1. Statistika atamasi qanday kelib chiqqan va ilk bor nimani anglatgan?

Kuzatish organi - bu har qanday statistik kuzatishni bevosita tashkil
qiladigan va o'tkazadigan tashkilotdir. Aholi ro'yxatini o'tkazishda, so- 
39
biq ittifoq paytida, faqatgina Markaziy statistika boshqarmasi (MSB)
kuzatish organi bo'lib hisoblanardi. Kuzatish organi bo'lish uchun (ku-
zatish o'tkazishdan oldin, kuzatish paytida va undan keyin) juda katta
javobgarlikni bo'yniga ola oladigan va shu ishni kami-ko‘stsiz 
bajarishga 
 
qurbi yetadigan tashkilot boiishi kerak. Bu javobgarlik o'ta muhim va
boshqalardan farq qiladi. Masalan. aholi ro'vxatini o‘tkazish organi
bo’lgan tashkilot ishiga shu mamlakatning xalqi, hukumati va bir qancha
nufuzli xalqaro tashkilotlar baho beradi. 
33.Kritik fursat. 
Kritik fursat (moment) - bu hodisa va voqealarning ma'lum bir
nuqtaga bo'lgan holatidir. Aholi ro'yxati o’tkazilgan 8 kun ichida qancha
o'zgarishlar boiadi: bir tomondan tug’ilish. ikkinchi tontondan. o'lish.
ko'chib kelish va ketish. Shuning uchun ham kritik payt (moment) bel-
gilanib. faqat o ’sha momentga bo’lgan aholi soni aniqlanadi. Shu payt-
ga bo'lgan aholi soni fotosuratga olinadi desak ham xato qilmavmiz.
1989-yilgi aholi ro'yxatida 11-yanvardan 12-yanvarga o’tar kechasi soat
240C kuzatishning kritik pavti deb belgilangan edi. Bu degani, kechasi
soat 23 dan 59 minut o'tganda o’lgan odamga va soat OOdan bir sekund
keyin tug'ilgan bolaga ro'yxat varaqasi to'ldirilmaydi. agarda teskarisi
bo’lganda edi. ikkalasiga ham ro'yxat varaqasi to'ldirgan bo’lar edik. 
Kuzatish qayerda o ’tkazilsa, o'sha joy kuzatish joyi deyiladi. 
Statistik kuzatish natijalari uni o'tkazishga qanday tayyorgarlik
ko’rilganligiga bog’liq. Tayyorgarlik ishlari statistik kuzatish o’tkazishni
e'lon qilishdan boshlanadi. Birinchi navbatda. ro’vxatni aniqlash. so'rov
varaqasini tuzish, kuzatish o’tkazuvchilarni tanlash va tayyorlash turli-tu-
man yo'riqnomalarni tayyorlash va chop etish, shunday statistik kuzatish
o'tkazishni. zarurligi va mohiyatini xalqga ommaviy axborot vositalari
orqali tushuntirish kerak. Bu ishlarni qanchalik yuqori darajada tashkil
qilsak, kuzatish natijalari shunchalik yuqori va ishonchli bo'ladi.

---

34.Kritik fursat belgilanish maqsadi.