2. IZOMETRIK PROYEKSIYALAR
To‘g‘ri burchakli izometrik proyeksiya
Izometriya qadimgi grek so‘zi isos dan olingan bo‘lib, u bir xil (teng) degan ma’noni anglatadi. Izometrik proyeksiyada OX, OY, OZ o‘qlar orasidagi burchaklar o‘zaro 120° ga teng bo’ladi (12.1-rasm). OX, OY, OZ o‘qlar aksonometriya tekisligiga nisbatan bir xil qiyalikda proyeksiyalanadi, ya’ni
12.1-rasm 12.2-rasm 12.3-rasm
Aksonometrik proyeksiyalarda bu o‘zgarib proyeksiyalanishni o‘zgarish koeffitsientlari deyiladi. Izometrik proyeksiyada bu o‘zgarish koeffitsientlari hamma o‘qlar bo‘yicha bir hil bo‘lib, 0,82 ga teng. Lekin izometrik proyeksiyada bu qiymat (0,82) bilan buyumlarning tasvirini yasash ancha noqulay. O’zDSt 2.317:96 da buyumlarning tasvirini izometrik proyeksiya o‘qlari bo‘yicha 82% o‘rniga 100% deb olish tavsiya etiladi. Shuning uchun o‘qlar x = y = z = 0,82 o‘rniga amalda x = y = z = \ qilib olinadi. Shunda narsaning izometrik tasviri
1 0,82 = 1,2 marta katta bo‘lib tasvirlanadi.
To‘g‘ri chiziqning izometrik proyeksiyasini yasash.
Buyumlarning aksonometrik proyeksiyalari, umuman, ulaming ortogonal (to‘g‘ri burchakli) proyeksiyasi bo‘yicha yasaladi. 6.3-shakl a da BC to‘g‘ri chiziq kesmasining
to‘g‘ri burchakli proyeksiyasi berilgan: Uning izometrik proyeksiyasini yasash uchun ko‘rsatilganidek, koordinata o‘qlarini chizib olamiz. Koordinata boshi O dan (6.3-shakl, b) OX o‘qi bo‘ylab to‘g‘ri burchakli proyeksiyadagi (6.3- shakl, a) Ob ^ masofa (Ob^ = OBJ ni va B nuqtadan OY o‘qiga parallel chizib, b^ b masofa (bjj = BJdJ ni o‘lchab qo‘yamiz. So‘ngra b^ dan yuqoriga (OZ o‘qiga parallel) vertikal chiziq bo‘yicha b^b' masofa (bxb^ =biB) o‘lchab qo‘yilsa, to‘g‘ri chiziq kesmasiga tegishli B nuqtaning izometrik proyeksiyasi hosil bo‘ladi. To‘g‘ri chiziqning ikkinchi (ya’ni C nuqtaning) izometrik proyeksiyasi ham ana shu tartibda topiladi. Hosil bo‘lgan B va C nuqtalar birlashtirilsa, to‘g‘ri chiziq kesmasining izometrik proyeksiyasi hosil bo‘ladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
