq qolishimiz demakdir”. Prezidentimizning ushbu ma’ruzasida fuqarolik jamiyatini shakllanishi uchun mustahkam zamin bo‘lib xizmat qiluvchi ettita ustuvor strategik vazifalar asoslab berildi. Bular: birinchidan, siyosiy sohani erkinlashtirish; ikkinchidan, davlat qurilishi va boshqaruvi sohasini erkinlashtirish; uchinchidan, iqtisodiyot sohasini erkinlashtirish; to‘rtinchidan, ma’naviyat sohasini erkinlashtirish; beshinchidan, sud-huquq sohasini erkinlashtirish; oltinchidan, tashqi siyosat faoliyat sohasi asoslarini mustahkamlash; ettinchidan, xavfsizlikni ta’minlash chora-tadbirlarini takomillashtirish. Bu o‘rinda ta’kidlash joizki, mamlakatda fuqarolik jamiyatiga xos bo‘lgan demokratik siyosiy tizimning o‘ziga xos xususiyatlari, uning demokratik tamoyillarini rivojlantirish masalalari Birinchi Prezident I.A.Karimovning birinchi va ikkinchi chaqiriq Oliy Majlisning sessiyalaridagi (1995-2004 yillar), shuningdek, Oliy Majlis Qonunchilik palatasi va Senatining qo‘shma majlisidagi (2005 yil 28 yanvar) ma’ruzalari “Kuchli davlatdan - kuchli fuqarolik jamiyati sari” konseptual siyosiy dasturining asosini tashkil etdi.

2010 yilning 12 noyabrida bo‘lib o‘tgan O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasi va Senatining qo‘shma majlisida I.A.Karimov tomonidan ilgari surilgan “Mamlakatimizda demokratik islohotlarni yanada chuqurlashtirish va fuqarolik jamiyatini rivojlantirish Konsepsiyasi”da mamlakatimiz siyosiy, ijtimoiy rivojining tom ma’nodagi, yangi sifat bosqichidagi strategik taraqqiyot yo‘nalishlarini asoslab berildi. Davlatimiz rahbari tomonidan ilgari surilgan mazkur Konsepsiya yurtimizda fuqarolik jamiyatini shakllantirish va rivojlantirishning hozirgi davrdagi dasturul amali bo‘lib xizmat qila boshladi. Konsepsiyada 50 ziyod qonun va huquqiy-me’yoriy hujjatlar loyihalarini ishlab chiqish va amalga oshirish ko‘zda tutilgan bo‘lib, bugungi kunda 27 ta qonun, o‘nlab me’yoriy-huquqiy hujjatlar qabul qilinib, hayotimizga tatbiq etilmoqda. I.A.Karimov xulosa qilganidek, “Shular qatoridan 2011 yilda qabul qilingan “O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining ayrim moddalariga o‘zgartish va qo‘shimchalar qiritish to‘g‘risida (78, 80, 93, 96 va 98-moddalariga)”gi Qonun davlat hokimiyati va boshqaruvini demokratlashtirish sohasidagi g‘oyat muhim qadam bo‘ldi”.

Birinchi Prezidentimiz tomonidan asoslab berilgan Konsepsiya asosida mamlakatimizda Parlament islohotlarini yanada rivojlantirish jarayonlarini amalga oshirilganligi fuqarolik jamiyati asoslarini shakllantirishning evolyusion bosqichlari tizimida muhim ahamiyatga ega bo‘ldi. Jumladan, mamlakatimiz parlamentini isloh qilish orqali zamonaviylashtirish vakillik demokratiyasini amalga oshirish imkoniyatlarini yanada kengaytirishga xizmat qiluvchi qoidalarning Konstitutsiyaviy asoslarini belgilanishi fuqarolik jamiyatining muhim o‘zagi bo‘lgan fuqarolar demokratik haq-huquqlarini, erkinliklarini mislmiz ravishda kengayishiga sabab bo‘ldi. Bu jarayonlarni jumladan, Konstitutsiyamizning 98-moddasiga kiritilgan muhim demokratik o‘zgartish va qo‘shimchalarda kuzatishimiz mumkin. Uning asosida asosiy qonunimizning mazkur moddasiga ikki muhim siyosiy - huquqiy institut joriy etildi. Ya’ni Bosh qomusimizda belgilanganidek, “O‘zbekiston Respublikasi Bosh vaziri nomzodi O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Qonunchilik palatasiga saylovda eng ko‘p deputatlik o‘rinlarini olgan siyosiy partiya yoki teng miqdordagi eng ko‘p deputatlik o‘rinlarini qo‘lga kiritgan bir necha siyosiy partiya tomonidan taklif etiladi O‘zbekiston Respublikasi Bosh vaziri va O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Qonunchilik palatasi o‘rtasida ziddiyatlar doimiy tus olgan holda Qonunchilik palatasi deputatlari umumiy soning kamida uchdan bir qismi tomonidan O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti nomiga rasman kiritilgan taklif bo‘yicha O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi palatalarining qo‘shma majlisi muhokamasiga Bosh vazirga nisbatan ishonchsizlik votumi bildirish haqidagi masala kiritiladi”.

