1. So'zning ma’noli qismlari joylashuvi qaysi javobda to'g'ri berilgan?


Download 80.68 Kb.
Sana13.02.2023
Hajmi80.68 Kb.
#1193552
Bog'liq
Morfemika Erkaboyeva


Morfemika test
1. So'zning ma’noli qismlari joylashuvi qaysi javobda to'g'ri berilgan?
A) asos + so‘z yasovchi + lug'aviy shakl yasovchi + sintaktik shakl yasovchi
B) asos + so'z yasovchi + sintaktik shakl yasovchi + lug'aviy shakl yasovchi
C) asos + lug'aviy shakl yasovchi + so'z yasovchi + sintaktik shakl yasovchi
D) asos + sintaktik shakl yasovchi + so'z yasovchi + lug'aviy shakl yasovchi
2. San’atkorning ijrosini tinimsiz gulduros qarsaklar bilan olqishlardilar.
Ushbu gapdagi yasama so'zlarning miqdorini aniqlang.
A) 2 ta B) 3 ta C) 4 ta D) 5 ta
3. So'zning munosabat shakllari bu ...
A) so'z yasovchi qo'shimchalar
B) lug'aviy shakl yasovchilar
C) sintaktik shakl yasovchilar
D) so'zga qo'shimcha ma'no yuklovchi qo'shimchalar
4. Berilgan gaplarning qaysilarida, tinish belgisini qo'yish bilan, ma’noda o'zgarish yuz beradi (yangi ma’noli gaplar hosil bo'ladi)?
1. Bu gaping yomon bo’lmadi. 2. Ona aziz farzandiga yelni ham ravo ko'rmaydi
3. To‘g‘ri yo'llarda ham mashaqqat bor.4. Gullar chiroyli stolni bezab turibdi.
A) faqat 3 B) 2, 3, 4 C) 2, 3 D) 1, 2, 3, 4
5. Egalik qo’shimchalari qaysi qo'shimchalar sirasiga kiradi?
A) so'zga qo'shimcha ma'no yuklovchi qo'shimchalar
B) lug'aviy shakl yasovchilar
C) munosabat shakllarini hosil qiluvchilar
D) so'z yasovchilar
6. Qaysi so'z tarkibi asos + so'z yasovchi + lug'aviy shakl yasovchi + sintaktik shakl yasovchi tartibida joylashmagan?
A) anglaganim B) qorayishning C) isitkichiarni D) ekinlarga
7. Qaysi birliklar tarkibidagi qism (so'z) lar doim ma’no mustaqilligini saqlagan bo'ladi?
1) qo’shma so’zlarda; 2) so'z birikmalarida; 3) turg’un bog ‘lanmalarda.
A) 1, 2, 3 B) 1, 2 C)1 D)2
8. Dang‘illama so'zi tarkibida qanday qo'shimchalar mavjud?
A) -ilia + -ma
B) -la + -ma
C) -illama
D) dang'illama so'zi ma’noli qismlarga bo'linmaydi
9. Orttirma nisbat hosil qiluvchi -gaz, -kaz, -qaz qo'shimchalari o'tmoq fe’liga qay tarzda qo'shilishi mumkin?
A) o'tgaz, o'tkaz, o'tqaz tarzida
B) o'tkaz, o'tqaz tarzida
C) faqat o'tkaz tarzida
C) faqat o'tqaz tarzida
10. Ushbu to'plamda tinchlikni, Vatanni ulug’ lovchi she’rlar bor. Berilgan gapdagi so'zlar tarkibida nechta so'z yasovchi qo'shimcha mavjud?
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6
11. Ushbu to ‘plamda tinchlikni, Vatanni ulug'lovchi she’rlar bor. Mazkur gapdagi so'zlar tarkibida nechta ot yasovchi qo'shimcha mavjud?
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5
12. Aqlli o‘zini ayblar, Aqlsiz — do‘stini. Ushbu maqoldagi lug'aviy shakl yasovchi qo'shimchalar miqdorini belgilang.
A) 1 ta B) 2 ta C) 3 ta
D) maqolda lug'aviy shakl yasovchi qo'shimchalar qo'llanmagan
13. Tub so'zlar berilgan qatomi belgilang.
A) oqish (sifat), oqish (fe’l)
B)oqim, oqova
C) oqin (suv yo nalishi), oqma (fe’l)
D) berilganlarning barchasi yasama so'z
14. Qaysi qatordagi so'zda ikkita so'z yasovchi qo'shimcha mavjud?
A) aylanma B) kesatiq
C) achitma D) bog’lam
15. Qaysi gapda so'z yasovchi qo'shimcha lug'aviy shakl yasovchi qo'shimchadan keyin qo'snilgan?
A) Shu-shu quyon changalzorga yolg'iz bormaydigan bo'libdi.
B) Bolalarning beg'ubor qaibi to'lib-toshib oqayotgan daryoday jo'shqin.
C) Ipakday mayin, buloq suviday tiniq xayollaringizga hech kim xalal bermaydi.
D) Boboxon goh o'chirg'ichga, goh bug'doyzor tomon uchib ketayotgan chumchuq bolasiga qarab hang-mang bo'lib qolgan edi.
16. Qaysi gapda uchta yasama so'z ishtirok etgan?
A) Ha, bu yurtlar chiroyli, daraxtzor bo'lgani bilan sovuq.
B) Mehmon jiddiylashdi, nimanidir isbotlamoqchi bo'lganday keskin gapirdi.
C) Semizlikni qo‘y ko'tarar deganlaridek, Omonga badavlatlik yoqmas edi.
D) U bolalikdan dorbozlarning o yinlarini yoqtirar edi.
17. Faqat lug‘aviy shaki yasovchi qo'shimchalar ishtirok etgan so'zlarni toping.
A) giyohlarni, ajratildi, topilgan
B) asabiylashmoq, kelinchak, keitirish
C) kulimsiramoq, aytilgach, ketguncha
D) aybsitmoq, ulg‘aytirgan, bormadi
18. Sherikchilik - bir yilcliilik, qudachilik - ming yilchilik. Ushbu maqoldagi so'z yasovchi qo'shimchalar miqdorini toping.
A) 4 ta B) 8 ta
C) 6 ta D) 2 ta
19. Qaysi javobda tarkibi asos + so'z yasovchi + so'z yasovchi + lug'aviy shakl yasovchi shaklidagi so'z berilgan?
A) insoniyatniki B) oromgohlarimiz
C) unumdorlikni D) bog'dorchilik
20. Iste’dodli, bilimdon yoshlar o'qish uchun chet ellarga yuborilmoqda. Mazkur gapdagi qo'shimchalar soni va turi qaysi javobda to'g'ri ko'rsatilgan?
A) 2 ta so'z yasovchi, 4 ta lug'aviy shakl yasovchi, 2 ta sintaktik shakl yasovchi
B) 3 ta so'z yasovchi, 4 ta lug'aviy shakl yasovchi, 2 ta sintaktik shakl yasovchi
C) 2 ta so'z yasovchi, 3 ta lug'aviy shakl yasovchi, 2 ta sintaktik shakl yasovchi
D) 2 ta so'z yasovchi, 2 ta lug'aviy shakl yasovchi, 4 ta sintaktik shakl yasovchi
21. Oqqirov kasalligi g‘o‘za barglarida uy quradi, tuproqda, o'simlik chirindilariorasida qishlaydi. Berilgan gapda nechta yasama so'z bor va ular qaysi turkumga mansub?
A) 3 ta yasama ot, 1 ta yasama fe’l
B) 2 ta yasama ot, 1 ta yasama fe’l
C) 2 ta yasama ot, 2 ta yasama fe’l
D) 3 ta yasama ot
22. Qaysi kelishik shaklidagi so'z doim bir xil sintaktik vazifada keladi?
A) jo'nalish kelishigi
B) tushum kelishigi
C) jo'nalish va tushum kelishigi
D) o'rin-payt kelishigi
23. Quyida berilgan gapda nechta yasama so'z bor? Oybek domla nihoyatda tiyraklik bilan, ko ‘pchilik nomdor insonlarda juda kam uchraydigan samimiyat va bolalarcha beg'uborlik bilan opaning gaplarini tasdiqladi.
A) 6 ta B) 7 ta
C) 5 ta D) 8 ta
24. Aqlli, es-hushli, tadbirli inson so‘z boshlar, suhbatdosh jim bo'lgan zamon (S.Sheroziy).
Ushbu gapda nechta so'z yasovchi qo'shimcha mavjud?
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6
25. Asos + lug'aviy shakl yasovchi + so'z yasovchi shaklida bo'lmagan so'zni toping.
A) o'chirg'ich B) maqtanchoq
C) sovutkich D) qizg'anchiq
26. Mehmonlarning quvnoq qahqahasidan Mahmudning mudroq ko'zlari katta ochildi. Ushbu gapda birgina nutq tovushidan iborat qo'shimchalar miqdorini aniqlang.
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4
27. Avaylaylik so'zi qaysi qatorda ma’noli qism (morfema)larga to'g'ri ajratilgan?
A) ava + y + la + y + lik
B) avay + la + y + lik
C) avayla + y + lik
D) avaylay + lik
28. ilmsiz iliksiz so'ngak kabi bo ‘shdir, iliksiz so'ngakka qo‘l urilmaydi. Ushbu gapda nechta so'z yasovchi qo'shimcha ishtirok etgan?

  1. 3 B) 4 C) 5 D) 6

29. Bilim bilan kishining martabasi oshadi, ilmsizlik kishini tubanlashtiradi. Ushbu gapda nechta so'z yasovchi qo'shimcha ishtirok etgan?
A) 4 B) 3 C) 5 D) 2
30. O'zak va qo'shimchaga ajratish bilan bo'g'inga ajratish teng kelgan so'zlarni toping.
1) o‘yna; 2) o‘yla; 3) sabrsizlikdan; 4) bargi; 5) suvsizlik; 6) ko‘nglim; 7) tongga.
A) 1,2, 3, 6, 7 B)2, 3, 5, 7
C) 1,2, 5, 7 D) 1,2, 4, 7
31. Asos + so'z yasovchi qo'shimcha + so'z yasovchi qo'shimcha shaklidagi so'zlar qatorini toping.
A) kechikmoq, unumdorlik, uzumchilik
B) qo'rqinch, isitma, taraqqiyot
C) epchillik, sanoa, tinimsiz
D) jismoniy, bilimdon, qadimiy
32. «Tumalar! Kelinglar, yelkamga qo‘ning!
Qollarimga qo'ning,
Boshim, Ko'ksimga...
Ne tog‘lardan oshgan ho‘l qanotingiz
Tars-tars urilsinlar yuzim-ko‘zimga».
O.Matjon she’ridan olingan ushbu parchada nechta munosabat shakli bor?
A) 14 ta B) 16 ta
C) 13 ta D) 15 ta
33. Qaysi qatordagi yasama so'zlar tarkibida faqat jarangsiz undoshlar mavjud?
A) toshloq, qaynoq
B) paxtakor, sochiq
C) to'shak, ichki
D) ko'makdosh, ko'rgazma
34. Qaysi qatordagi gapda sodda tub fe’l ishtirok etgan?
A) Kunlardan bir kuni Durroj: «Men tuzoqqa tushdim!» - deb sherni aldadi.

