1. Operatsion tizim xavfsizligi muammolari

6. Kompyuterlarni qanday xavfsizlik sinflari mavjud?
A – Xavfsizlikni ta’minlash uchun loyihalash va maxsus rasmiy usullaridan foydalanadi
B – C ning barcha xususiyatlarini o’z ichiga oladi, biroq har bir obyekt unikal sezgirlik belgisiga ega bo’lishi mumkin (sensitivity labels). B1, B2, B3 larga bo’linadi.
C –Audit yordamida davriy tekshirilishi ta’minlanadi. C1 va C2 ga bo’linadi. C1 bir xil xavfsizlik darajasidagi foydalanuvchilar munosabatini belgilaydi. C2 foydalanuvchi darajasida ruxsat boshqaruvini taqdim etadi.
D – minimal xavfsizlik
7. Operatsion tizim tushunchasi va ta’rifi.
Operatsion tizim - foydalanuvchini interfeys bilan ta’minlovchi, kompyuterdagi apparat vositalarini boshqaruvchi, fayllar bilan ishlovchi, ma’lumotlar kirish / chiqishini boshqaruvchi hamda amaliy dasturlar va utilitalarni bajaruvchi kompyuter dasturlarining bazaviy kompleksidir
Operatsion tizim arxitekturasi tashqi va ichki muhit bilan o’zaro munosabat qiluvchi tizim komponentalari majmui hisoblanadi
8. Operatsion tizimning tuzilmasini tavsiflab bering.
Operatsion tizim tuzilmasi:
Yadro buyruq protsessori, buyruqlarni deshifrlaydi va bajaradi buyruqlarni dasturlash tilidan kompyuter tushunadigan “mashina kodiga” o’giradi Yadro jarayonlarni bajarilishini , tizim resurslarini boshqaradigan va jarayonlarga bu resurslarga koordinatsion ruxsat taqdim etadigan OT markaziy qismidir . Asosiy resurslar bular prosessor vaqti , xotira va kiritish chiqarish qurilmasi .
Bazaviy modul ,fayl tizimini boshqaradi . Fayl tizimi axborot tashuvchilarda ma’lumotlarni nomlash va tashkillashtirish yo’lidir
Drayverlar qurilmani boshqaruvchi dasturlardir . Drayver bu boshqa dastur odatda OT) yordamida ba’zi qurilmalar apparat ta’minotiga ruxsat oladigan kopmyuter dasturidir
Interfeys foydalanuvchi kompyuter bilan muloqat qiladigan qobiqdir
9. Operatsion tizimning qanday ko’rinishlari mavjud va ularni tushuntirib bering.
Operatsion tizim ko’rinishlari

• 
  Tarmoq OT
  
• 
  Bir foydalanuvchili
  
• 
  Ko’p foydalanuvchili
  

Tarmoq OT kompyuter tarmoqlarida ishlash uchun o’rnatilgan imkoniyatklarga ega OT. Windows Server, Novel Netware, Unix, Linux Bu imkoniyatlar quyidagilar Tarmoq qurilmalarini qo’llab quvvatlash Tarmoq protokollarini qo’llab quvvatlash Marshrutizatsiya protokollarini qo’llab quvvatlash Tarmoq trafigini filtrlashni qo’llab quvvatlash masofaviy resurlarga ruxsatni qo’llab quvvatlash, tarmoqda printer disklar va shu kabilar avtorizatsiya tarmoq protokollarini qo’llab quvvatlash masofaviy foydalanuvchilarga kompyuter resurslaridan foydalanish imkonini beradigan tarmoq xizmatlarini tizimda mavjudligi OT da bir vaqtning o’zida bir nechta foydalanuvchilar ishlay olishiga ko’ra. Bir foydalanuvchili (MS DOS, Windows 3.x, ранние версии OS/2)
Ko’p foydalanuvchili (UNIX, Ko’p foydalanuvchili tizimlarini bir foydalanuvchili tizimlardan asosiy farqi har bir foydalanuvchining boshqa foydalanuvchilar axborotdan ruxsatsiz foydalanishidan axborotni himoyalash vositasini mavjudligidir.

• 
  Asosiy funkisyalar Sodda OT
  
  • 
    Operativ xotiradan ilovalarni yuklanishi va bajarilishi
    
  • 
    Qo’shimcha qurilmalariga standart ruxsat (kiritish/chiqarish qurilmasi)
    
  • 
    Operativ xotira boshqaruvi jarayonlar orasida taqsimoti,virtual xotira
    
  • 
    Ma’lum bir fayl tizimida tashkillashtirilgan ma’lumot tashuvchi qurilmalarda ma’lumotlarga ruxsatni boshqarish qattiq disk, kompakt disk va shu kabilar
    
  • 
    Foydalanuvchi interfeysi
    
  • 
    Tarmoq operatsiyalari, prtotokollar stekini qo’llab quvvatlash
    
• 
  Qo’shimcha funksiyalar
  
  • 
    Parallel va psevdo pararllel vazifalar bajarilshi (ko’p vazifalilik)
    
  • 
    Jarayonlar orasida o’zaro munosabat ma’lumotlar almashinuvi, o’zaro sinxronizatsiya
    
  • 
    Tizim hamda foydalanuvchi ma’lumotlari va dasturlarini foydalanuvchi harakatlaridan himoyasi bexos yoki qasddan
    
  • 
    Ruxsat huquqini boshqarish va ko’p foydalanuvchili ishlash rejimi autentifikatsiya, avtorizatsiya