1 O`zbekiston respublikasi oliy ta`lim fan va inovatsiyalar vazirligi

19 
 
yo’naltirilgan (forward-looking industry)
1
, ya’ni yangi korxonalar, ishlab 
chiqarishlar va ish joylari tashkil etishga mo’ljallangan. SHu bois transport yo’lagi 
kontseptsiyasiga nafaqat transport yo’llari loyihasi, balki «taraqqiyot yo’li» dasturi 
sifatida qaraladi. Bugungi kunda O’zbekiston jahon bozorlariga chiqish uchun 
quyidagi asosiy transport yo’nalishlaridan foydalanmoqda: 
-Vladivostokka (Toshkentdan qayta yuklash portigacha bo’lgan masofa – 
8,730 km);
- Shanxayga Xitoy hududi orqali (6,195 km);
- Murmanskka (5,652 km); - Sankt-Peterburgga (4,047 km); 
- Brestga (4,257 km); 
- Chopga (5,280 km); 
- Odessaga (4,236 km);
- Novorossiyskka (3,558 km);
- Batumiga TRASEKA trassasi bo’ylab (2,950 km);
- Istambulga Eron orqali (4,985 km);
- Bandar-Abbosga (3, 885).
1
«Orqaga yo’naltirilgan sanoatlar» (backward-looking-industry) ham mavjud bo’lib, ularning rivojlanishi jamlovchi 
mahsulotlar yetkazib beradigan ta’minlovchi ishlab chiqarishlarning taraqqiy etgan tizimini taqozo etadi. 

---

20 
 
4. O’ZBEKISTON RESPUBLIKASINING TASHQI IQTISODIY 
ALOQALARI 
Tashqi iqtisodiy aloqalar jahon iqtisodiyotining, avvalo tashqi savdoning 
rivojlanishi bilan uzviy bog’liqdir. Tashqi savdo juda qadim-qadimlarda vujudga 
kelgan bo’lib, natural xo’jalik yuritishga asoslangan jamiyatlarda uning taraqqiyoti 
juda past sur’atlarda yuz bergan. Xalqaro savdoning rivojlanishiga tovar-pul 
munosabatlari taraqqiyotning chuqurlashishi va kengayishi juda katta ta’sir 
ko’rsatdi. Bunda mustaqil davlatlaring vujudga kelishi, ular o’rtasida va har bir 
mamlakat ichida savdo aloqalarining rivojlanishi muhim rol’ o’ynadi. Yirik 
sanoatning barpo qilinishi ishlab chiqarish kuchlarida inqilobiy o’zgarishlarga sabab 
bo’ldi va xalqaro savdoda yangi bosqichning boshlanishiga olib keldi. Yangi 
transport vositalari, shu jumladan, materiklararo yirik dengiz kemalarining barpo 
qilinishi tashqi savdo aylanmasini bir necha o’n va yuz barobar oshishiga sabab 
bo’ldi. Tashqi savdo xalqaro iqtisodiy munosabatlarning eng rivojlangan shaklidir.
3-Rasm