  1. Butun mavjudot qaytadan yasharmoqda.

C) Bir-birimiz bilan eski qadrdonlardek suhbatlashdik.
D) Dunyoda pok odamlar qanchalik ko'paysa, nopok odamlar shunchalik kamayadi.
35. Qaysi gapda ravishdan yasalgan fe’llar berilgan?
A) Mirtursun Xalifaning terakzoriga yaqinlashgach qadamini sekinlatdi.
B) Peshonangiz devorga qarsillab urilganidan keyin, esingiz kiradi.
C) Izg'irindan ko'zlar yoshlandi, oyoq ostidagi qor g'irchillaydi.
D) Shokarim uxladimi, yo'qmi, bilolmadi.
36. Odobli va adolatli inson qo‘lidagi qalam baxt-saodat uchun xizmat qiluvchi odamlarni zavqlantiradi, bir-biriga yaqinlashtirib, do‘stlikni mustahkamlaydi. Ushbu gapdagi yasama so'zlar miqdorini toping.
A) 4 B) 5 C) 6 D) 8
37. -q qo'shimchasi qaysi so'zlardan faqat sifat yasaydi?
A) titra, chanqa, suva
B) porla, tarqa, qayna
C) o'ta, taya, sana
D) tara, quvna, o'ta
38. Munosabat shakllarini hosil qiluvchi qo'shimchalar qaysi qatorda berilgan?
A) -oq, -chi, -zor
B) -lar, -gan, -ib
C) -i, -im, -ning
D) -guncha, -may, -mas
39. Sudrattirmoq so'zi tarkibidagi qo'shimchalar vazifasiga ko'ra qanday qo'shimcha hisoblanadi?
A) lug'aviy shakl yasovchi
B) so'z yasovchi, lug'aviy shakl yasovchi
C) lug'aviy shakl yasovchi va sintaktik shakl yasovchi
D) sintaktik shakl yasovchi
40. Quyidagi so‘zlardan qaysi biri bugungi kunda yasama so'z hisoblanmaydi?
1) yumshoq; 2) iliq; 3) silliq; 4) moddiy.
A) 4 B) 1, 3, 4
C) 2, 3, 4 D) 3, 4
41. Qaysi yasama so'zda lab undoshi ishtirok etgan?
A) savlat B) gulzor
C) bilimdon D) oshiq
42. Qanday holatda so'z oxiridagi jarangsiz undosh jarangliga aylanishi mumkin?
A) so'zga jarangli tovush bilan boshlangan qo'shimcha qo'shilganida
B) so'zga jarangsiz tovush bilan boshlangan qo'shimcha qo'shilganida
C) so'zga unli bilan boshlangan qo'shimcha qo'shilganida
D) so'zga jo'nalish kelishigi qo'shimchasi qo'shilganida
43. Qaysi qatordagi juft sifatlaming qismlari yasama so'zlardan tashkil topgan?
A) uzuq-yuluq
B) uvada-chuvada
C) yarimta-yurimta
D) nozik-nihol
44. Tinchliksevar so'zi tarkibida nechta so'z yasovchi qo'shimcha mavjud?
A) 1 ta B) 2 ta
C) 3 ta D) 4 ta
45. Berilgan biiliklardan qaysi biri yasama so'z hisoblanmaydi?
A) sharsharalarni B) javob bermoq
C) aytib qo'ymoq D) qoraymoq
46. Tarkibida yasama so'z mavjud bo'lgan gapni toping.
A) Ertani degan uzoqni ko'zlar.
B) Joy olma, qo'shni ol.
C) Olimdan ot qoladi, nodondan - dod.
D) Tekinning minnati ko'p, mehnatning -ziynati.
47. Tub so'zni toping.
A) sanamoq B) ranjimoq
C) yo'lamoq D) taqamoq
48. Vatarr tuyg'usi — bu ozod xalqning munosib farzandi, mustaqil mamlakatning fidoyi fuqarosi bo‘lmoqqa intilish tuyg‘usidir. Ushbu gapdagi qo'shimchalar turi va miqdorini toping.
A) 3 ta so'z yasovchi, 2 ta lug'aviy shakl yasovchi, 8 ta sintaktik shakl yasovchi
B) 2 ta so'z yasovchi, 2 ta lug'aviy shakl yasovchi, 7 ta sintaktik shakl yasovchi
C) 1 ta so'z yasovchi, 1 ta lug'aviy shakl yasovchi, 6 ta sintaktik shakl yasovchi
D) 2 ta so'z yasovchi, 2 ta lug'aviy shakl yasovchi, 8 ta sintaktik shakl yasovchi
49. -in qo'shimchasi bilan yasalgan sifatlar qaysi qatorda berilgan?
A) tiqin, yig'in
B) chirkin, yog'in
C) to'kin, erkin
D) qo'shin, otashin
50. «Manmanlik insonga yarashmaydi, birlik doimo kishini kamolot sari yetaklaydi», - dedi bobo sevinchdan ko'zlari chaqnab. Berilgan gapdagi mavhum otlar qaysi so'z turkumidan yasalgan?
A) sifat, son, ot, fe’l
B) olmosh, son, sifat, fe’l
C) olmosh, ot, sifat
D) ot, sifat
51. Bir bola ulg‘aygach, otasi unga ishlab pul topib kelishni buyurdi. Ushbu gapdagi yasama so'zlar sonini toping.
A) 1 ta B) 2 ta
C) 3 ta D) 4 ta
52. Quyida berilgan gapda qaysi so‘z turkumiga mansub yasama so'zlar qo'llangan?
Devor bo'ylab yuksalgan daraxtlarning tepasida yirik-yirik oshqovoqlar quyoshning so‘nggi shu’lalari bilan oltinlanardi
A) ot va fe’l B) ot, ravish, fe’l
C) ot, sifat, fe’l D) sifat va fe’l
53. Dunyoviy bilimga ega, odobli, ilmli, barkamol va shijoatli farzandlarni tarbiyalash shu kunning bosh vazifasidir. Ushbu gapda yasama so'zlar soni...
A) 5 ta B) 6 ta
C) 7 ta D) 8 ta
54. Quyida berilgan gapda qanday qo'shimcha yo'q?
Yaxshilik insonning umrini ziyoda qiladi.
A) lug'aviy shakl yasovchi qo'shimcha
B) lug'aviy shakl yasovchi va so'z yasovchi qo'shimchalar
C) sintaktik shakl yasovchi qo'shimcha
D) qo'shimchalarning barcha turi bor
55. Mehmon jiddiylashdi, bir narsani isbotlamoqchiday bir keskin gapirdi. Ushbu gapdagi yasama so'zlarning qaysi so'z turkumidan yasalganligini aniqlang.
A) fe’l, ot, ravish B) ot, ravish
C) fe’l, ot, sifat D) ot, fe’l
56. Odobli va adolatli in son qoTidagi qalam baxt-saodat uchun xizmat qilib yurgan odamlarni zavqlantiradi, bir-biriga yaqinlashtirib, do'stlikni mustahkamlaydi. Berilgan gapdagi sodda fe’llar qaysi turkumdan yasalgan?
A) sifat, ot B) sifat
C) ot D) ot, sifat, ravish
57. Pastda esa odamni oqizadigan katta suv xarsanglarga urilib, shovullab oqyapti. Berilgan gapdagi yasama so'z qanday sintaktik vazifani bajargan?
A) aniqlovchi B) to'ldiruvchi
C) hol D) kesim
58. Qaysi gapda sifatdan yasalgan fe’l bor?
A) Bir-birimiz bilan tezda eski qadrdonlardek suhbatlashdik.
B) Peshonangiz devorga qarsillab urilgandan keyin, esingiz kiradi.
C) Ko'klam. Butun mavjudot qaytadan yasharmoqda.
D) Dunyoda pok odamlar qanchalik ko'paysa, nopok odamlar shunchalik kamayadi.
59. Fe’l + fe’l shaklidagi qo'shma fe’llarni toping.
A) sotib yubormoq, o'ylab qolmoq
B) olib qochmoq, ishlab chiqarmoq
C) quvonib keldi, shoshirib qo'ydi
D) isib ketdi, yozib bordi
60. Qaysi so'zda so'z yasovchi qo'shimcha sintaktik shakl yasovchidan keyin qo'shilgan?
A) o'zicha B) eskicha
C) ko'nikma D) atroflicha
61. Choyxonachi patnisda non bilan qand-qurs, kabobpaz kabob olib keldi.
Ushbu gapdagi mustaqil so'zlar sonini aniqlang.
A) 9 B) 7 C) 8 D) 6
62. To‘qlikda ochlikni o‘yla, boyiganda muhtojlikni.
Ushbu gapdagi yasama so'zlar sonini aniqlang.
A) 5 B) 4 C) 3 D) 2
63. Qaysi gapda so'z yasovchi qo'shimchani qo'llash bilan bog'liq xatoga yo'l qo'yilgan?
1. Buqrotdan so'radilar: «Baodob bilan noodobning o'rtasidagi farq nimada?» 2. Bir hakimdan: «Ko'rkam, yaxshi xulqdor kishi kim?» - deb so'radilar. 3. Vatanning meni jon-u tanim, sajdagohimdir.
A) 1,2 B) 1, 2, 3
C) 1, 3 D) 2, 3
64. Gapirganda ovozi xuddi ichidan chiqqanday guldurab, jaranglab eshitiladi. Ushbu gapda nechta yasama fe’l bor va ular qaysi so'z turkumlaridan hosil bo'lgan?
A) 3 ta, ot va taqlid so'zdan
B) 2 ta, ot va taqlid so'zdan
C) 3 ta, ot, taqlid so'z va undov so'zdan D) 2 ta, ot va fe’ldan
65. Taqlid so'zlardan ko'proq qaysi turkumdagi so'zlar yasaladi?
A) sifat B) ot C) fe’l
D) taqlid so'zlardan so'z yasalmaydi
66. Qaysi qatordagi gapda yasama so'z qoilangan?
A) O'ktam ham yo'g'on arqonni siltab-siltab ko'rdi.
B) Dor atrofida aylanib uning uskunasini qiziqib ko'zdan kechirdi.
C) Oy nurida uzoqdagi qirlar oppoq ko'rinadi.
D) Chol daryo yoqasiga baliq ovlagani ketibdi.
67. Chin do‘st uldirkim, do‘stidan hech qachon ranjimaydi, agar xafa bo‘lsa ham, uzrini qabul qiladi. Ushbu gapda nechta yasama fe’l bor?
A) 1 ta B) 2 ta C) 3 ta
D) yasama fe’l mavjud emas
68. Bilimdon, madaniyatii odam bilan johil, nodon, savodsiz o'rtasida katta farq bor. Bu dunyoning go‘zalligi, boyligi, betakror saxovati Hm-hunar, san’at tufaylidir. Ushbu gaplarda so'z yasovchi qo'shimchalar soni nechta?
A) 6 ta B) 7 ta
C) 8 ta D) 9 ta
69. Qaysi qatordagi yasama so'zda so'z yasovchi shaki yasovchidan so‘ng joylashgan?
A) kesatmoq B) qaqshatqich
C) buyruq D) torayish
70. Quyidagi qaysi so'zlar bir asosdan yasalgan?
1) botiniy; 2) botir; 3) botiq; 4) botqoq; 5) botartib; 6) botmon.
A) 3, 4 B) 1, 2, 3
C)2, 3, 5 D) 1,3, 4, 6
71. «Darvoqe, pand bersang bir jonga,
U ham tinch turarmi hech zamon?
Deydilar, tuflasang osmonga,
Yuzingga tushgaydir begumon». (A.Oripov)
Ushbu misralarda qo'llangan so'z yasovchi qo'shimchaiar miqdorini aniqlang.
A) 1 ta B) 2 ta
C) 3 ta D) 4 ta
72. Mehmon jiddiylashdi, nimanidir isbotlamoqchiday bir keskin gapirdi. Ushbu gapdagi yasama so'zlar miqdorini toping.
A) 4 ta B) 3 ta
C) 2 ta D) 5 ta
