10 – Mavzu. Parametli sikllik algoritmlarni tuzish Parametrli takrorlanuvchi algoritmlar

10 – Mavzu. Parametli sikllik algoritmlarni tuzish Parametrli takrorlanuvchi algoritmlar



10.1 – Rasm. Parametr takrorlash.

Parametrli takrorlash operatoriga misol sifatida berilgan x=1,2,3,..,10 larda funksiyasining qiymatlarini hisoblash blok-sxemasini qarash mumkin.

10.2-Rasm. Parametrli takrorlash operatoriga doir algoritm


Ichma-ich joylashgan siklik algoritmlar. Ba’zan, takrorlanuvchi algoritmlar bir nechta parametrlarga bog‘liq bo‘ladi. Odatda bunday algoritmlarni ichma-ich joylashgan algortmlar deb ataladi. Misol sifati berilgan NxM o‘lchovli a_ij –matritsa elementlarining yig‘indisini hisoblash masalasini qaraylik.

Bu yig‘indi hisoblash uchun, i ning har bir qiymatida j bo’yicha ko‘paytmani hisoblab, avvalgi yig‘indi ustiga ketma-ket qo‘shib borish kerak bo‘ladi. Bu jarayon quyidagi blok–sxemada aks ettirilgan. Bu yerda yig‘indi uchun i-tashqi sikl, j-esa ko‘paytmani hosil qilish uchun ichki sikl foydalanilgan.

10.3-Rasm. Ichma-ich joylashgan siklik algoritmga doir blok-sxema


Algoritmda yig‘indi va maksimal qiymat aniqlash jarayonida boshlang‘ich indeks qiymatini tenglashtiriladi (S = a₁ va P = a₁ ) va jarayon massivning 2 chi elementini qayta ishlashdan boshlandi. Ya’ni bir takrorlash jarayonida ikkita: massiv element qiymatlari yig‘indisini hisoblash va maksimal qiymatni aniqlash amalga oshiriladi. Blok-sxemalarning takrorlanuvchi qismlarini quyidagi parametrli takrorlash strukturasi ko‘rinishida ham ifodalash mumkin (10.4-rasm).
10.4-rasm. Parametrli takrorlash operatorining umumiy ko‘rinishi


Misol: Parametrli takrorlash operatoriga masala sifatida berilgan x=1,2,3,.....10 qiymatlarda y=ax / a+ x funksiyasining qiymatini hisoblash blok-sxemasiga keltiriladi (10.5-rasm).

10.5-rasm. Parametrli takrorlash operatoriga doir blok-sxema

Ichma-ich joylashgan takrorlanuvchi jarayonlar

Ba’zan takrorlanuvchi algoritmlar bir nechta parametrga bog‘liq bo‘ladi.
Odatda bunday algoritmlar ichma-ich joylashgan jarayonlar deb ataladi.


Misol. Munosabatni hisoblang:

Yig‘indi hisoblash uchun, i indeksning har bir qiymatida j indeks bo‘yicha ko‘paytmani hisoblab, avval yig‘indi ustiga ketma-ket qo‘shib borish kerak bo‘ladi. Bu jarayon quyidagi ichma-ich joylashgan jarayonga doir blok–sxemada aks ettirilgan (10.6-rasm). Bu yerda indeks i dan tashqi takrorlash yig‘indi uchun, j-dan esa-ichki takrorlash - ko‘paytmani hosil qilish uchun foydalanilgan.

10.6-rasm. Ichma-ich joylashgan algoritmga doir blok-sxema


Shu bilan birga, keltirilgan murakkab munosabatni ikki nisbatan sodda munosabatlar ketma-ketligi bilan almashtirish (dekompozitsiya amali) maqsadga muvofiq.