Mamlakatimiz Parlamentining Konstitutsiyaviy asoslariga kiritilgan yangiliklar o‘z mohiyatiga ko‘ra fuqarolik jamiyatini shakllantirish manfaatlari ustuvorligini ta’minlashga xizmat qilmoqda. Mamlakatimiz taraqqiyotining milliy modeli zaminida fuqarolik jamiyatining iqtisodiy asoslarini yaratish borasida ham izchil ravishda ulkan samaralarga erishib kelinmoqda. Birinchi Prezidentimiz I.A.Karimov ta’kidlaganidek, “O‘z vaqtida, bizning taqdirimiz hal bo‘layotgan o‘ta og‘ir va xatarli bir zamonda, turli xomxayollardan voz kechib, bizga ko‘rsatilgan tazyiq va zo‘ravonliklarga qaramasdan, bugungi kunda dunyoda taraqqiyotning “o‘zbek modeli” deb tan olingan, demokratik davlat, erkin bozor iqtisodiyotini shakllantirish, xalqimizning hayot darajasini munosib bosqichga ko‘tarish bo‘yicha chuqur o‘ylangan rivojlanish yo‘limizni qat’iy belgilab olganimiz, hech shubhasiz, tom ma’noda tarixiy yutug‘imiz bo‘ldi”. Iqtisodiy islohotlar strategiyasini amalga oshirishda mamlakatimizni isloh etishning ustuvor prinsiplaridan biri bo‘lgan iqtisodiyotni mafkuradan holi etish uning siyosatdan ustunligini ta’minlash, shu bilan birgalikda o‘tkazilayotgan islohotlarni bosqichma- bosqich hamda kuchli ijtimoiy himoya vositalarini qo‘llash qoidalari izchillik bilan qo‘llandi. Shu bilan bir qatorda, Prezidentimiz raxnamoligida iqtisodiy islohotlarni amalga oshirishda iqtisodiyotni yanada liberallashtirish va uning demokratik-huquqiy bazasini bosqichma- bosqich kengaytirib borish prinsiplariga etakchi ahamiyat qaratildi.

Mamlakatimizda bozor munosabatlariga asoslangan iqtisodiyotni yanada liberallashtirish va modernizatsiya qilish jarayonlarining rivojlantirilishida jamiyatimiz taraqqiyoti uchun dasturulamal bo‘lib xizmat qilayotgan Prezidentimiz Konsepsiyasi g‘oyalari hal qiluvchi ahamiyatga ega bo‘lmoqda. Konsepsiyaning oltinchi strategik yo‘nalishi mamlakatimizda Demokratik bozor islohotlarni va iqtisodiyotni yanada chuqurlashtirishga bevosita bag‘ishlangandir. Ushbu strategik Dastur qoidalaridan kelib chiqqan holda, yurtimiz iqtisodiyotini ayniqsa hususiy tadbirkorlikni, kichik biznesni yanada rivojlantirish bo‘yicha huquqiy bazani rivojlantirish vazifalari qo‘yildi. Prezidentimiz ta’kidlaganidek, “Birinchi navbatda, xususiy mulkning huquq va himoyasini mustahkamlashimiz, har qaysi xususiy mulkdor qonuniy yo‘l bilan qo‘lga kiritgan yoki yaratgan o‘z mulkining daxlsizligiga aslo shubha qilmasligini ta’minlaydigan ishonchlik kafolatlar tizimini yaratishimiz zarur”.