73. Quyidagi gapda nechta yasama so'z qo'llangan? Atirgul ushlagan og'iroyoq ayolga boqib, to‘g‘risi, bolalarcha sod da xayollar olamiga sho‘ng‘ib, uning sevinch tola nigohidan ertakdagi baxt malikalarining porloq orzularini his etdim.
A) 6 ta B) 8 ta
C) 5 ta D) 7 ta
74. Qaysi qatordagi so'zlar fe’lning nisbat shakliga qo'shimcha qo'shish orqali hosil bo’lgan?
A) o'roq, tugma, qirg’ich
B) o'chirg'ich, qurilma, achitqi
C) tishkovlagicn, yutuq, suzma
D) barcha so'zlarda
75. Qaysi qo'shimchalar so'zlarning munosabat shakllarini hosil qiladi?
A) ko'plik, kichraytirish va erkalash qo'shimchalari
B) egalik, kelishik, -man, -san, -dir qo'shimchalari
C) fe’l nisbatlari va fe’l zamonlari qo'shimchalari
D) berilganlarning barchasi so'zlarning munosabat shakllarini hosil qiladi
76. Qaysi qatordagi gapda egalik qo'shimchasi qo'llangan?
A) Kechasi ishlaydi, kunduzi uxlaydi.
B) Oradan ikki kun o'tgandan keyin Tesha Saidiyning hujrasiga keldi.
C) Tuni bilan mijja qoqmadi.
D) Berilgan gaplarning barchasida egalik qo'shimchasi mavjud.
77. Bola boshini qo’llari orasiga qo‘yib, Boy sun tog‘i uzra charx urayotgan bulutlarga qarab jim qoldi. Ushbu gapda nechta o'rinda fe'lning vazifa shakllari qo'llangan?
A) 4 B).2 C) 5 D) 3
78. U bexosdan kelib yigitning belidan oldi-da, chirpirak qilib uloqtirib yubordi, yigit gandiraklab
borib tizzalab qoldi. Ushbu gapda qaysi turkumga mansub yasama so'ziar mayjud? ■
A) ot, fel
B) ravish, ot, fe'l
C) ravish, fe’l, fe’l
D) ravish, sifat, fe’l
79. 0damlar baravariga qarsak chalishar, Alimardonning raqibini olqishlashardi. Ushbu gapda qaysi turkumga mansub yasama so‘zlar mavjud?
A) ravish, ot, fe'l B) ot, fe’l
C) ot, ot, fe’l D) ravish, fe’l
80. Ko'chada, xiyobonlarda baqir-chaqir, yugur-yugur, ur-yiqit boshlanib ketgan edi. Ushbu gapdagi otlar sonini aniqlang.
A) 4 B) 3 C) 5 D) 2
81. Quyida sanalgan ma’nolardan qaysilari olmalarni so'zining atash ma’nosi hisoblanadi?
1) «mevali daraxt» ma’nosi; 2) «olma daraxti mevasi» ma’nosi; 3) «ko‘plik» ma’nosi; 4) «kelishik» ma’nosi.
A) 1.2 B) 2.4
C) 1,4 D) 3,4
82. Osmon mo'tabar otaxon-larimiz va onaxonlarimizning duolari singari oppoq va dilga yaqin. Ushbu gapda nechta lug'aviy shakl yasovchi qo'shimchalar ishtirok etgan?
A) 2 B) 3 C)4 D) 5
83. Yasama so'ziar keltirilgan javobni belgilang.
A) quvonch, bilim, o'ynatmoq
B) qizg'ish, tuproq, samimiy
C) kelinchak, oppoq, qiyin
D) bog'ich, ko'kimtir, toychoq
84. Birxil og'zakli so'ziar qaysi javobda to'g'ri berilgan?
A) kulgi, kuldon, kulba, kulolchilik
B) boshla, boshliq, boshqa, boshqird
C) surma, surnay, surgun, surbet
D) betinim, tnchlik, tindirmoq. tiniq
85. Qaysi qatorda yangi so'z yasalmagan?
A) yig'im B) yig'indi
C) yig'iq D) yig'ish
86. Qaysi qatorda yasama so'z berilgan?
A) tog'a
B) jizza
C) sanam
D) yasama so'z berilmagan
87. So'z yasovchi qo'shimchalar yordamida qaysi turkumdagi so'zlarni yasash mumkin?
A) ot, sifat, olmosh, ravish
B) ot, sifat, fe’l, son
C) ot, sifat, fe’l, ravish
D) ot, sifat, ravish, son
88. Qaysi so'z tarkibida ikkita so'z yasovchi qo'shimcha mavjud?
A) boshladik B) mehnatkashlami
C) tinchlikni D) pishirilgan
89. Qaysi juft so'z qismlarini almashtirib qo'llash mumkin?
A) aka-uka . B) oshna-og'ayni
B)idish-tovoq D) eson-omon
90. Qaysi qatordagi so'zlar tarixan ikki so'zdan iborat bo'lgan?
A) so‘roq, talon
B) sakson, to'qson
C) chanqoq, pishloq
D) tarqoq, ishqor
91. Asabiylashtirmoq so‘zi tarkibidagi so‘z yasovchi qo'shimchalar miqdorini toping.
A) 2 B) 3 C) 4 D) 1
92. Yasama so‘z berilgan qatomi toping.
A) bitirmoq
B) qayg'urmoq
C) o‘sib bormoq
D) yozdirtirmoq
93. Qanday so'zlar tuzilishiga ko'ra sodda so‘z hisoblanadi?
A) tub so'zlar
B) morfologik usul bilan yasalgan so'zlar
C) sintaktik usul bilan yasalgan so'zlar
D) tub va morfologik usul bilan yasalgan so'zlar
94. To‘qimachilikni so'zi tarkibidagi so'z yasovchi qo'shimchalar ko'rsatilgan qatomi toping.
A) -ma, -chi, -lik B) -i, -ma, -chilik
C) -ma, -chilik D) -chi, -lik
95. Murakkab qo'shimcha -lash (-la + sh) bilan yasaigan so'zlar qatorini toping.
A) ishlash, qo'llash, tezlash
B) salomlash, o'rtoqlash, birlash
C) dodlash, tishlash, taqirlash
D) o'rmalash, qishlash, to'plash
96. Tarkibida juft so'z mavjud bo'lgan gapni toping.
A) Men kecha u bilan yuzma-yuz gaplashdim.
B) To'yning bo'ldi-bo'ldisi qiziq.
C) O'nta siz-bizdan bitta jiz-biz yaxshi.
D) Bog'dan savat-savat shaftoli tergan ekan.
97. Sodda yasama so'zlar berilgan qatorni aniqlang.
A) serhosil, o'xshovsiz, notog'ri
B) yerto'la, mingoyoq, belbog'
C) atirgul, o'rinbosar, oqqush
D) tokqaychi, dunyoqarash, tomorqa
98. Qaysi qatordagi so'z hozirgi o'zbek tilida ma’noii qismlarga ajraladi?
A) qishloq B) yaylov
C) bugun D) noo'rin
99. Ikkala qismi ham mustaqil ma’noli so'zlardan tuzilgan juft so'zlar berilgan qatorni toping.
A) ko'rik-tanlov, ishchi-xizmatchi, yara-chaqa
B) o'g'il-qiz, boy-kambag’al, choi-kampir
C) temir-tersak, g'ira-shira, ylg‘i-sig‘i
D) snov-shuv, to'la-to'kis, past-baland
100. Qaysi qatorda o'zakdosh so'zlar berilgan?
A) tanishmoq, notanish, tanishish
B) suvarak, suvamoq, suvoqchi
C) tadbirkor, tadbirsiz, tadorik
D) suqmoq, so'qir, so'qmoq
101. So'zlarning grammatik tuzilishi va o'zgarishi tilshunoslikning qaysi bo'limids o'rganiladi?
A) leksikologiyada
B) sintaksisda
C) morfologiyada
D) orfoepiyada
102. Quyidagi yasama so'zlardan qaysi biri o'zakdosh so'z hisoblanmaydi7
A) tinch B) tinim
C) tintuv D) tiniq
103. Tub so'z qaysi qatorda berilgan?
A) ishlarimizni B) qo'lqop
C) ishyoqmas D) gulzor
104. Qaysi so'zlarning tarkibi ikki so z turkumidan iborat bo'lishi mumkin?
A) juft so'z B) takroriy so'z
C) qo'shma so'z D) A va B
105. O'zaro sinonim bo'lmagar, so'zlardan hosil bo'lgan juft so'zni beigilang
A) kuch-quvvat B) o'y-xayol
C) or-nomus D) ur-yiqit
106. Takroriy so'z berilgan qatorni toping.
A) non-pon B) unda-bunda
C) kam-ko‘st D) keldi-ketdi
107. Tilshunoslikning morfologiya bolimiga oid atamalar qaysi qatorda?
A) modal so'ziar, ravishdosh, harakat nomi
B) faoi so'zlar, sinonim so'zlar, atamalar
C) ot kesim, undalma, bog'lama
D) aniqlovchi, to'ldiruvchi, hoi
108. Tilning lug'at boyligini oshiruvchi vositalar berilgan qatorni toping.
A) so'z yasovchi qo'shimchalar
B) shakl yasovchi qo'shimchalar
C) munosabat shakllari
D) so'z yasovchi va shakl yasovchi qo'shimchalar
109. -in qo'shimchasi qaysi qatordagi so'zlarga qo'shilsa shakl yasovchi qo'shimcha sanaladi?
A) yuv, yig' 8) yog', art
C) ek, yog‘ D) art, yuv
110. Qaysi qatordagi juft so'zlar qismlarining o'rnini almashtirib qo'llash mumkin?
A) savol-javob B) besh-olti
C) asta-sekin D) katta-kichik
111. Qaysi qatorda qo'shma so'zlar berilgan?
A) jo'xoripoya, kechqurun
B) kaltafahm, aravakash
C) havorang, soatsoz
D) har vaqt, tomorqa
112. Yasama so'z berilgan qatorni toping.
A) milliy B) siyosiy
C) fikriy D) moddiy
113. Qanday sodda so'zlar tub so'z hisoblanadi?
A) tarkibida so'z yasovchi qo'shimchalar bo'lmagan so'zlar
B) tarkibida shakl yasovchi qo'shimchalar bo'lmagan so'zlar
C) tarkibida so'z yasovchi qo'shimchalar bo'lgan so'zlar
D) sodda so'zlarning barchasi tub so'zlar hisoblanadi
114. Bekorchidan el bezor. Bekor- o'zak, -chi - so'z yasovchi qo'shimcha, bekorchi-negiz, -dan
- so'z o'zgartiruvchi qo'shimcha. Ushbu tahlil tahlilning qaysi turiga kiradi?
A) so'z yasalish tahlili
B) so'z turkumi tahlili
C) etimologik tahlil
D) so'z tarkibi tahlili
115. Unumsiz so'z yasovchi qo'shimchalar qatorini aniqlang.
A) -cha, -chak, -choq, -loq, -aloq
B) -vul, -ag'on, -chil, -bon, -a
C) -kir, -gir, -qir, -qur, -g'ir
D) -k, -q, -ik, -iq, -uq, -ak
116. Omonim yuklamalar qatorini toping.
A) -gina (-kina, -qiria)
B) -u (yu), -da, -a
C) -mi, -chi, -ku, hatto
D) faqat, -gina, yolg'iz
117. Keltirilgan ta’riflardan o'zak morfemaning asosiy xususiyatlari ifodalangan qatorni toping.
A) so'zning ma’noli qismlari haqidagi ta’limot
B) so'zning eng kichik ma’noli qismi
C) so'zda, albatta, ishtirok etadigan, leksik ma’no ifodalay oladigan morfema turi
D) mustaqil leksik ma’no ifodalay olmaydigan, so'zning leksik yoki grammatik ma’nolarining shakllanishida xizmat qiladigan morfema turi
118. Yasama so'zlar berilgan qatorni toping.
A) savod, mazmun, quloqchin, qisqa
B) ovloq, bankir, vayrona, kelasi
C) jizza, qovoq, varrak, gulduros
