1-umumta’lim maktabining Ona tili va Adabiyot fani o’qituvchisi Abdullayeva Feuzaxon Kozimovnaning 7-sinf uchun Adabiyot fanidan «Adabiyot»

Dars shiori: Adabiyotga e’tibor – kelajakka, ma’naviyatga e’tibor. (I.A.Karimov)
Foydalaniladigan adabiyotlar:
1) «Adabiyot» 7-sinf uchun darslik.
2) 7-sinf «Adabiyot» darsligining elektron varianti.
I. Darsning borishi:
a) salomlashish
b) navbatchilik hisoboti, sinf tozaligi va davomatni nazorat qilish
c) kirish suhbati, o’quvchilarning og’zaki nutqini o’stirish
II. O’tgan mavzuni so’rash.
a) individual - tarqatma materiallar, kartochka.
b) Frontal (guruh bilan ishlash)
III. Yangi mavzu:
Agar «Hayrat ul-abror»da yaxlit bir voqea hikoya qilinmay, u fikr-mulohaza, mushohada va tahlillardan iborat maqolatlardan, kichik hajmli hikoyatlardan tuzilgan bo‘lsa, bu doston keng qamrovli voqealarni o‘z ichiga olgan murakkab sujetli yirik epik asardir. Bunday asarlarda tasvirlar o‘zgarishi, voqealar almashinuvi o‘ziga xos tarzda bo‘ladi. Ya’ni voqealar bir makondan boshqasiga o‘tganda, lavhalarning biri ikkinchisiga ko‘chganda zamonaviy epik asarlarda bo‘lganidek boblar, bo‘limlar yoki sarlavhalar bilan ajratilmaydi. Shuning uchun mutolaa davomida Sizdan diqqat va sinchkovlik talab qilinadi. Garchi dostonning o‘zida bo‘lmasa-da, Sizga tushunishni yengillatish uchun voqealar almashinuviga qarab, biz ushbu parchani shartli ravishda olti qismga ajratib taqdim etdik. Avvalgi uch qismda har bir baytning satrma-satr ma’nosini bermoqdamiz. Bundan maqsad: sizda oldingi mashg‘ulotlar orqali shakllangan baytlarni tahlil qilish ko‘nikmasini shakllantirish, epik asarlarni tushunish bo‘yicha malaka hosil qilish. Siz avval baytni diqqat bilan o‘qing, keyin uni satrlar ostida bugungi tilda berilgan mazmuni bilan misrama-misra solishtiring. E’tibor bering: tushunilishi qiyin so‘zlar ma’nosi chiziq (tire) yoki «ya’ni» so‘zidan keyin keltirildi, Agar bunday so‘zlar bir necha marta takrorlansa, ma’nosi izohlanmay o‘z holicha qoldirildi. Qavs ichida esa misralarda bevosita bo‘lmasa-da, bayt mazmunidan kelib chiqib qo‘yib olinishi kerak bo‘lgan so‘zlar keltirildi. Agar shu uch qism orqali bayt mazmunini chiqarishni puxta o‘zlashtirib olsangiz, keltirilgan parchaning qolgan qismini o‘zingiz mustaqil tushunib, tahlil qila bilasiz.

I. Suv va quruqlikda zulmni uziga kasb qilib olgan zolim qaroqchi va uning makoni ta’rifi.

«Bor ekandur Adanda javr fane,
Javr qilmoq fanida safshikane.