10-Amaliy Mavzu: O’zbek tilida ish yurtish. Ishdan maqsad

A d r ye s. Pochta junatmalari (xat – xabar,buyum va pul junatmalari kabilar) ustidagi yozuv bulib, unda junatma yetib borishi zarur bulgan joy (kaerga), uni oluvchi shaxs yoki muassasa (kimga) nomi va junatuvchi xakidagi ma’lumotlar (junatuvchi adresi) kursatiladi.
A r i z a. Muayyan muassasaga yoki mansabdor shaxs nomiga biror iltimos, taklif yoki shikoyat mazmunida yoziladigan rasmiy xujjat. Ariza ijtimoiy xayotda eng kup kullaniladigan va keng tarkalgan ish kogozidir.
B i l d i r i sh n o m a. Muayyan muassasa raxbariga xizmat faoliyati bilan alokador muxim masalalar yuzasidan yoki yukori idora, mansabdor shaxsga biron-bir vokea va xodisa xakida xabardor kilish zarurati tugilganda takdim etiladigan mufassal yozma axborot. Unda, odatda, bayon kilinayotgan masalalar buyicha tuzuvchi takliflari aks etadi.
B u y r u k. Davlat boshkaruv organi raxbarlarining yakka xokimligiga asoslangan xukukiy xujjat, muayyan muassasa oldida turgan asosiy va kundalik vazifalarni xal kilish maksadida kullanadi. Moxiyat-e’tibori bilan buyruklar ikkiga bulinadi: asosiy faoliyatga oid va kadrlar shaxsiy tarkibiga oid.Ular ketma-ket tartibda aloxida rakamlanadi va ayrim saklanadi.
Ayrim faoliyatga oid buyruklar doimiy, kadrlarning shasiy tarkibiga oid buyruklar esa 40 yilgacha muddatda saklanadi.
F a r m o y i sh. Muassasa ma’muriyati ( direktor, uning urinbosalari, bosh muxandis, uning urinbosarlari), shuningdek bulimlar raxbarlari tomonidan amaliy masalalar yuzasidan kabul kilinadigan xujjat. Odatda, farmoyishlarda xarakat muddati cheklangan bulib, uning kuchi bulimlarning tor doirasiga, ayrim mansabdor shaxslar va fukarolarga taallukli buladi. Farmoyishning matni xuddi buyrukdagi kabi zaruriy kismlardan tarkib topadi, fakat uning asos (kirish) kismida «BUYuRAMAN» suzi urniga «TAVSIYa KILAMAN». «RUXSAT BERAMAN» kabi iboralar ishlatiladi.
G u v o x n o m a. Muayyan shaxsning xizmat va boshka xolatlarini shuningdek, biror ishga vakolatini kursatuvchi xujjat.
Xar bir kishi ishga kabul kilinganda kadrlar bulimi tomonidan guvoxnoma oladi. Bunday guvoxnoma yonda olib yurishga moslashtirilib daftarcha shaklida tayyorlanadi.