D) yumshoq, toshko'mir, iliq, o'siq
119. Qaysi qatordagi so'zda -chiiik qo'shimchasi ikkiga ajraiishi mumkin?
A) mo'ichilik
B) kosibchilik
C) choyxonachiiik
D) yog'ingarchiiik
120. Qaysi holatda -chiiik qo'shim-chasi ikkiga ajralmaydi?
A) -iik qo‘shimchasidan oldingi qism alohida qo'llansa
B) -chiiik qo'shimchasi kasb, mashg'ulot nomini bildirsa
C) -Iik qo'shimchasidan oldingi qism alohida qo'llanmasa
D) -chiiik hech qachon ikkiga ajralmaydi
121. Qaysi qatordagi so'zda -Iik qo'shimchasi noto'g'ri qo'llangan?
A) bolalik B) mardlik
C) vijdonlik D) bo‘zlik
122. Qanday so'zlarga tub so'ziar deyiladi?
A) o'zga tillardan olinmagan so'ziar
B) bitta so‘z yasovchi qo'shimchasi bor so'ziar
C) tarkibida so'z yasovchi qo'shimcha bo'lmagan so'ziar
D) yasovchi qo'shimchasi bor so'ziar
123. Qaysi qatordagi juft so'zlarda ma’no umumlashadi va kengayadi?
A) qozon-tovoq B) kecha-kunduz
C) qovun-tarvuz D) A va C
124. Qaysi qo'shimchalar so'z ma’nosiga ta’sir qilmaydi?
A) so'z yasovchi qo'shimchalar
B) ko'plik shaklini hosil qiluvchi qo'shimchalar
C) shakl yasovchi qo'shimchalar
D) sintaktik shakl yasovchi qo'shimchalar
125. Qaysi qo'shimchalar so'zga yangi lug'aviy ma’no beradi?
A) old qo'shimchalar
B) shakl yasovchi qo'shimchalar
C) turlovchi qo'shimchalar
D) tuslovchi qo'shimchalar
126. Qaysi qo'shimchalar bilan yasalgan otiar, odatda, birgalik, yaqinlik ma’nosini bildiradi?
A)-kash - B)-dosh
C) -dor D) -xon
127. -iq buyum-narsa otini yasovchi qo'shimcha qaysi hoida -uq tarzida aytiladi va yoziladi?
A) o'zak undosh bilan tugagan otlarga
B) o'zak unli bilan tugaganda
C) o'zakda u yoki yu tovushlari bo'lsa
D) o'zak yopiq bo'g'in bilan tugasa
128. Faqat yasama so'ziar keltirilgan qatorni toping.
A) bolalarning, chirilladi, ko'kish
B) o'kinch, bilim, sero't
C) oybolta, qizg'in, yurak
D) do'kondor, sardor, daftarga
129. Munosabat shakllari qo'shilgan so'ziar qatorini toping.
A) yelim, qo'nim, bilim
B) qo'lim, tilim, Salim
C) bosim, burnim, boshim
D) unim, ko'zim, oshim
130. Kelishik qo'shimchalari qanday vazifani bajaradi?
A) yangi so'z hosil qiladi
B) yangi so'z shaklini hosil qiladi
C) so'z birikmalari va gaplarda so'zlarni bog'laydi
D) juft so'zlarni hosil qiladi
131. Buyum-narsa oti yasovchi qo'shimchalar ishtirok etgan qatorni toping.
A) tuzdon, karkidon, ochiq
B) kiyim, kurak, qirg'ich
C) supurgi, qatiq, qipiq
D) kavlagich, ko'rsatkich, mushuk
132. Qaysi qatorda o‘zak + so'z yasovchi qo'shimcha + so‘z yasovchi qo'shimcha + so‘z yasovchi qo'shimcha shaklidagi so'z berilgan?
A) yamoqchiniki
B) sanoqsiz
C) pishiqchilik
D) barcha so'zlarda o'zak va ikkita so'z yasovchi qo'shimcha berilgan
133. Tub so'zlar berilgan qatorni toping.
A) jirkanch, qoray, qisqar
B) vasvasa, do'mbira, qarsak
C) tortqila, savala, ezg'ila
D) barcha so'zlar yasama so'zlar
134. Yarqirama sifati qaysi qatorda morfemalarga to'g'ri ajratilgan?
A) yarq - o'zak morfema, -ira va -ma so'z yasovchi morfema
B) yarq - o'zak morfema, -ira - so'z yasovchi morfema, -ma - shakl yasovchi morfema
C) yarqira - o'zak morfema, -ma - bo'lishsizlik shaklini yasovchi morfema
D) yarqira - so'z yasovchi morfema, -ma - so'z yasovchi morfema
135. Tinch (sifat) - quvonch (ot), qadrdon (sifat) - kuldon (ot) so'zlaridagi -ch va -don qo'shimchalari vazifasiga ko'ra qanday qo'shimcha hisoblanadi?
A) omonirn qo'shimchalar
B) ko‘p ma’noli qo'shimchalar
C) so'z yasovchi qo'shimchalar
D) A va C
136. Bilimdonlikdan so'zida nechta morfema (ma’noli qism) bor?
A) 2 ta B) 3 ta
C) 4 ta D)5ta
137. Taqlid so‘z + so'z yasovchi shaklidagi yasama so'zlarni beigilang.
A) pirpirak, vizvizak
B) yarqiroq, qiltiriq
C) taq-taq, apil-tapil
D) A va B
138. Tub so'z berilgan qatorni toping.
A) aylana, tugal
B) to'kin (kuz), sog'in (sigir)
C) quruq, erkin
D) barchasi yasama so'zlar
139. So'z yasovchi qo'shimchalar qatorini beigilang.
A) -gay, -gina, -li, -man, -siz
B) -tir, -gach, -lar, -ib, -zor
C) -la, -li, -Ian, -dan, -paz
D) -dor, be-, -zor, -cha, -xo'r
140. Lug'aviy shakl hosil qiluvchi qo'shimchalarni toping.
A) -k, -kor, -chi, -i
B) -siz, -ing, -sa, -guncha
C) -cha, -roq, -ib, -niki
D) -b, ser-, -di, -miz
141. Tub so'zni aniqlang.
A) yuksak B) boylik C) sana D) tinch
142. Qaysi qatorda -siz qo'shimchasi sintaktik shakl yasovchi qo'shimcha vazifasida qo'llangan?
A) Odobni odobsizdan o'rgan.
B) U bu gapdan xabarsiz edi.
C) Siz bebaho insonsiz.
D) Suvsiz hayot bo'lmaydi.
143. Qarsak so'zining asosini toping. A) qars B) qarsa
C) qar D) qarsak
144. Qo'shma so'zlar berilgan qatorni toping.
A) chiza oladi
B) quvonib ketdi
C) o'qib chiqdi
D) qo'shma so'z berilmagan
145. Muomalalarimizni so'zidagi yasovchi qo'shimchalarni toping.
A) -lar B) -imiz C) -ni
D) bu tub so'z bo'lib, yasovchi qo'shimchalari yo'q
146. Qoramtir so'zida nechta so'z yasovchi qo'shimcha bor?
A) 1 ta B) 2 ta C) 3 ta
D) bu tub so'z bo'lib, yasovchi qo'shimchalari yo'q
147. Uyum so'zi qaysi qatorda to'g'ri tahlil qilingan?
A) uy, (ot), -im (egalik qo'shimchasi)
B) uy (fe’l), -im (so'z yasovchi qo'shimcha)
C) uy (fe’l), -um (so'z yasovchi qo'shimcha)
D) uy (ot), -im (ot yasovchi qo'shimcha)
148. «Derazamning oldida birtup
O'rik oppoq bo‘lib gulladi».
Ushbu misralarda nechta yasama so‘z bor?
A) 1 ta B) 2 ta C) 3 ta D) 4 ta
149. Yasama so'ziar berilgan qatorni toping?
A) shaftolizor, musobaqa, tepalik
B) bilim, olim, tilim
C) gulla, churilla, o'zim
D) o'kinch, o'roq, unum
150. Xato bilimdonlikdan bilimsizlik afzal. Ushbu gapdagi bilimdonlikdan so'zidagi so'z yasovchi qo'shimchalar miqdorini aniqiang.
A) 1 ta B) 2 ta
C) 3 ta D) 4 ta
151. Qaysi qatordagi gapda no- old qo'shimchasini so'z yasovchi sifatida ajratib bo'lmaydi?
A) Noto'g'ri narsalarni bo'yab ko'rsatishlarni rad etmoq darkor.
B) O'zini bilimdon deydigan nodondan qoch.
C) Noo'rin savol xunuk iavobga sabab bo'ladi.
D) Agarda til har har narsani valdirayversa, hamma o'zini noqulay sezadi.
152. Kesimlik ko'rsatkichi, gumon yuklamasi va orttirma nisbat qo'shimchasi bo'lib kela oladigan morfemani aniqiang.
A) -man B) alla-
C) -dir D) -t
153. Sevinch so'zini ma’noli qismlarga ajrating.
A) sev - in - ch B) sevin - ch
C) sev - inch D) se - vinch
154. Yig‘lamsira, kulimsira, oqarinqira so'zlari tarkibidagi qo'shimchalar vazifasiga ko'ra qanday qo'shimcha sanaladi?
A) so'z yasovchi
B) shakl yasovchi
C) so'z va shakl yasovchi
D) fe’lning grammatik kategoriyaiariga mansub qo'shimcha
155. Suvoqchilardan so'zining morfologik tarkibi qaysi qatorda berilgan?
A) suv - oq - chi - lar - dan
B) suva - q - chi - iar - dan
C) suvoq - chi - lar - dan
D) suvoqchi - lar - dan
156. Ekinni erta ekkan hosilini erta o'rar. Ushbu gapda qo'llangan qo'shimchalar miqdori va ularning vazifasiga ko'ra turlari qaysi qatorda to'g'ri ko'rsatilgan?
A) 2 ta lug'aviy shakl yasovchi, 3 ta sintaktik shakl yasovchi
B) 1 ta so'z yasovchi, 2 ta lug'aviy shakl yasovchi, 3 ta sintaktik shakl yasovchi
C) 1 ta so'z yasovchi, 3 ta lug'aviy shakl yasovchi, 2 ta sintaktik shakl yasovchi
D) 2 ta so'z yasovchi, 1 ta lug'aviy shakl yasovchi, 3 ta sintaktik shakl yasovchi
157. Gullab yotgan o‘rikzor xira pardaga burkandi. Gapdagi so'z yasovchi qo'shimchalarni aniqiang.
A) -lab, -zor, -da B) -n, -di, -ga
C) -b, -gan, -zor D) -la, -zor
158. Mardikorchilik so'zi ma’noli qismlarga to'g'ri ajratilgan qatorni toping.
A) mard - ikor - chi - Iik
B) mardi - kor- chiiik
C) mardi - kor - chi - Iik
D) mardikor- chiiik
159. Xunobgarchilik so'zi ma’noli qismlarga to'g'ri ajratilgan qatorni toping.
A) xunob - gar - chi - Iik
B) xunob - garchi - Iik
C) xunob - garchilik
D) xun - ob - gar - chiiik
160. Birdan ortiq mustaqil ma’noii so'zlarning birikuvidan hosil bo'lgan so'zlarni toping.
A) g'uborsiz, sharsimon, ishchan
B) do'stlik, gulzor, qalamdon
C) sadarayhon, sotib olmoq, tuyaqush
D) qardoshlarcha, yangicha, do'stona
161. Qaysi qatordagi so'zlarda bir xil vazifadagi qo'shimchalarning ikki marta qo'shilishini kuzatish mumkin?
1) kichkinagina; 2) ixchamgina;
3) yarmisi; 4)' ukasi; 5) singlisi
A) 3, 5 B) 1, 3, 5
C) 3, 4, 5 D) 1,2, 3, 4, 5
162. Yasama so'zlar berilgan qatorni toping.
1) dukurla; 2) bukia; 3) ishqala;
4) o'yla; 5) qashila; 6) tipirchila.
A) faqat 1 va 4
B) barcha so'zlar yasama