Mamlakatimizda amalga oshirilayotgan izchil iqtisodiy islohotlar natijasida iqtisodiyotni zamonaviy texnologiyalar bilan ta’minlash, ishlab chiqarishni texnik va texnologik jihatdan mutassil yangilab borish, tarkibiy o‘zgarishlarni sifatli darajada amalga oshirish natijalariga olib keldi. Bularning natijasida I.A.Karimov xulosa qilganidek, “Aynan tub tarkibiy o‘zgarishlar, yuqori texnologiyalarga asoslangan yangi va zamonaviy korxonalarni barpo etish, faoliyat ko‘rsatayotgan ishlab chiqarish quvvatlarini keng miqyosda yangilash va modernizatsiya qilish borasida puxta o‘ylangan strategiya tufayli mamlakatimizning yalpi ichki mahsulotida sanoatning ulushi 1991 yildagi 14 foizdan bugungi kunda qariyib 25 foizga o‘sdi. Ayni paytda qishloq xo‘jaligi sohasidagi ishlab chiqarishning ulushi 34 foizdan 17 foizga kamaydi. Lekin bu qishloq xo‘jaligi mahsulotlari kamaydi, degani emas. Mamlakatimizda yalpi ichki mahsulotning umumiy hajmi oshib bormoqda. Yuqorida ta’kidlanganidek, yurtimizda yalpi ichki mahsulot hajmi 1991 yilga nisbatan 5 karra o‘sdi”. Ma’lumki, 2015 yil 16 yanvarda O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2014 yilda mamlakatni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish yakunlariga va 2015 yilgi iqtisodiy dasturning eng muhim ustuvor vazifalariga bag‘ishlangan majlisi bo‘lib o‘tdi. Mazkur majlisda “2015 yilda iqtisodiyotimizda tub tarkibiy o‘zgarishlarni amalga oshirish, modernizatsiya va diversifikatsiya jarayonlarini izchil davom ettirish hisobidan xususiy mulk va xususiy tadbirkorlikka keng yo‘l ochib berish- ustuvor vazifamizdir” mavzusida Birinchi Prezidentimiz I.A.Karimov tomonidan ma’ruza qilindi. Jumladan, Davlatimiz rahbari ta’kidlaganidek, “O‘tgan yil yakunlarini sarhisob qilar ekanmiz, birinchi navbatda, iqtisodiyotimiz va uning etakchi tarmoqlarini rivojlantirish borasida barqaror yuqori o‘sish sur’atlariga erishganimizni ta’kidlash joiz. Mamlakatimiz yalpi ichki mahsuloti 8,1 foiz, sanoat ishlab chiqarish hajmi 8,3 foizga, qishloq xo‘jaligi ishlab chiqarishi 6,9 foiz, kapital qurilish 10,9 foiz, chakana savdo aylanmasi hajmi 14,3 foizga oshdi. Ishlab chiqarilgan mahsulotlarning qariyib 70 foizini yuqori qo‘shimcha qiymatga ega bo‘lgan tayyor tovarlar tashkil etdi. Iste’mol tovarlari ishlab chiqarish hajmi 2014 yilda 9,4 foiz, shu jumladan, oziq-ovqat mahsulotlari ishlab chiqarish 8,7 foiz, nooziq-ovqat mahsulotlari ishlab chiqarish 10 foizga o‘sdi. Inflyasiya darajasi yil yakunlari bo‘yicha 6,1 foizni tashkil etdi.”. Respublikamiz MDH mamlakatlari orasida ushbu indeks bo‘yicha birinchi o‘rinda turibdi. Qiyoslash uchun keltirib o‘tish joizki, mazkur indeks bo‘yicha Fransiya 34- o‘rinda, Finlyandiya 36-o‘rinda, Italiya 45-o‘rinda turibdi.

O‘zbekistonning XXI asrga mo‘ljallangan taraqqiyot strategiyasi g‘oyalarini o‘zida mujassam etgan Prezident Konsepsiyasi mustaqil zamonaviy demokratik fuqarolik jamiyati barpo qilishining etakchi modeli sifatida yurtimiz ravnaqiga hizmat qilib borar ekan, bu o‘z navbatida mamlakatimiz istiqboli porloq ekanligidan dalolat beradi. Nazorat savollar: 1. Taraqqiyotning “o‘zbek modeli”ning konseptual asoslarini ta’riflab bering. 2. O‘zbekistonning taraqqiyot strategiyasida demokratik fuqarolik jamiyatini rivojlantirish vazifalarini qo‘yilishining siyosiy-ijtimoiy, ma’naviy asoslarini ta’riflang. 3. “Kuchli davlatdan kuchli fuqarolik jamiyati sari” g‘oyasining siyosiy, ijtimoiy, ma’naviy ahamiyatini ta’riflab bering. 4. Taraqqiyotning “o‘zbek modeli”ga tayangan holda amalga oshirilayotgan islohotlar zaminida fuqarolik jamiyatini rivojlantirish borasida erishilgan natijalar xususida ma’lumot bering. 5. “O‘zbek modeli ” jamiyat ijtimoiy, siyosiy, iqtisodiy va ma’naviy hayot sohalarida qanday namoyon bo‘lmoqda?

