1 Poliplodiya tiplari va klassifikatsiyasi

1 Poliplodiya tiplari va klassifikatsiyasi

Poliploidiya ikki xil bo’ladi: avtopoliploidiya va allopoliploidiya. Avtopoliploidiya bir turga

Mansub organizm xromosomalarni karra ortishi tufayli sodir bo‘ladi. Avtopoliploidlar muvozanatli

(4n, 6n, 8n…va hokazo) va muvozanatsiz (3n, 5n, 7n va hokazo) ga ajraladi. Muvozanatli

Avtopoliploidlar xromosomasi diploid bo‘lgan organizmlarga qaraganda yirik poyali, bargli, gulli,

Urug‘li bo‘ladi. Poliploid hujayralarda diploidli hujayralarga nisbatan yadrolari yirikroq bo‘ladi.

Ko‘pgina o‘simliklarda poliploid qatorlar bo‘lib ularda xromosoma soni 2n, ...10n gacha boradi.

Gulli o‘simliklarda ko‘p avlodlar poliploid qatorlardan iborat.

Allopoliploidlar odatda turlararo duragay oranizmlardagi xromosoma to‘pllarnini karra

Ortishi tufayli hosil bo‘ladilar.

2 Uzoq vaqt duragaylashning ilmiy asoschisi bо‘lib I.Kelreyter hisoblanadi. U 1760 yilda nos tamaki (maxorka) bilan tamakini chatishtirib birinchi duragayni olgan. Bir turga mansub о‘simliklar oson chatishadi va avlod beradi. Lekin uzoqvaq formalarni duragaylashda ba’zi qiyinchiliklar mavjud. Bular quyidagilar:

1). Turlar va turkumlarning о‘zaro chatishmasligi;
2). Duragay urug‘lar unuvchanligining pastligi;
3). Olingan duragaylarning pushtsiz bо‘lishi.

3 uzoq duragaylashdan so’ng osimliklarda turli xil fenetipik va genetipik ozgaruvchanliklar yuz beradi ulardagi muhitga issiq yoki sovuqqa suvga begona o’tlarga kasalliklarga namlikka tarqalishda bir qancha moslanish yuz beradi yani avvalgi avlodga qaraganda chidamlilik oshadi