C)1, 2, 3,4
D) 1, 2, 4 - yasama so'zlar, 3, 5, 6 — ma’noli qismlarga ajralmaydi
163. E’tibor berganmisiz yoki yo‘qmi, sizning sadoqatda tengsiz do'stingiz bor. Shodligingizda quvonchingizga quvonch qo‘shadi, g‘amgin pal lad a dardingizni oladi.
Ushbu parchada yasarna so'zlar necha o'rinda qatnashgan?
A) 5 B) 6 C) 4 D) 3
164. Qaysi qatorda -lik qo'shimchasi sifat yasovchi qo'shimcha vazifasini bajargan?
A) qishlik, ko'ylaklik
B) shodlik, xotirjamlik
C) to'rtiik, birlik
D) tezlik, ko'plik
165. Qaysi qatorda -lik qo'shimchasi ot yasovchi qo'shimcha vazifasini bajargan?
A) sihat-salomatlik, do'stlik
B) qishlik, shaharlik
C) yo'qchilik, kamchilik
D) gulchilik, yozuvchilik
166. Qofiya she’riy asarning ohangdorligi va ta’sirchanligini kuchaytiradi, asarning yod olinishini osonlashtiradi.
Ushbu gapda so'z yasovchi qo'shimchalar necha o'rinda ishtirok etgan?
A) 8 B) 5 C) 7 D) 6
167. Qaysi qatordagi so'zlar ma’noli qismlarga noto g'ri ajratilgan?
A) abad - iy - at
B) yir-t-qich-lar-cha
C) odim - la -1 - moq
D) abad - iyat
168. -in qo'shimchasi haqida aytilgan fikrlarning qaysi biri to'g'ri?
A) fe’lning o'zlik nisbati va majhul nisbatini hosil qiiadi
B) fe’l o'zak-negizidan ot yasaydi
C) holatga, paytga munosabatni bildiruvchi ravishlar yasaydi
D) barcha javoblar to'g'ri
169. Quyida berilgan so'zlarning qaysi birini ma’nosiga ko'ra har xil o'zak-negiz va qo'shimchaga ajratish mumkin?
1) boshi; 2) o‘qi; 3) gullar;
4) boylar; 5) terim.
A) 1,2, 3, 4, 5 B)2, 3,4, 5
C) 3, 4, 5 D) 4, 5
170. Qaysi javobdagi undoshtovushiar so'z yasash uchun xizmat qiiadi?
A) k, q B) m, y
C) r, ch D)A, B, C
171. Berilgan qaysi so'zlar to'rtta ma’noli qismga ajraladi?
1) go'zallashtirmoq; 2) yonboshlab;
3) sanog'ini; 4) surishtirmoq; 5) ta’mirlatmoq.
A) 1,2, 3, 4, 5 B) 1, 3, 4
0)1,2, 5 D) 1,2, 4, 5
172. To‘y sizsiz o‘tmaydi. Bu to ‘yning rahbari sizsiz. Ostiga chizilgan -siz qo'shimchasi...CA) 1-so'zda so'z yasovchi, 2-so'zda sintaktik shakl yasovchi
B) 1-so'zda sintaktik shakl yasovchi, 2-so‘zda so'z yasovchi
C) har ikkalasida so'z yasovchi
D) har ikkalasida sintaktik shakl yasovchi
173. Qo'shimchalarning vazifasiga ko'ra qaysi turi so'zga qo'shilib uning turkumini o'zgartira oladi?
A) so'z yasovchi qo'shimchalar
B) sintaktik shakl yasovchilar
C) lug'aviy shakl yasovchilar
D) A va C
174. Murakkab qo'shimchalar berilgan qatorni toping.
1) temirchilik; 2) kosibchilik;
3) so‘zlash; 4) o‘zlash; 5) terlama;
6) bir yoqlama.
A) 1,3, 5 B) 2, 4, 6
C) 1, 2 D) 1, 3, 6
175. O'zak ma’nosiga ta’sir etmaydigan qo'shimchali so'ziar berilgan qatorni toping.
A) qalamim, onamiz, hovlida, o'qiding
B) kitob, suv, xonadon, etikdo'z
C) ko'chalar, kitobxon, havo, qizil
D) kuchli, chiroyli, mevali, gulli
176. Tepkilashishlariga so'zi tarkibida nechta so'z yasovchi, nechta lug'aviy shakl yasovchi, nechta sintaktik shakl yasovchi qo'shimcha bor?
A) 1 ta so'z yasovchi, 3 ta lug'aviy shakl yasovchi, 2 ta sintaktik shakl yasovchi
B) 2 ta so'z yasovchi, 3 ta lug'aviy shakl yasovchi, 2 ta sintaktik shakl yasovchi
C) 4 ta lug'aviy shakl yasovchi, 2 ta sintaktik shakl yasovchi
D) 5 ta lug'aviy shakl yasovchi, 2 ta sintaktik shakl yasovchi
177. Namgarchilikda so'zi nechta ma’noli qismlarga ajraladi?
A) 5 B) 2 C) 3 D) 4
178. Quyidagi so'ziarning qaysi biri ma’noli qismlarga bo'linmaydi?
A) yupanch B) sevinch
C) o'tinch D) birinch
179. Quyidagi so'zlardan qaysi bi.i uchta ma’noli qismga bo'linadi?
A) yupanch B)suyanch
C) ovunch D) ishonch
180. Quyidagi so'ziarning qaysi biri ma’noli qismlarga bo'linadi?
A) karch B) g'arch
C) berch D) ayanch
181. Saylov, uyum so'zlarining asosini aniqiang.
A) saylov, uy B) sayl, uy
C) sayla, uy D) saylov, uyum
182. O'zakda u (yu) tovushlari bo'lgan fe’llardan ot yasalganda, yasovchi -im qo'shimchasi qaysi yozuv qoidasi asosida yoziladi?
A) fonetik yozuv
B) morfologik yozuv
C) shakliy yozuv
D) so'z yasovchi qo'shimchalar doirn morfologik yozuv asosida yoziladi
183. Berilgan maqoldagi yasama so'ziar qaysi qatorda to'g'ri tahlil qilingan?
Sirti yaltiroq, ichi qaltiroq.
A) yaltira + q, qaltira + q fe’ldan sifat yasaigan
B) maqoldagi barcha so'ziar tub so'ziar
C) sir +1 otdan ot yasaigan; yaltir + oq, qaltir + oq taqlid so'zdan sifat yasaigan
D) sir +1 otdan ot yasaigan; yalt + iroq, qalt + iroq taqlid so'zdan sifat yasaigan
184. Sifat + ot shaklidagi qo'shma so'zni belgiiang.
A) qirqog'ayni, atirgul
B) ko'zoynak, tomorqa
C) qoramol, qizilurug'
D) mingoyoq, kaltakesak
185. -la qo'shimchasi qanday so'zlarga qo'shilganda shakl yasovchi vazifasida bo'ladi?
A) taqlid so'zlarga
B) olmoshlarga
C) otlarga
D) fe'llarga
186. Tarkibida birgina qo'shimcha mavjud bo'lgan so'zni toping.
A) atamoq B) aylanma
C) ho'plam D) haydovchi
187. 1) bezorilik; 2) bexosdan;
3) begonasiramoq; 4) beorlik;
5) bezattirmoq.
Berilgan so'zlarning qaysilari tarkibida ikkita so'z yasovchi qo'shimcha mavjud?
A) 3, 4,5 B) 4
C) 1,2, 3,4, 5 D) 3, 4
188. So'z tarkibida -cha o'miga -dek, kabi, singari qo'shimchalarini qo'shish mumkin bo'lsa, u qanday qo'shimcha hisoblanadi?
A) kichraytirish-erkalash shaklini hosil qiluvchi qo'shimcha
B) so'z yasovchi qo'shimcha
C) kichraytirish shaklini hosil qiluvchi qo'shimcha
D) shakl yasovchi qo'shimcha
189. Qaysi qatordagi so'zda -ma so'z yasovchi qo'shimchasi shakl yasovchidan so'ng joylashgan?
A) qovurma B) yo'qlama
C) dimlama D) qaynatma
190. Tub so'zni toping.
A) kemtik B) nodon
C) bodroq D) tayanch
191. Qaysi qatordagi so'z tarkibida so'z va shakl yasovchi qo'shimchalar mavjud?
A) qaynatma B) yo'qlama
C) to'plam D) qovurma
192. Tarkibida ikkita qo'shimcha mavjud bo'lgan so'zni toping.
A) so'zlashmoq B) arralashmoq
C) qiqirlashmoq D) janjallashmoq
193. -gina qo'shimchasi sintaktik shakl yasovchidan oldin kelsa, u qanday qo'shimcha sanaladi?
A) so'z yasovchi qo'shimcha
B) shakl yasovchi qo'shimcha
C) old qo'shimcha
D) yuklama
194. «Bir xabar ber menga, guldurak,
Bir xabar bersang-chi, tinimsiz yomg‘ir».
Ushbu misralardagi so'z yasovchi qo'shimchalar miqdorini beigilang.
A) 3 ta B) 4 ta
C) 5 ta D) 2 ta
195. Qaysi so'zlar tarkibida birtovushdan iborat so'z yasovchilar mavjud?
1) kurak; 2. sanoqsiz; 3) sabotli;
4) achchiq; 5) badavlat; 6) unumli;
7) bo'yoqsiz; 8) qoraymoq.
A) 3, 4, 5, 6, 8 B) 1,2, 4, 7, 8
C)1,3,4,5,7 D) 1,2, 3, 6, 8
196. Qaysi so'zlar -iq qo'shimchasi orqali yasalgan?
A) zo'riqmoq, zoriqmoq
B) chiniqmoq, yo'liqmoq
C) barcha so'zlar -iq qo'shimchasi orqali yasalgan
D) oshiqmoq, siriqmoq
197. Quyidagi qaysi qo'shimcha ot yasovchi hisoblanmaydi?
A) -y B) -m C) -ch D) -a
198. Fonetik yozuv qoidasi, so'zga qaysi qo'shimchalar qoshilganda, kuzatiladi?
A) so'z yasovchi
B) lug'aviy shakl yasovchi
C) sintaktik shakl yasovchi
D) so'z yasovchi, lug'aviy va sintaktik shakl yasovchilar
199. Tarkibida ikkita so'z yasovchi qo'shimcha mavjud bo'lgan so'zni toping.
A)chanqoq
B) isitma
C) shildiroq
D) berilgan so'zlar tarkibida bitta so'z yasovchi qo'shimcha mavjud
200. Tub so'zni beigilang.
A) gapirmoq
B) tupurmoq
C) ko'chirmoq
D) berilgan so'ziarning barchasi tub so'z
201. -oq qo'shimchasi bilan yasaigan so'zni toping.
A) uzoq
B) suvoq, shildiroq, qoioq
C) suvoq
D) qoloq
202. Sa limning xo'rsinib gapirganini ko‘rgan do'sti uning bu uyda qiynalib yashaganini angladi. Ushbu gapdagi yasama so'ziar miqdorini aniqiang.
A) 3 ta B) 4 ta
C) 5 ta D) 2 ta
203. Qaysi qo'shma ot tarkibida fe’l turkumiga oid so'z mavjud emas?
A) husnbuzar B) iskabtopar
C) kaltakesak D) kungaboqar
204. -q qo'shimchasi biian yasaigan so'zni toping.
A) yonoq B) qo'rqoq
C) qochoq D) o'toq
205. So'z yasovchi qo'shimcha shakl yasovchidan so'ng qo'shilgan yasama so'zni belgilang.
A) ag'darma B) yarqiroq
C) ivitma D) qo'lyozma
206. Vazifasi jihatdan bir turga mansub bolgan ko'makchi morfema ketma-ket qo'shilgan so'zni aniqiang.
A) atama B) eslaganlik
C) varaqlash D) uyqusirab
207. -chi qo'shimchasi orqaii qaysi so'z turkumlaridan ot yasash mumkin?
A) ot, sifat, fe’l
B) ot, sifat
C) ot, sifat, fe’l, undov so'z, ravish
D) ot, sifat, fe'l, undov so'z
208. Zaynab o‘zining xatosini angladi va gapirolmay g‘o‘ldirab javob berdi.
Ushbu gapdagi yasama so'ziar miqdorini aniqiang.
A) 3 ta B) 4 ta

