1. Tilning jamiyatda tutgan orni

83. Jadidlar ona tilini rivojlantirish borasida qanday ishlarni amalga oshirdilar?
O'zbekiston (Turkiston)da jadidchilik harakatini, ularning dunyoqarashini, millat, vatan, til, taraqqiyot, iqtisod, madaniyat va mafkuraga doir ishlarini organishimiz imkoniyatini bizga Milliy Istiqlolgina bera oldi, chunki 1991- yilgacha "jadid" tushunchasi "xalq dushmani", "xoin", "vatan dushmani" tushunchalari bilan teng edi; ular haqida gapirilsa, ularga nisbatan faqat haqorat sozlarni ishlatish mumkin edi, xolos. Shu bois ozbek xalqi tarixida XX asrning boshlarida shakllangan jadidchilik harakati sovet tarixshunosligida mutlaqo yoritilmas, ular haqida gap borganda salbiy bahodan ozga hech narsa berilmas edi.
Istiqlol xalqimiz, milliy madaniyatimizning bu muhim sahifalarini haqqoniy va xolisona organishgа imkon yaratdi hamda XXI asr bosagasida bu sohada ancha tadqiqotlar amalga oshirildi1, bir qator ilmiy anjumanlar o`tkazildi2, jadidchilik harakati namoyandalari merosining ommaviy nashrlari amalga oshirildi
108. Tilning vazifalarini belgilang.
Til funktsiyalari ular odamlarning suhbatni boshlash va o'z g'oyalarini, hissiyotlarini, nazariyalari va buyruqlarini so'zlar bilan ifoda etish qobiliyatini ko'rsatadi. Ya'ni, bu insonning nutqiga aniq bir niyat berish qobiliyati.
Masalan, ishda ishlatiladigan til uyda ishlatiladigan til bilan bir xil emas. Birinchisi rasmiyroq ekanligi bilan ajralib turadi, uy ichidagi nutq usuli odatda og'zaki nutqdir, chunki oila yoki do'stlar bilan suhbatlashganda odamlar o'z-o'zidan paydo bo'ladi va so'zlarni tanlashda kamroq ehtiyot bo'lishadi.Tilning funktsiyalari 6 ta bo'lib, ular quyidagicha nomlangan: referentsial, apellyatsion, emotsional, fatik, metalingvistik va poetik. Ushbu tasnifni 20-asr o'rtalarida o'zini turli xil aloqa shakllarini o'rganishga bag'ishlagan filolog Roman Yakobson (1896-1982) ishlab chiqqan.
111. Uslub sozining manosi?
Uslub — tilning inson faoliyatining muayyan sohasi bilan bogʻliq vazifalariga koʻra ajratilishi. Kishilar faoliyatning barcha sohalarida aloqa qilish jarayonida tildagi leksik, frazeologik, grammatik va fonetik vositalarni tanlash va ishlatishda bir-birlaridan maʼlum darajada farq qiladilar