1. Suyaklaring joylashishi,shakli va vazifasi bo`yicha klassifikatsiyasi

16.Kalla asosining ichki yuzasi, teshiklar va ularning ahamiyati- basis cranii interna 

Oldingi, o’rta va orqa chuqurchalarga bo’linadi. Ponasimon suyakning kichik qanotigacha 

bo’lgan qism fossa cranii anterior. Bu yerda ko’ramiz: 1.foramen saecum(ko’r teshik)undan 

hech narsa o’tmaydi. Agar u ochiq bolsa, burun venalari o’tib, qonini sinus sagitalislarga quyadi 

va bu hayot uchun xavfli jarohat paytlarida. 2. Crista galli va g’alvirsimon suyakning plastinkasi 

lamina cribrossa bundan 12 juft nervning 1-jufti o’tadi 16-20 ta hidlov ipchalari burun 

bo’shlig’idan kalla ichiga kiradi. 3.canalis opticus n.opticus va a.ophtalmica o’tadi. 

Fossa cranii media. O’rta qismi ponasimon suyakning turk egarchasi bn 2 bo’lakka bo’lingan. 

Bu yerda miya yarimsharlarining chakka qismi joylashgan. Teshiklari:1.fissura orbitalis 

superior-ponasimon suyakning katta kichik qanotlari orasida hosil bo’ladi. Undan 4ta nerv: 3juft 

n.oculamotorius, 4-juft n. trochlearis, 6-juft n.abducens va 3shoxli nervning 1-shoxi 

n.ophtalmicus o’tadi. 2. Foramen rotundum 3shoxli nervning 2-shoxi n.maxillaris. 3.foramen 

ovale n.mandibularis o’tadi. 4. Foraman spinosus n.spinosus va a.meningea media o’tadi. 

5.for.lacerum ponasimon suyakning tanasi, ensaning asosi va chakkaning petrosa qismlari 

---

 

 

qo’shilishidan hos bdi. n.petrosus major(katta tosh nervi) va n.petrosus profundus (chuqur) 

o’tadi. Turk egari va fossa hypofizialis ham joylashgan. Orqa chegarasi piramidaning yuqori 

chekkasi bn  turk egari suyanchig’idan hosil bo’ladi. 

Fossa cranii posterior. Bunda ko’rinadi: 1.meatus acusticus internus 7 va 8-juft nervlar n.facialis 

va n.vestibulochoclearis) o’tadi. 2. Foramen occipitalis magnum(ensa katta teshigi) hos bdi: 

ensaning pars squamossa, pars basillaris, pars lateralis larning qo’shilishidan. 3.foraman 

jugulare ensa va chakka suyagining incisura jugularislari  qo’shilishidan hos bdi. bundan 4ta 

narsa o’tadi: 9,10,11(n. glossopharyngeus, n.vagus, n. accessories) va v.jugularis 

interna.4.canalis nervus hypoglossus  (shu nomli nerv)condylus hypoglossusning ostida 

joylashgan.