1. Og‘zaki hisoblash texnologiyalari. Yozma hisoblash algoritmini o‘rgatish

Izоh: Nоma`lum qo’shiluvchini aniqlash uchun yig’indidan ma`lum qo’shiluvchini ayiramiz:
.  .

2-usul: Turli xil misollar orqali.

O’qituvchi o’quvchilarni matematika faniga qiziqtirish uchun turli xildagi o’yinlardan foydalanib darsni tushuntirishi foydalidir. Misol uchun quyidagi misolni beramiz. Bu misolni yechishda “Bilmasvoyga yordam bering” o’yinini o’ynash maqsadga muvofiqdir. Bilmasvoy quyida berilgan misolni quyidagicha bajardi. Siz ishlab ko’ring-chi, u qayerda xatoga yo’l qo’ygan?

60 + 5 = 65 80 – 2 = 78
60 + 7 = 67 80 – 5 = 74
60 + 2 = 62 80 – 8 = 72
60 + 10 = 71 80 – 10 = 70

O’qituvchi Bilmasvoyning bajargan misollarini o’quvchilarga namoyon qiladi va misolni yechishdagi kamchiliklarini topishni mashq qilib beradi. Berilgan misollarni o’quvchilar yechib kamchiligini topadi:

60 + 10 = 71 emas 70 80 – 5 = 74 emas 75

3-usul: Berilgan masalalarni turli usullar bilan yechish orqali.
5 -masalani оg’zaki yechish.
Birinchi tramvayda 22 ta yo’lоvchi bоr, ikkinchi tramvayda esa birinchi tramvaydagiga nisbatan 10 ta kam. Ikkinchi tramvayda va ikkala tramvayda nechta yo’lоvchi bоr?
Yechish: 1) ta. Ikkinchi tramvayda 12 ta yo’lоvchi bоr.
2) ta. Ikkala tramvayda hammasi bo’lib 34 ta yo’lоvchi bоr.
(1-sinf matematika kitobi, 125-bet)
Matematika darslarida dam olish daqiqalarida quyidagi o’yinlardan foydalanish mumkin.

O’ng qo’limda besh barmoq,
Chap qo’limda besh barmoq,
Ikkalasi esh barmoq,
Har birini nomi bor,
O’z o’rnida joyi bor,
Boshmaldoq, boshbarmoq,
O’rta terak, xo’ja merak, kenja buva,
Hammasi bo’lib, o’n barmoq – deb chapak chalinadi.

Biz yozdik, biz yozdik, Qo’llarimiz dam olsin. Chiroyli yoz, yozsang xat, Chunki bu ham zo’r san’at.

Derazamni ochaman, Toza havo kirsin deb. Badantarbiya qilaman, Tanam kuchga to’lsin deb. Bir, ikki, uch,…

Turli xil geometrik shakllar, katta kichik chizmalar va turli xil rasmlar, tez aytishlar va topishnoqlar orqali ham o’quvchilar bilimidagi bo’shliqlarni to’ldirish ham mumkin. Chizmalar ilova qilamiz:

Izoh: O’qituvchi tezkor savollar orqali o’quvchilarga rasmlarni ko’rsatadi, o’quvchilar esa javob qaytaradilar.
Xulosa qilib shuni aytmoqchimizki, yuqoridagi brilgan misol va masalalardagi yutuq va kamchiliklardan kelib chiqib, o’quvchilar bilimidagi bo’shliqlarni quyidagicha to’ldirish mumkin.