C)*5 ta D) 2 ta


209. Mehmonlarning quvnoq qahqahasidan Mahmudning mudroq ko'zlari katta ochildi. Ushbu gapda birgina nutq tovushidan iborat so'z yasovchi qo'shimchalar miqdorini aniqiang.


A)1 B) 2 C) 3 D)-4
210. Birdan osmon guldurab, sharros yom.g'ir quydi-yu, tinchidi. Ushbu gapda birgina nutq tovushidan iborat so'z yasovchi qo'shimchalar miqdorini aniqiang.
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4

211. -moq qo'shimchasiga xos xususiyat qaysi qatorda to'g'ri berilgan?


A) -moq fe’llarga qo'shilib doim harakat nomi shakli yasaydi


B) -moq ot yasovchi qo'shimcha


C) -moq so'z yasovchi va shaki yasovchi omonim qo'shimcha hisoblanadi


D) -moq faqat shakl yasovchi hisoblanadi


212. Qaysi o'zaklardan -Iik va -liq qo'shimchasi bilan ot yasash mumkin?


1) bo‘sh; 2) bor; 3) yo'q; 4) ota;


5) qum; 6) boy.


A) 1,3, 4 B) 1, 2, 4


C) 1,2, 3, 4, 5, 6 D) 2, 4, 6


213. Qaysi qatorda takroriy so'z berilgan?


A) Xotirjam bo'lib bitta-bitta gapiring.


B) Tishini tishiga qo'yib jim turdi.


C) Berilgan barcha gaplarda takroriy so'z mavjud.


D) Bemorning ahvoli kundan kunga og'irlashdi.


214. Quyidagi shakl yasovchiiardan qaysi birini so'z yasovchi sifatida qo'ilab bo'imaydi?


A) -a B) -y C) -roq D) -in


215. Sintaktik shakl yasovchi qo'shimchalar haqidagi qaysi hukm noto'g'ri?


A) gap bolaklarini shakiiantirishga xizmat qiiadi

B) so'z birikmalarida so'zlarni bir-biriga bog'lashga xizmat qiiadi


C) sanalganlarning barchasi to‘g‘ri


D) lug'aviy ma’noni qisman o'zgartirishga xizmat qiiadi


216. -3ik qo'shimchasi qaysi qatordagi so'zda to'g'ri ao'shilgan?


A) Yog’lik ovqatni hazm qilish qiyin bo'ladi.


8) Yaxshi odam beg'ubor, keng fe’llik bo'ladi.


C) Berilgan gapiarning barchasida to'g'ri qo'llangan.


D) Shaharlik mehmonlar bilan salomlashdik.


217. Eski o'zbek tilida XV asrgacha -duk, -duq shaklida qo'llangan qo'shimchalar qanday qo'shimcha edi?


A) sifat yasovchi


B) ot yasovchi


C) fe’l yasovchi


D) sifatdosh yasovchi


218. Tuyalar suvsizlikka chidamliligi bilan bcshqa cho‘l hayvonlaridan ajralib turadi. Ushbu gapda qo'llangan so'z yasovchi qo'shimchalar miqdorini aniqlang.


A) 5 B) 6 C) 3 D) 4


219. -ma, -sa, -moq qo'shimchalarining qaysilari so'z yasovchi vazifasini bajarishi mumkin?


A) -sa, -moq B) -ma


C) -ma, -sa, -moq D) -ma, -moq


220. Erkalash qo'shimchalari qaysi turkumdagi so zlarga qo'shilishi mumkin?


A) otlarga


B) mustaqil so'ziarga


C) ot va olmoshlarga


D) ot va sifatlarga


221. Asosdosii so'zlar berilgan qatorni toping.


A) allala, ailaqayer, allamahal


B) birikma, birlash, birinch

C) baobro', beobro', obro'siz


D) aqlni, aqlga, aqlim


222. Bo'yoqchi sozining tarkibi qaysi qatorda to'g'ri berilgan?


A) bo'y + oq + chi


B) bo'yoq + chi


C) bo'ya + q + chi


D) bo'y + a + q + chi


223. Aqlli o'zini ayblar, aqlsiz


- do'stini. Ushbu gapda qo'llangan so'z yasovchi qo'shimchalar miqdorini aniqlang.


A)1 B) 2 C) 3 D) 4


224. Hind el id a bir ajib daraxt borki, kimki uning mevasidan yesa, hech qachon qarimaydi va o'lmaydi. Ushbu gapda vazifasiga ko'ra qanday qo'shimchalar ao'llanmagan?


A) lug'aviy shakl yasovchi


B) sintaktik shakl yasovchi


C) so'z yasovchi


D) so'z yasovchi va lug'aviy shakl yasovchi


225. Bular yonidan ot choptirib, changitib o'tish insoniylik sha’niga isnoddir. Ushbu gapda yasama so'z qaysi gap bo'lagi vazifasida kelgan?


A) hoi, hoi, ega


B) hoi, ega


C) hoi, aniqlovchi


D) aniqlovchi, ega


226. Qaysi javobda morfemik tahlil to'g'ri berilgan?


A) sir - li - lik - i - cha


B) sir — li — iig — icha


C) sirliligi - cha


D) sirli - lik - cha


227. Isitkichni so'zining ma’noli qismlari qaysi javobda to'g'ri berilgan?


A) asos + so'z yasovchi + lug'aviy shakl yasovchi + sintaktik shakl yasovchi


B) asos + so'z yasovchi + sintaktik shakl yasovchi + lug'aviy shakl yasovchi


C) asos + lug'aviy shakl yasovchi + so‘z yasovchi + sintaktik shakl yasovchi

D) asos + sintaktik shakl yasovchi + so'z yasovchi + lug’aviy shakl yasovchi


228. «Ba’zilar bor go'yo ho‘l o‘tin,


Tutab yotar, ko'rmaysan o'tin.


Yangilikka qayishmas sira,


Xoh buyur-u, xoh ming bor o'tin».


Ushbu parchadagi ostiga chizilgan


so'z qaysi qatorda to'g'ri tahlil qilingan?


A) tub so’z, ma’noli qismlarga ajralmaydi


B) sodda yasama so'z bo'lib, -in so'z yasovchi qo'shimcha yordamida yasaigan


C) sodda tub so'z bo’lib, -in lug'aviy shakl yasovchi qo'shimcha


D) o't - asos, -i, -n - sintaktik shakl yasovchi qo'shimchalar


229. -in qo'shimchasi haqidagi qaysi hukm to'g'ri?


A) sintaktik shakl yasovchi, so'z yasovchi


B) lug'aviy shakl yasovchi, so'z yasovchi


C) sintaktik va lug'aviy shakl yasovchi


D) ot, sifat va fe’l yasovchi


230. Qaysi gapda sodda yasama fe’l qo'llangan?


A) Nedin g'amnok ko'rinasiz?


B) Seni hur va ozod kuyiayman


C) Saxiylik va olijanoblik ulug'vor fazilatdir


D) Baxillik dori bilan ham tuzatib bo'lmaydigan kasallikdir


231. Tarixni o‘rganishdan asosiy maqsad - milliy o ‘zligimizni anglash. Ushbu gapda qo'llangan so'z yasovchi qo'shimchalar miqdorini aniqiang.


A) 1 B) 2 C) 3 D) 4


232. Bilimli biladi, zakovatli uqadi, bilimli va zakovatli tilakka yetadi. Ushbu gapda necha o'rinda so'z yasovchi qo'shimchalar qo'llangan?


A) 6 B) 5 C) 7 D) 4


233. Berilgan fe’llardan qaysi biri taqlid so'zdan.yasalmagan?

A) bidirlamoq B) yaltillamoq


C) lo'qillamoq D) dag'allashmoq


234. Qaysi so'z tarkibida ikkita so'z yasovchi qo'shimcha mavjud?


A) qaltiroq


B) isitma


C)chanqoq


D) berilgan so'ziar tarkibida bittadan so'z yasovchi qo'shimcha mavjud


235. Morfologik usul bilan yasaigan otni aniqiang.


A) arizaboz B) so'zboshi


C) sadarayhon D) qo'lyozma


236. «Og‘ushimda zangori sezgi, Kiprigimda suyuq hayajon. Ko'zlarimda yumaloq sevgi, Salomatman men ham, onajon». Ushbu parchada nechta yasama so'z


mavjud?

A) 5 B) 2 C) 3 D) 4

237. «Shovulladi tun bo‘yi shamol, Qaldiroqlar ko'chdi larzakor. Shivirlading yonimda xushhol: «Yana keldi, do'stginam, bahor». Ushbu parchada nechta gapning


kesimi yasama so'zdan iborat?


