10. Лекция. Интуиция, доретиушилик, синергетика

Немис классик философиясынын ири уакили И. Кант 1724-1804

• Эмприкалык интуиция менен бир катарда тек гана акыл жаодеминде априор билимлерге алып баратугын, сап интуиция хаккында пикир жургизеди.Онын пикиринше априор билим оз-озинен тажирийбеге шекем бар.Бул билимге акыл аркалы ерисиу мумкин.

• А. Шопенгауэр 1788 -1860 интуицияны тап фантазия сыяклы генийлик белгиси деп есаплайды.Ол билимди сана жардеминде ерисилген билим, интуитив билимнен ибарат, деп есаплайды.

• А. Бергсон 1859-1941 жж нын пикиринше билиудин еки тури бар,хакыйкый сап билим, бкуган тек интуиция аркалы ерисиу мумкин 2.илимий билим.Бундай билим салыстырмалы, формал билим.

З. Фрейд 1859-1938 жж интуицияны санасызлыктын доретиушилиги корниси деп тарийплейди.

• З. Фрейд 1859-1938 жж интуицияны санасызлыктын доретиушилиги корниси деп тарийплейди.

• Хазтрги заман илими маглыуматларына караганда инсаннын санасыз-сана асты руухый искерлиги тарауы, айырым уакытлары сана анлап жетпейтугын сезимлер, ойлауларыды оз ишине алады.

• Интуиция мийдин койылган уазыйпаларын алдыннан пайда болган хам ядта сакланып турган маглыуматлар тийкарында шешиуге каратылган санасызлык, логикадан тыскарыдагы исерликтин жемиси.

• Философия тарийхында коп гана ойшыллар билиу процессинде интуиниянын ролин айрыкша корсетти. Маселен, Декарт озинин дедуктивлик-ранионалистик методын ислеп шыгыуда интуинияга аирыкша ахмийет берди. Ол интеллектуаллык интуиния тууралы талийматка тийкар салды. 20-асирге келип дуньяны илимий билиудин бирден-бир куралы-интуиния деп тастыйклаушы философиялык агым интуитивизм деген атакка ийе болды. Оны хар бир философ озинше талкылап келмекте.Маселен, франнуз илимпазы А.Бергсон билиу барысында объект пенен субъекттин тиккелей бир-бирине отиуи деп тусинди.Интуинияны инстинкт пенен байланыстырып, оны дуньянын билиудин коркемлмк модели деп есаплады.

Ал илимде болса, интелект, логика анализ устемлик етеди деп карады.Интуициянын илимий билиудеги орнын Гуссерль, Фрейд баскашалау тусинген. Егер Гуссерль интуиция бул улыумалыкты созиу манини кориу, идеалластырыу деп есаплаган, Зигмунд Фрейд-интуиния ансызлыкта жасырынган доретиушиликтин даслепки принципи деп есаплады

• Ал илимде болса, интелект, логика анализ устемлик етеди деп карады.Интуициянын илимий билиудеги орнын Гуссерль, Фрейд баскашалау тусинген. Егер Гуссерль интуиция бул улыумалыкты созиу манини кориу, идеалластырыу деп есаплаган, Зигмунд Фрейд-интуиния ансызлыкта жасырынган доретиушиликтин даслепки принципи деп есаплады