1. Ofis dasturlar paketi va uning tarkibi. Matn, jadval prosessorlari va ulaning imkoniyatlari

Ofis dasturlar paketi va uning tarkibi. Amaliy dasturlar foydalanuvchi tomonidan aniq amallar bajarilishini ta’minlaydi. Amallarga misol keltirsak unga matn kiritish, rasm chizish, fototasvirlarni qayta ishlash, illustrasiya, video ma'lumotlarni qayta ishlash, audio malumotlarni qayta ishlash, aloqa o’rnatish, hisob - kitob ishlari kabi amallar misol bo'la oladi.

Amaliy dasturlardan keng tarqalganlaridan biri Microsoft Office paketidir. Microsoft Office paketi Microsoft firmasi tomonidan ishlab chiqariladi va yer yuzining barcha davlatlarida aynan shu paketdan foydalanib kelinmoqda. Microsoft Office dasturlar paketi o’z ichiga bir necha amaliy dasturlarni mujassamlashtirgan. Bu dasturlarga Microsoft Word matn muxariri, Microsoft Excel elektron jadvali, Microsoft Power Point taqdimotchisi, Microsoft Access ma'lumotlar ombori, Microsoft FrontPage Web sahifalarni tayyorlovchisi va Outlook Express elektron pochta orqali ma'lumotlarni uzatish va qabul qilish maqsadida ishlatiladigan dasturlar kiradi. Yuqorida aytib o'tilgan barcha dastular yoki hech bo’lmaganda bittasi o’rnatilishi kerak bo’lsa u holda Microsoft Office paketi instalizasiya qilinadi. Instalizasiya jarayoni odatda Windows operasion sistemasi o’rnatilgandan keyingina amalga oshiriladi. Sababi o’rnatilishi kerak bo’lgan paket Windows muhitiga moslashtirilgan. Office dasturlarining mavjudligi foydalanuvchini to’liq qondira oladi.

Microsoft Office paketini o’rnatishdan oldin, biz o’rnatayotgan kompyuterning xotira zaxirasining mavjudligi, paket tarkibidagi dasturlaming zarurligini va qaysi komponentlarning talab etilishini bilishimiz shart. Instalizasion dastur odatda ancha katta hajmga ega bo’lganligi tufayli arxivlangan holatda kompakt disklarda (CD-R) va mantiqiy disklarda (vinchesterlarda) yozilgan bo’ladi.

Office paketining turli versiyalari mavjud. Ularga misol qilib Office 95, OSR, OSR2, malakali foydglanuvchilar uchun Office 97 pro, yuqori interfeysga ega Office 2000, Office XP va hokazolar. Yana shuni ta'kidlash joizki, har bir versiya ishlanmasining to keyingi versiya chiqqunicha ularning yangi ishlanmalari tavsiya etib borilgan va Office ning yangi imkoniyatiari qo'shimcha qilib borilgan. Office ning versiyasi o'zgarishi bilan uning tarkibidagi dasturlaming versiyalari o'zgarib boradi. Har bir versiyaning o'zgarishi, uning imkoniyatining kengaytirilishi, qulay interfeysi va foydalanuvchiga taqdim etilgan qulayliklari bilan farq qiladi. Undan tashqari paket versiyasining o'zgarishi bilan uning hajmi ham kattalashadi, aniqrog'i Office tarkibidagi dasturlaming imkoniyatlari oshgan sari hajmi ham oshadi. Office tarkibidagi dasturlar uning komponentlarini tashkil etadi. Ko’pgina vaqtlarda o'xshash Office paketlari o'xshash kompyuterlarda o’rnatilgandan. Office dasturi turli hajmlarni egallaydi. Bunga sabab komponentlarning o'rnatilganligidadir, ya'ni har bir komponent o'zining hajmiga ega. Demak, paketning qaysi komponentlari yoki dasturlari o’rnatilganligidadir.

Elektron hujjatlarni boshqarish tizimi bu elektron hujjatlarni yaratish, saqlash, manipulyatsiya qilish va jo’natish jarayonlarini samarali tashkil etishga imkon beruvchi qurilmalar va dasturlar to’plamidir.

Oddiy matnli hujjatlarni yaratish turli xil yozuv mashinkalarida tayyorlab keyin qog’ozli hujjatdan skaner yordamida kompyuterga kiritish bilan bajarilishi mumkin. Lekin, xattoki, oddiy hujjatlarni ham kompyuterda, qulay va yuqori samarali servisni ta’minlovchi dastur vositalar xazinasidan keng foydalanib bevosita yaratish samaraliroqdir. Buning ustiga, bu servis keyinchalik ko’paytirish uchun mo’ljallangan murakkab, yuqori badiiy saviyali hujjatlarni yaratishda muhimdir. Bunday murakkab hujjatlarni yaratish quyidagi jarayonlarni bajarishni talab etadi: matnni terish, tahrir qilish, to’g’rilash, rasmlarni tayyorlash, betlarni maketlash va sahifalash, chop etish.

Ko’pincha hujjatlar uchun materiallarning bevosita manbasi bo’lib tasvirlarni skanerlash tizimlari, fakslar, elektron pochta, elektron jadval, grafiklar, chizmalar va sh.o’. xizmat qiladi.

Hujjatni yaratishning hamma jarayonlarini skaner va muammoga yo’naltirgan amaliy dasturlar paketi to’plami (ADP) bilan, birinchi navbatda, matnli taxrirlash dasturi yoki stol usti nashriyot tizimi bilan jihozlangan SHEHM da samarali bajarish mumkin. Skaner hujjatga aloxida tayyorlangan lavhalar: rasmlar, fotografiyalar, sxemalar, muhrlar, imzolarni va b. kiritish uchun ishlatilishi mumkin.