1. Quyidagi alkanlarning fizik xossalari to’g’ri ko’rsatilgan qatorni aniqlang

ALKAN

1. Quyidagi alkanlarning fizik xossalari to’g’ri ko’rsatilgan qatorni aniqlang.

1. C₁-C₄ gaz moddalar
2. C₅H₁₂ alkan izomerlari orasida gaz vakillari ham bor
3. Molekulyar massa ortishi bilan nisbiy zichligi ortadi
4. Molekulyar massa ortishi bilan nisbiy zichligi kamayadi
5. C₅-C₁₀ suyuq moddalar
6. Normal zanjirli alkanlarning qaynash temperaturasi izo holatidan yuqori bo’ladi.
7. Normal zanjirli alkanlarning qaynash temperaturasi izo holatidan past bo’ladi.
A) 1,2,3,5,7 B) 2,4,7 C) 1,3,5,6 D) 1,2,3,5,6

2. Pentan izomerlanganda birlamchi uglerodlar soni martaga ortgan. Izomerlanish konstantasini toping. (uchlamchi uglerod xosil bo’lmagan deb xisoblang.)

A) 2 B) 1,5 C) 0,66 D) 0,5

3. Noma’lum sikloalkan kuchli oksidlovchilar ta’sirida oksidlandi va elektronlar soni 1,58(3) marta katta bo’lgan tegishli kislota olindi. Hosil bo’lgan kislotaning tarixiy nomini aniqlang.

A) glutar B) adipin C) qahrabo D) malon

4. 1-izopropil 3-izobutil siklopentan molekulasida oksidlanish darajasi nolga teng bo’lgan atomlar soni nechta.

A) 3 B) 2 C) 1 D) 4

5. C_xH_3x-6 tarkibli alkanning izomerlar soni nechta.

A) 3 B) 5 C) 9 D) 18

6. Noma’lum alkan sulfolanganda sp³–s bog’lar soni o’zgarmadi. To’la xlorlanganda esa sp³–s bog’lar soni 6 taga kamaygan bo’lsa, alkanni aniqlang.

A) C₂H₆ B) CH₄ C) C₃H₈ D) C₄H₁₀

7. Noma’lum alkan tarkibidagi neytronlar soni, umumiy zarrachalarning 26,316% ni tashkil etsa, alkanni aniqlang.

A) C₆H₁₄ B) CH₄ C) C₅H₁₂ D) C₄H₁₀

8. Alkan monoxlorlanganda umumiy massasi 40,12% ga ortsa, monobromlanganda necha % ga ortadi.

A) 91,8% B) 86,7% C) 91,9% D) 89,1%

9. Butanning parchalanishidan olingan etan va eten aralashmasining o’rtacha massasi 32 g/mol bo’lsa, aralashma tarkibidagi alkan(lar)ning hajmiy ulushini (%) aniqlang. (Butan to’liq parchalanmagan deb olinsin)

A) 55,17 B) 44,83 C) 10,34 D) 45

10. Nomalum alkanni yoqish uchun 7,04 gr miqdorini yoqish uchun 0,6 mol ozon va kislorod aralashmasi sarf bo’ldi. Agar aralashmadagi ozonning hajmiy ulushi 66,67% ni tashkil etsa, noma’lum alkanni aniqlang.

A) CH₄ B) C₄H₁₀ C) C₃H₈ D) C₅H₁₂

11. Quyidagi ifodalarni moslang.

1. Kreking reaksiyasi a) uglerod zanjirini bittaga uzaytirish uchun
2. Vyurs reaksiyasi b) uglerod zanjirini bittaga kamaytirish uchun
3. Dyuman reaksiyasi c) uglerod zanjirini keskin uzaytirish uchun
4. Sianlash reaksiyasi d) uglerod zanjirini keskin kamaytirish uchun
A) 1d:2c:3a:4b B) 1b:2a:3d:4c C) 1c:2a:3b:4d D) 1d:2c:3b:4a

12. Alkan va unga stexiometrik nisbatda olingan kisloroddan iborat gazlar aralashmasining 0 ⁰C va normal bosimdagi zichligi 0,9226 g/l ga teng bo’lsa, noma’lum alkanni aniqlang?

A) C₅H₁₂ B) C₂H₆ C) C₄H₁₀ D) C₃H₈

13. Is gazi va unga nisbatan stexiometrik nisbatda olingan vodorod o'zaro ta’sirlashdi va neonga nisbatan zichligi 1,225 bo'lgan gazlar aralashmasi hosil bo'ldi. Reaksiya unumi 100 % ligi va suv bug'lari kondensatsalanmaganligini hisobga olib, hosil bo’lgan alkanni toping.

A) CH₄ B) C₂H₆ C) C₃H₈ D) C₄H₁₀

14. Alkanlarning tabiiy manbalarini belgilang.

1) tabiiy gaz; 2) o’simliklar; 3) hayvonlar chirindilari;
4) tog’ mumi; 5) neft; 6) alkil galoidlar
A) 1, 2, 4, 5 B) 2,4,3 C) 2,4,5 D) 1,2,3

15. C va H atomlari soni nisbati 1,2:9,6 bo’lgan metan va suv bug’i aralashmasi kuchli qizdirildi. Reaksiyadan so’ng bitta oddiy modda va ikkita oksidlardan iborat aralashma hosil bo’ldi. Aralashmadagi oddiy moddaning hajmiy ulushini aniqlang?

A) 0,4 B) 0,8 C) 0,7 D) 0,6

16. Quydagi moddalarning qaysi moddalarning tarkibida uchrashiga qarab juftlab ajrating.

1.karam bargi 2.petrushka bargi 3. qarag’ay daraxti 4. Bazi gullarning mumida
a-C₇H₁₆, b-C₂₉H_60, c-C₂₀H_42, d-C₂₇H_56, f-C₂₈H₅₈
A) 1-c, 2-b, 3-a, 4-d,f B) 1-a, 2-b, 3-c,f, 4-d C) 1-b, 2-c, 3-a, 4-d,f D) 1-c, 2-b, 3-a,f 4-d
17. Alkan molekulasida elektronlar soni atomlar sonidan 2 marta ko’p bo’lsa, alkanning molekulyar massasini aniqlang.
A) 16 B) 58 C) 44 D) 86

18. Oktanni krekinglanganda hosil bo`lgan aralashma tarkibidagi barcha alkenlarning hajmiy ulushi yig`indisini hisoblang.

A) 20 B) 40 C) 60 D) 50

19. 34,4 g namunasida 17,44 g ftor bo’lgan alkan ftorid molekulasida nechta atom bor?

A) 14 B) 8 C) 17 D) 15

20. Noma’lum alkan sulfoxlorlanganda tarkibida 24,9% kislorod saqlovchi birikma olingan. Ushbu birikma tarkibidagi σ-bog’ hosil qilishda qatnashgan orbitallar sonini juftlab ko’rsating.

1) sp³; 2) sp²; 3) p; 4) d; 5) s;
a) 8; b)16; c) 13; d) 12; e) 5; f) 4; g) 2; h) 0; i)6
A) 1c, 2g, 3g, 4g, 5c B) 1c, 2g, 3h, 4h, 5c
C) 1b, 2i, 3g, 4g, 5c D) 1d, 2g, 3h, 4h, 5c

21. Alkanlarni galogenlash jarayoni qaysi turiga mansub?

A) SR B) SN C) SE D) AR

22. Teng hajmli ikki xil alkan (molekulyar massalari farqi 14 ga teng) o`rtacha malekular massa 37 gr/mol bo`lsa, Mr katta alkanni aniqlang.

A)etan B)metan C)propan D)butan

23. Alkan tarkibida 11 ta birlamchi vа 4 ta to'rtlamchi uglerod atomi bo'lsa, undagi jami bog'lar sonini aniqlang.

A) 37 B) 49 C) 26 D) 41
24. Vodorod atomlarining soni avogadro sonidan 4,5 marta katta bo’lgan, yetarli miqdordagi n-alkanga 33,6 l (n.sh) gaz(lar) ta’sir ettirilganda hosil bo’lgan alkansulfonilxloridning massasini aniqlang.
А)96,4 В)106,9 С) 117,4 D)125,2

25. Brom atomlari vitsinal holda bo’lgan dibromalkan KOH ning spirtli eritmasi bilan qizdirildi. Agar dibromalkanning massasi ajralgan gaz massasidan 5,05 marta kata bo’lsa, dibromalkanni aniqlang.

A) 1,2-dibrompropan B) 1,3-dibrompropan C) 1,2-dibrombutan D) 2,3-dibrombutan

26. Tarkibi C₄H₉ bo’lgan alkilning radikallari soni nechta?

A) 6 B) 5 C) 4 D) 7

27. Propanning 2 xil bromli hosilalari tarkibidagi brom atomlar farqi 1 teng. Ular tarkibidagi elektronlar soni atomlar sonidan marta katta bo’lsa, ular tarkibidagi vodorodlar yig’indisini toping.

A) 3 B) 5 C) 7 D) 9

28. 2-brom,2,3,3-trimetilbutan va 1-brom 2,2-dimetilbutanga natriy metali ta’sir ettirilganda (Vyurs reaksiyasi bo’yicha) xosil bo’lgan maxsulotlar tarkibidagi birlamchi, ikkilamchi va to’rtlamchi uglerod atomlarining sonini aniqlang.

A) 24, 6, 9 B) 22, 5, 9 C) 22, 8, 11 D) 24, 7, 8

29. Agar alkan tarkibidagi 3 ta sp³ gibridlangan markaz mavjud bo`lsa, undagi bog`larning necha foizini C – C bog`lari tashkil etadi.

A) 80 B) 60 C) 40 D) 20

30. Alkilxloridga kaliy gidroksidning spirtli eritmasi ta'sir ettirilishidan olingan mahsulot avval vodorod bromid, so'ngra natriy metali bilan ta'sirlashganda 3,4-dimetilgeksan va 2,2,3,3-tetrametilbutan hosil bo'ldi. Alkilxloridlarning strukturasini aniqlang.

1) 1-xlorbutan; 2) 2-xlorbutan; 3)2-metil-l-xlorpropan; 4) 2-metil-2-xlorpropan.
A) 1, 3, 4 B) 1,2 C) 1, 2, 3, 4 D) 3,4

31. 33,6 litr (n.sh.) metan 1000⁰C da qizdirilganda 11,2 litr ga ortdi. Undagi gazlarning hajmiy ulushini hisoblang.

A) 0,4; 0,2; 0,4 B) 0,3; 0,3; 0,4 C) 0,4; 0,6 D) 0,5; 0,5

32. Quyidagi moddalarda izomerlar va gomologlar sonining nisbatini toping

1) 2,2,3,3-tetrametilbutan 2) 2,4-dimetilgeksan;
3) 3,3-dimetilgeksan 4) 3,3-dimetilgeptan; 5) 3,3-dimetilpentan
A) 3:3 B) 3:2 C) 2:3 D) 1:4

33. C₂H₆, C₃H₆, C₄H₆ dan iborat aralashma 15,68 litr hajmni egallaydi. Aralashmada 1,2642·10²⁴ ta uglerod atomi bo’lsa, aralashma massasini (g) toping.

A) 29,4 B) 24,9 C) 27,2 D) 26,3

34. 1856- yil kashf qilingan Bertlo sintezi bo`yicha 16,8 litr (n.sh) metan olingan bo`lsa, hosil bo`lgan tuz massasini aniqlang.

A) 160 B) 120 C) 240 D) 480

35. 0,6 g no`malum alkan nitrolanishidan 0,975 g nitrobirikma hosil bo`lgan bo`lsa no`malum alkanni toping. Reaksiya unumi 75 %.

A) CH₄ B) C₂H₆ C) C₃H₈ D) C₄H₁₀

36. 49,2 g propil bromidga 1,2 mol vodorod yodid ta’sir ettirilganda necha gramm organic modda xosil bo’ladi.

A) 51 B) 52,8 C) 102 D) 26,4