10-ma’ruza: podshipniklar tasnifi. Sirpanish podshipniklari. Turlari. ISHQALANISH Turlari. Qo’llaniladigan materiallar. Reja

3. Sirpanish podshipniklarining ishlash sharoiti va yemirilishi
Val aylana boshlanishi bilan uning sirti podshipnikdagi ichquyma ustida sirpanib 
ishqalana boshlaydi. Ichquyma sirtining yeyilishi ma'lum chegaradan ortib ketsa, 
mexanizmning ishlashi yomonlashadi.
Sapfaning podshipnikda aylanishiga ishqalanish kuchi qarshilik ko’rsatadi. 
Bunday ishqalanish podshipnik va sapfani qizdiradi. Bu issiqlik podshipnik korpusi, 
val hamda moy vositasida tashqariga olib ketiladi. Podshipniklarning normal ishlashi 
uchun, hosil bo’layotgan issiqlik miqdori mavjud imkoniyatlar vositasida olib 
ketilayotgan issiqlik miqdoridan ortiq bo’lmasligi kerak. Aks holda, podshipnikning 
qizishi ruxsat etilgan darajadan ortib, moyning qovushqoqligi kamayib suyuqlanib 
ketadi. Natijada, sapfa sirtlarining podshipnikda ishlashi yomonlashib, g’ajish jarayoni 
hosil bo’lishi mumkin. Bunday hollar yeyilishni oshiradi, podshipnikning ishlash 
qobiliyatini yo’qotadi. Shuning uchun, bunday podshipniklar yashirilgan deb topiladi.
Podshipnikning chidamliligi, asosan, yeyilish darajasi bilan belgilanadi. Yeyilish 
miqdori oshib ketsa, podshipnik va sapfa orasida bo’shliq paydo bo’ladi, 
podshipnikning ishlashi yomonlashadi, tebranish hosil bo’ladi, tovush chiqa boshlaydi. 
Podshipnik ishga yaroqsiz bo’lib qoladi. Yeyilishning jadallashish darajasi 
podshipniklarning ishlash muddatini belgilab beradi. 
Yeyilishning jadallashuvi ko'p jihatdan ishqalanish jarayoni sodir bo'layotgan 
sirtlar orasidagi muhitga bog’liq. Ana shu muhitga qarab, ishqalanish uch turga 
bo’linadi: 
1.
Quruq 
ishqalanish. 
Moylanmagan 
sirtlar 
orasidagi 
ishqalanish.
2.
Suyuqlikdagi ishqalanish. Bunda ishqalanayotgan sirtlar o‘zaro
qovushqoq moy qatlami bilan butunlay ajralgan holda bo’ladi. Moy qatlamining 
qalinligi sapfa hamda ichquyma sirtlarida ishlov berishda hosil bo‘lgan notekisliklar 
yig'indisidan 
albatta katta bo‘lishi, ya'ni