A) 1 B) 2 C) 3 D) 4


238. Insoniyat qadimdan go'zallikni ulug‘lab kelgan. Ushbu gapdagi yasama so'ziar qaysi gap bo'lagi vazifasida kelgan?


A) kesim, ega, to'ldiruvchi


B) kesim, ega, hoi


C) kesim, ega


D) kesim, to'ldiruvchi, hoi


239. 0‘z tarixini bilmasdan o‘zlikni anglash mumkin emas. Ushbu gapda qo'llangan so'z yasovchi qo'shimchalar miqdorini aniqiang.


A) 1 B) 2 C) 3 D) 4


240. 0‘zingni yig'ishtir, ularni noumid qilma, shu ikki buyuk xaridoring uchun baxtli yashab bergin, o‘g‘lonim. Ushbu gapda nechta yasama fe’l mavjud?


A) 1 B) 2 C) 3


D) yasama fe’l yo'q


241. Yasama ravishlar qaysi qatorda berilgan?


A) yangicha, eskicha, o'zicha


B) qisqacha, uycha, archa


C) boshqacha, supacha, ko'rpacha


D) chopganicha, qizcha, tuguncha


242. Aqlli va bilimdon vazir sh unday bo‘ladiki, bir to‘g‘ri tad bir qo'llab g‘animni parokanda qilib yubora oladi, murosa-yu madora, xushmuomalalik bilan sipohni birlashtirib, dushman lashkarini o‘ziga rom qiiadi. Ushbu gapdagi yasama so'zlar qaysi so' turkumiga mansub?


A) sifat, fe’l, son B) sifat, fe’l, ot


C) ot, fe’l D) sifat, fe’l


243. 1) otaqarg'a; 2) tillaqo‘ng‘iz;


3) oshpichoq; 4) oltingugurt; 5) tekin-tomoq; 6) oqqush; 7) shirinso‘z. Berilganlardan narsani boshqa bir narsaga qiyoslash orqali yasalgan qo'shma so'zlarni ajrating.


A) 1,5, 6 B) 2, 4, 7


C) 3, 5, 6 D) 2, 4, 6


244. Quyida berilganlardan ism asosli yasama so'zlarni toping.


1) sarg'ay; 2) tilagi; 3) singlisi;


4) turli; 5) qonamoq; 6) tarog'im; 7) to'shaklar.


A) 1,2, 3, 6 B) 1,4, 5, 7


C) 1,4,5 D) 2, 4, 6


245. Tinchliksevar so'zida nechta shakl yasovchi qo'shimcha mavjud?


A) 1 B) 2 C) 3 D) 4


246. -choq qo'shimchasi haqidagi qaysi hukm to'g'ri?


A) lug'aviy shakl yasovchi, ot va sifat yasovchi


B) lug'aviy shakl yasovchi, sifat yasovchi


C) sintaktik shakl yasovchi, so'z yasovchi

D) sintaktik va lug'aviy shakl yasovchi


247. Boshing egib, ta’zim ay la, shukrona ayt


Seni guldek erkalagan chaman uchun.


Ushbu she’riy parchadagi yasama fe’llar soni nechta?


A) 1 B) 2 C) 3


D) yasama fe’l berilmagan


248. -sa qo'shimchasi vazifasiga ko'ra qanday qo'shimcha?


A) lug'aviy shakl yasovchi


B) sintaktik shakl yasovchi


C) so'z yasovchi


D) so'z yasovchi va lug'aviy shakl yasovchi


249. Bolaginam so'zidagi -gina qanday qo'shimcha hisoblanadi?


A) lug'aviy shakl yasovchi


B) sintaktik shakl yasovchi


C) so'z yasovchi


D) yuklama


250. 1. Serjahl va serzarda bolmang. 2. Noo‘rin aytilgan so'z boshga kulfat keltiradi. 3. Baquvvat va kuchli farzandlari bor xalqni hech kim yenga olmaydi. 4. Befoyda so‘zni aytma, foydali so'zdan qaytma. 5. Sababsiz kulgi yomon tarbiya natijasidir.


Ushbu hikmatlar tarkibida jami nechta so'z yasovchi qo'shimcha qo'llangan?


A) 8 ta B) 9 ta


C) 10 ta D) 11 ta


251. Qaysi qatorda -Ian qo'shimchasi yordamida yasalgan so'zlar berilgan?


A) tinchlan, ikkilan


B) tayyorlan, oziqlan


C) uylan, o'ylan


D) shaklan, xayolan


252. Arab tiliga xos bo'lgan so'z yasalish qolipi asosida hosil bo'lgan yasalmalar qaysi qatorda berilgan?


A) noumid, noqulay, norozi

B) badfe’l, badjahl, badnafs


C) ishchi, sportchi, terimchi


D) ilmiy, hajviy, she’riy


253. Taroqchilik so'zining so'z yasalish tuzilishi qaysi qatorda to'g'ri berilgan?


A) taroq - chi - Iik


B) taroqchi - Iik


C) tara - q - chi - Iik


D) taroq - chiiik


254. Asosi shakldosh fe’l bo'lgan yasama narsa otlarini toping.


1) yoqilg'i; 2) o‘tloq; 3) suzgich;


4) quymoq; 5) oshiq; 6) tugma.


A) 1,2, 3, 4, 5, 6 B)2, 3,4


C) 1, 5,6 D)1, 3


255. Tuslovchilar qo'llangan qatorni toping.


A) o'ylagansan, ketdik, sevinding


B) daftarim, asaling, uyi


C) beshta, o'nlab, yettinchi


D) kitoblar, tog'lar, dalalar


256. Qaysi qatordagi so'zlarda sintaktik munosabat bildirmaydigan shakl yasovchi morfemalar qatnashgan?


A) o'qigach, kelguncha


B) kitobcha, bog'da


C) uyim, unga


D) kitobing, kelding


257. So'zga qo'shilib uning ma’lum morfologik shaklini ko'rsatuvchi va boshqa so'zga bog'lash uchun xizmat qiluvchi morfemalar qatnashgan so'ziar qatorini toping.


1) uyim; 2) uyum; 3) unum;


4) unim; 5) bilim; 6) ko‘zim.


A) 1,2, 3,4, 5, 6 B) 2, 3, 6


C) 1, 4, 6 D) 1,2, 3,4,6


258. Qaysi qatorda asos + so'z yasovchi + lug'aviy shakl yasovchi + so'z yasovchi shakiidagi so'z mavjud?


A) isitma B) eslaganlik


C) insoniyat D) isitkich

259. Qaysi qatordagi gapda so'z yasovchi morfema qatnashmagan?


A) Kitob bilan abadiy do'st tutining.


B) Takabburlik qilmang, xokisor bo'lishga harakat qiling.


C) Kibrlanmang, sizni boshqalar maqtasin.


D) Siz o'zingizni maqtashganlarini eshitmang.


260. Shavkatli tariximizni zamonaviy, mahobatli tarixiy ishlar bilan boyitishga harakat qiling. Ushbu gapdagi so'z yasovchi morfemalar miqdorini toping.


A) 5 B) 6 C) 3 D) 4


261. Shavkatli tariximizni zamonaviy, mahobatli tarixiy ishlar bilan boyitishga harakat qiling. Ushbu gapdagi yasama so'ziar miqdorini toping.


A) 5 B) 6 C) 3 D) 4


262. Qisqartma (ot) so'zining morfemik tuzilishi to'g'ri ko'rsatilgan qatorni toping.


A) asos + so'z yasovchi + so'z yasovhi


B) asos + lug'aviy shakl yasovchi + so'z yasovchi


C) asos + lug'aviy shakl yasovchi + lug'aviy shaki yasovchi


D) asos + so'z yasovchi + lug'aviy shakl yasovchi + so'z yasovchi


263. «Ona — oliyhimmat, on a -sersaxo,


On a sertilakdir, on a — serduo».


Ushbu gapdagi so'z yasovchi morfemalar miqdorini toping.


A) 5 B) 6 C) 3 D) 4


264. Qaysi qatordagi gapda bitta so'z yasovchi, bitta lug'aviy shakl yasovchi, bitta sintaktik shakl yasovchi morfema bor?


A) Nohaq ishga rivoj yo'q.


B) Nomard do'st dushmandan yomon.


C) Bemehrqarindoshdan mehrbergan yot yaxshi.


D) Noo'rin aytilgan so'z boshga kulfat keltirar.

265. Qaysi qatordagi gapda ikkita so'z yasovchi, bitta lug'aviy shakl yasovchi va bitta sintaktik shakl yasovchi morfema qatnashgan?


A) Eshik ochiq bo'lsa ham, beruxsat kirma.


8) Benuqson do'st axtargan do'stsiz qolar.


C) Serva’da kishi yolg'onchi bo'lar.


D) Bevafo do'stdan tayoq yaxshi, bebahra guldan yaproq yaxshi.


266. Badavlat va baquvvat dushmandsn emas, ochko‘z va badnafs, ichi qora odamga sherik bo‘lib qolishdan qo‘rq. Ushbu gapdagi so'z yasovchi morfemalar miqdorini toping.


A) 5 B) 2 C) 3 D) 4


267. Badavlat va baquvvat dushmandan emas, ochko‘z va badnafs, ichi qora odamga sherik bo'lib qolishdan qo‘rq. Ushbu gapdagi ko makchi morfemalar miqdorini toping.


A) 9 B) 6 C) 7 D) 8


268. «Asrandi» so'zi asos va qo'shimchalarga to'g'ri ajratilgan qatorni toping.


A) asra - asos, -n - lug'aviy shakl yasovch, -di - so'z yasovchi


B) asra - asos, -n va -di - so'z yasovchi


C) asra - asos, -ndi - so'z yasovchi


D) asra - asos, -n va -di - lug'aviy shakl yasovchi


269. Hozirgi kunda asos va qo'shimchalarga ajralmaydigan bo'lib qolgan so'zlarni toping.


1) yomg'ir; 2) ko'mir; 3) olg‘a;


4) ko'rpa; 5) bolta.


A) 1,3, 5 B) 1, 2, 3


C) 1, 4, 5 D) 2, 3, 5


270. Bir xil yasalish asosiga ega bo'lgan so'zlarni toping.

A) terim, terimchi


B) ishchi, ishla


C) tinim, tinchlik


D) hammasi to'g'ri


271. Terimchilik so'zining yasashga asos qismini aniqlang.


A) terimchi B) terim


C) ter D) terimchilik


272. - Men ko'rganman osrnon-larning tinig'ini,


Toshlartegdi, terib oldim sinig .ni.


Beshikdagi go'daklarga tig‘ sanchdilar,


Shunda bildim mardlaringning qilig ini.


Fonetik o'zgarishga uchragan yasama so'zlar sonini aniqlang.


A) 3 B) 1 C) 2 D) 4


273. Do'stlikni e’zozlashning zarur shartlaridan biri do'stlar bilan uchrashib turishdir. Turli katta-kichik marosimlar: bay ram lar, tug‘ilgan kunlar, to‘ylar bilan bir qatorda, do‘stona yig'inlar ham bu munosabatlarni mustahkamlaydigan vositadir.


Berilgan parchada nechta so'z yasovchi qo'shimcha ishtirok etgan?