"O‘zbekiston Respublikasi qonun bilan tasdiqlanadigan o‘z davlat ramzlari — bayrog‘i, gerbi, va madhiyasiga ega." (O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 5-moddasi)

Davlat bayrog‘i O‘zbekiston Respublikasining 1991 yil 18 noyabrdagi 407-XII-sonli "O‘zbekiston Respublikasining Davlat bayrog‘i to‘g‘risida"gi Qonuni bilan tasdiqlangan. O‘zbekiston Respublikasining Davlat bayrog‘i — bayroqning butun uzunligi bo‘ylab o‘tgan to‘q moviy rang, oq rang va to‘q yashil rangli uchta endan tarkib topgan to‘g‘ri to‘rtburchak shaklidagi matodir. O‘zbekiston Respublikasi Davlat bayrog‘ining uzunligi 250 santimetrga, kengligi 125 santimetrga teng. Moviy rang, oq rang va yashil rangli enlarning kengligi bir xil. Har bir en 40 santimetrga tengdir. O‘zbekiston Respublikasi Davlat bayrog‘ining o‘rtasidagi oq rangli enning chetlaridan kengligi 2,5 santimetrga teng qizil hoshiyalar o‘tkazilgan.O‘zbekiston Respublikasi Davlat bayrog‘ining yuqori qismidagi moviy rangli enning yuz tomoni va orqa tomonida dastaga yaqin joyida oq rangli yangi oy va uning yonida o‘n ikkita oq rangdagi besh qirrali yulduz tasvirlangan. Oq rangli yangi oy va o‘n ikkita oq rangli besh qirrali yulduzning tasviri moviy rangli yuqori enning o‘rtasidan 70x30 santimetrga teng to‘g‘ri to‘rtburchakka sig‘adigan qilib joylashtirilgan. Oq rangli yangi oy vertikal holatda do‘ng tomoni dastaga qaratilgan, dastadan 20 santimetr masofada joylashtirilgan bo‘lib, diametri 30 santimetrli doiraga sig‘adi. O‘n ikkita oq rangli besh qirrali yulduz diametri 6 santimetrli doiraga sig‘adi. Doiralar orasidagi masofa 6 santimetr. Yulduzlar uzunasiga va tikkasiga quyidagi tartibda joylashadi: yuqori qatorda uchta, o‘rta qatorda to‘rtta va quyi qatorda beshta yulduz. Quyi qatordagi yulduzlar yangi oyning pastki uchidan 3,5 santimetr masofada joylashadi.

Davlat gerbi O‘zbekiston Respublikasining 1992 yil 2 iyuldagi 616-XII-sonli "O‘zbekiston Respublikasi Davlat gerbi to‘g‘risida"gi Qonuni bilan tasdiqlangan.

O‘zbekiston Respublikasi Davlat gerbi quyidagi ko‘rinishga ega: tog‘lar, daryolar va so‘l tomoni bug‘doy boshoqlaridan, o‘ng tomoni esa chanoqlari ochilgan g‘o‘za shoxlaridan iborat chambarga o‘ralgan gullagan vodiy uzra quyosh zarrin nurlarini sochib turadi. Gerbning yuqori qismida Respublika hurligining ramzi sifatida sakkizburchak tasvirlangan bo‘lib, uning ichki qismida yarim oy va yulduz tasvirlangan. Gerbning markazida baxt va erksevarlik ramzi — qanotlarini yozgan Humo qushi tasvirlangan. Gerbning pastki qismida O‘zbekiston Respublikasi Davlat bayrog‘ini ifoda etuvchi chambar lentasining bantida "O‘zbekiston" deb yozib qo‘yilgan.

O‘zbekiston Respublikasi Davlat gerbining rangli ko‘rinishida: Humo qushi va daryolar — kumush rangida; quyosh, boshoqlar, paxta chanoqlari va «O‘zbekiston» yozuvi — oltin rangida; g‘o‘za shoxlari va barglari, tog‘lar va vodiy — yashil rangda; chanoqlardagi paxta — oq rangda; lenta — O‘zbekiston Respublikasi Davlat bayrog‘ining ranglarini aks ettiruvchi uch xil rangda; sakkizburchak — oltin zarhal bilan hoshiyalangan holda havo rangda; yarim oy va yulduzlar — oq rangida tasvirlangan.

O‘zbekiston Respublikasi Davlat madhiyasining matni va musiqasi O‘zbekiston Respublikasining 1992 yil 10 dekabrdagi 768-XII-sonli "O‘zbekiston Respublikasining Davlat madhiyasi to‘g‘risida"gi Qonuni bilan tasdiqlangan