A) 4 B) 6 C) 5 D) 7


274. Yetakchi morfema va ikkita so'z yasovchi ko'makchi morfemadan iborat so'zni toping.


A) g'allachilik


B) nodonlik


C) sanoqsiz


D) berilganlarning hammasi to'g'ri


275. Yetakchi morfemada tovush o'zgarishi bo'lgan so'zlarni toping.


A) o'rni, susay, ulg'ay


B) terakka, qishloqqa, boqqan


C) taroqqa, so'roqqa, ikkaSa


D) quvnoq,qaynoq,sovuq


276. Ko'makchi morfemada fuziya kuzaiilgan so'zlarni toping.

A) unga, shunday, bitta


B) qizar, qisqar, pasay


C) elakka. chelakka. ekkan


D) o'quv, sovuq, yurakka


276. Yetakchi va ko'makchi morfemada fuziya kuzatilgan so'ziar qatorini toping.


A) ikkala, yettovlon, oltala


B) qishloqqa, sovuqqa. buloqqa


C) so'roqqa, taroqqa, qiynoqqa


D) chiroqqa, iikkan. chiqqach


277. Taroqchi so'zining so'zyasalish tuzilishi to'g'ri ko'rsatiigan qatorni toping.


A) tara - q - chi B) tar - oq - chi


C) taroq - chi D) taroqchi


278. Taroqchi so'zining morfemik tuzilishi to'g'ri ko'rsatiigan qatorni toping.


A) tara - q - chi B) tar - oq - chi


C) taroq - chi D) taroqchi


279. So'zning morfemik tuzilishi haqidagi noto'g'ri hukmni toping.


A) so'zda nechta ma’noli qism boisa, uning morfemik tuzilishi shuncha qismga ajraladi


B) so'zning morfemik tuzilishi yasovchi qo'shimchalarni ham, shakl yasovchi qo'shimchalarni ham o'z ichiga oladi


C) so'zning morfemik tuzilishini belgilashda ma’noli qismlarning so'z yasovchi yoki shakl yasovchi ekanligining ahamiyati bolmaydi


D) so'zning morfemik tuzilishi faqat so'z yasovchi morfemalarnigina o'z ichiga oladi


280. So'zning yasalish tuzilishi haqidagi noto'g'ri hukmni toping.


A) shakl yasovchi qo'shimchalar ham so'zning yasalish tuzilishiga kiradi


B) so'zning yasalish tuzilishi faqat so'z yasovchi morfemalarnigina o'z ichiga oiadi


C) so'z yasalish tuzilishi har doim ikki tarkibiy qismni - yasashga asos va yasovchi vositani o'z ichiga oladi


D) hamma hukm to'g'ri

281. Agar so'zda birdan ortiq yasovchi qo'shimchalar ishtirok etsa...


1) eng oxirgisi yasovchi vosita sanaladi; 2) oldingilari yasashga asos qism tarkibiga kiradi; 3) har biri yasovchi vosita sanaladi


A) 1,2, 3 B) 1, 2


C) 1, 3 D) 2, 3


282. Taroqchi so’zidagi yasalmani toping.


A) taroqchi B) taroq


C)tara D) tar


283. Taroqchi so'zidagi yasovchi vositani toping.


A)-a B) -q


C) -chi D) -q, -chi


284. Taroqchi so'zidagi yasashga asos qismni toping.


A) taroqchi B) taroq


C)tara D)tar


285. Dor so'zi o'zbek tilida quyidagi ma’nolardan qaysi birini ifodalamaydi?


A) kiyim quritish uchun tortiladigan arqon


B) kishini osib o'ldirish uchun o'rnatiladigan maxsus qurilma


C) uy, hovli


D) sanalgan hamma ma’nosi ishlatiladi


286. Aqlli, bilimdon va hushyor vazir shunday bo'lurki, bir to'g'ri tadbir qo'llab g'anim lashkarini parokanda qilib yubora oladi, murosa-yu madora, xushmuomalalilik bilan sipohni birlashtirib, dushman lashkarini o'ziga rom qiladi. Ushbu gapda affiksatsiya usuli bilan yasaigan so'ziar miqdorini toping.


A) 3 ta B) 4 ta


C) 5 ta D) 6 ta


287. Qaysi qatordagi gapda ikkita affiksatsiya usuli bilan yasaigan yasama so'z mavjud?


A) Daraxt ildizi bilan kuchli, odam -do'stlari bilan.

B) Qalbaki do'st ochiq dushmandan yomon.


C) Yo'ldoshini tashlagan yo‘lda qolur.


D) Yiqilganda bo'lmasa tirak, vafosiz do'st nimaga kerak?


288. Yasama so‘z qatnashmagan gap berilgan qatorni toping.


A) Itni qopag'on qilgan egasi.


B) Qo'rqoqda uyat bo'lmas.


C) Yer - don, dehqon - xazinabon.


D) hammasida yasama so'z qo'llangan


289. Faqat yetakchi morfemada fuziya kuzatiladigan gaplarni toping.


1. Inson o‘z umrining hisobli ekanligini hamisha kech anglaydi.


2. Jo'jani kuzda sanaydilar.


3. Radiodan o'ynoqi musiqa yangradi. 4. Yaxshilikka yaxshilik bilan javob berish kerak.


A) 1, 2, 3, 4 B) 1,2


C) 1,2,3 D) 2, 3, 4


290. To'quvchilik so'zida nechta ko'makchi morfema bor?


A) 1 ta B) 2 ta


C) 3 ta D) 4 ta


291. To'quvchilik so'zining yasalishi to'g'ri bo'lgan qatorni toping.


A) to'qi - v - chi - Iik


B) to'quv - chi - Iik


C) to‘qi - vchi - Iik


D) to'quvchi - Iik


292. Qaysi gapda affiksatsiya va kompozitsiya usulida yasaigan so'ziar bor?


A) Faqat bir ezgulik bor - bilim, faqat bir yomonlik bor - jaholat.


B) Bilimga eltuvchi yagona yo'l - bu faoliyatdir.


C) Bemor chiroqlar charaqlab turgan xonaga kirib keldi.


D) Ertalabki kuchli shamol maktab bog'idagi mevalarni to'kib yubordi.


293. Qaysi gapda kompozitsiya usulida yasaigan so'z bor?

A) Rahimjon ma’yus holda stolga qo‘l qo'ydi.


B) Masxaraboz qizil ishton kiygan edi.


C) Qizingizning ko'zlari yaxshi ko'radi,


- dedi tabib.


D) Maktab direktori kotiba olib kirgan hujjatlarni imzoladi.


294. Qaysi so'zda ikkita ko'makchi morfema bor7


A) yig'loqi, qayrilish


B) angla, sovuq


C) qiynalish, o'ynoqi


D) aylana, to'plam


295. Qaysi so'zda to'rtta morfema bor?


A) sovutkich B) muzlatkich


C) qaynatma D) qo'lyozma


296. Suvoqchilarni so'zida nechta ko'makchi morfema bor?


A) 4 ta B) 3 ta


C) 2 ta D) 1 ta


297. Quyida berilganlardan noto'g'ri hukmni toping.


A) -q so'z yasovchisi qo'shilganda, ayrim so'zlarda a tovushi o tovushiga aylanadi


B) -q so'z yasovchisi qo'shilganda, ayrim so'zlarda i tovushi u tovushiga aylanadi


C) -q so'z yasovchisi qo'shilganda, har doim a tovushi o tovushiga aylanadi


D) -q qo'shimchasi faqat ot va sifat turkumiga doir so'ziar yasaydi


298. Oktava burjisobitlik, qat’iylik, kuch-qudrat bilan nazokat mehr-muhabbat parvozi va quvonch tuyg‘usining uyg‘unligidir. Ushbu gapda nechta yasama so'z qo'llangan?


A) 6 ta B) 7 ta


C) 5 ta D) 8 ta


299. Qaysi qatordagi gapda so'z yasovchi morfema qatnashmagan?


A) Bir kunlik adolat yuz kunlik toat-ibodatdan afzal.

B) Odamlar o'qishdan to'xtashlari bilan fikrlashdan ham to'xtaydilar.


C) Oz bo'lsa ham bilmoq uchun ko‘p o'qimoq zarur.


D) Dunyoda turmoq uchun dunyoviy fan va ilm lozimdir.


300. Kishilar o ‘rtasidagi iliq munosabat, mehr-oqibat tuyg ‘usini tarbiyalaydi. Ushbu gapda nechta yasama so‘z mavjud?


A) 4 ta B) 2 ta


C) 5 ta D) 3 ta


301. 0‘z gunohingni so ‘rab eld in o ‘tin (1),


Nafrat o!tl (2) ichra bo'lmasdin o‘tin (3).


Ushbu parchadagi asosdosh so'zlarni beigilang.


A) 1,2, 3 B) 1, 2 C) 1, 3


D) asosdosh so'zlar ishtirok etmagan


302. Amr qildimki, vazirlar ushbu to‘rt sifatga ega bo'lgan kishilardan bo‘lishi lozim: birinchisi


- asillilik, toza nasllilik; ikkinchisi


— aql-farosatlilik; uchinchisi -sipoh-u el ahvolidan xabardorlik; to‘rtinchisi - sabr-chidamlilik va tinchliksevarlik. Ushbu gapdagi nechta sifat yasovchi qo'shimchadan so'ng ot yasovchi qo'shimcha qo'shilgan?


A) 4 B) 3 C) 5 D) 6


303. Amr qildimki, vazirlar ushbu to'rt sifatga ega bo‘lgan kishilardan bo‘lishi lozim: birinchisi - asillilik, toza nasllilik; ikkinchisi — aql-farosatlilik; uchinchisi — sipoh-u el ahvolidan xabardorlik; to ‘rtinchisi — sabr-chidamlilik va tinchliksevarlik. Ushbu gapdagi nechta ot yasovchi qo'shimchadan so'ng sifat yasovchi qo'shimcha qo'shilgan?


A) 4 B) 3 C) 5 D) 1
304. Chopib kirar sovuq shaharga

Yalangoyoq yashil daraxtlar.


Parchadagi yasama sifatlami ko'rsating.


A) yalangoyoq, yashil


B) sovuq, yalangoyoq


C) sovuq, yalangoyoq, yashil


D) sovuq, yashil


305. «0‘ktamxon» o‘quv markazi tikuvchilik, astarli kostum-shim, pardalar, oqshom liboslari, modellash va malaka oshirish kurslariga o'qishga taklif etadi. Gapdagi yasama so'zlar miqdorini toping.


A) 6 ta B) 7 ta


C) 4 ta D) 5 ta


306. Quyida berilgan so'zlarning qaysilarida -li, -kor qo'shimchalarini sinonim sifatida qo'llash mumkin?


1) go'sht; 2) gunoh; 3) yurak; 4) kuch;


5) jafo.
A) 1,3 B) 2, 5
C) 3, 5 D) 2, 4
307. Qaysi maqolda uch o'rinda so'z yasovchi qo'shimcha ishtirok etgan?
A) Nomardga yalinma, bir baloga chalinma.
B) Issiq kiyim tanni ilitar, issiq so'z jonni ilitar.
C) Qarindoshingni yomonlab, qaydan tug'gan toparsan?
D) Aqlsiz do'stga kular, aqlli do'stini suyar.
308. Qaysi qatordagi gapda lug'aviy shakl yasovchi qo'shimcha ishtirok etmagan?
A) Hunar ado bo'lmas boylikdir.
B) Yigit haftalab uyga kelmas edi.
C) Ishingiz o'ngidan kelmayaptimi, demak, birovlarga qilgan baxilligingiz uchun javob beryapsiz.
D) U sahroda sher kabi g'olib jangchi, daryoda esa nahang kabi botirdir.
Download 80.68 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling