10-sinf test topshiriqlari

49. Yerda hayotning paydo bo’lishi.
1. Baland bo’yli qirqquloqlar, qirqbo’g’imlar, plaunlardan dastlabki o’rmonlar qaysi davrda paydo bo’lgan?
a) sillur b) devon c) toshko’mir d) ordovik
2. Bo’r davrida ko’pgina qirqquloqlar, qirqbo’g’imlar va ochiq urug’lilar kamayib, yopiq urug’lilar ko’paya boshlashiga sabab nima?
a) iqlim issiq va nam bo’lgan, davr o’rtalarida quruq va mo’tadil, davr oxirida esa keskin sovigan
b) iqlim sovib keskin o’zgargan, o’simliklarni moslanishi qiyin kechgan
c) osmonni qoplagan bulutlar juda kamayib, atmosfera quruq va shaffof bo’lgan, quyosh nuri to’g’ridan-to’g’ri o’simliklar bargiga tushgan
d) iqlim bimuncha quruq va sovuq bo’lgan, tabiiy tanlanish, yashash uchun kurash,irsiy o’zgaruvchanlik ro’y bergan
3. Quruqlikdagi o’simliklar orasida lipadendron, plaunlar, kalamitlar ko’plab o’sgan, ayrim kalamitlarni balandligi 20-25 m ga yetgan. Onda-sonda kordaitlar ham uchragan.Ushbu holat qaysi davrda mavjud bo’lgan?
a) bo’r b) yura c) toshko’mir d) devon
4. Quyida berilganlardan qaysi birini to`liq hayotiy shakl deb aytish mumkin emas ?
a) viruslar b) prokariotlar c) sporalalar d) protobiontlar
5. Qaysi organizmlar mezazoy erasida paydo bo’lgan?
1. sut emizuvchilar 2.arxeopteriks 3.stegosefallar 4.dastlabki gulli o’simliklar 5. jag’siz umurtqalilar
a) 2.4.1 b) 1.4.5 c) 2.4.5 d) 3.2.4
6. Stegosefallar uchun o`ta qulay sharoit qaysi era va davrda vujudga kelgan ?
a) mezozoy, yura b) mezozoy, bor
c) paleozoy, perm d) paleozoy, toshko`mir
7. Organizmlarning tuzilish darajasini, hayot faoliyatini ajdodlarga nisbatan yuqoriga ko`tarmaydigan o`zgarishlarni belgilang ?
1.o`simliklarning suv muhitidan quruqlikda yashashga o`tishi 2. otlarning besh barmog`dan bir barmoqqa o`tishi
3. kitlarda oyoqlarining yo`g`ligi ; 4. umurtqalilarning ichki urug`lanishga o`tishi; 5. kit va fillarda yung qavatining yo`qligi; 6. qo’ytikan mevalarida ilgaklar bo`lishi
7. yopiqurug`lilarning kelib chiqishi ; 8. o`simliklarning nektar ajratishi
a) 2.8.6.3.5 b) 8.1.6.2.4 c) 1.6.3.5.2 d) 7.2.6.4.1
8. Biologik evolyutsiyaning boshlanishi nima bilan bog’liq ?
a) koatservantlar hosil bo’lishi b) protobiontlar hosil bo’lishi
c) membrana hosil bo’lishi
d) hujayra hosil bo’lishi
9. Idioadaptatsiyaga o’simliklar tuzilishining qaysi xususuyati misol bo’ladi?
a) qayin,aylantlarning mevalarida qanotchasimon o’simtalarining bo’lishi
b) o’tkazuvchi sistemaning hosil bo’lishi
c) ildizning popuk lidizdan iboratligi
d) poyasining sershox bo’lishi
10. Quyida berilgan olimlarning qaysi biri qanday moddani suniy ravishda sintez qilgan?
1. Foks 2.S.Miller 3. D.Oro
a. adenin, b.protenoidlar, v. asparagin, g. nuklein kislotalar, d.oqsillar
a) 1-a / 2-b / 3-g
b) 1-b / 2-a / 3-d
c) 1-b / 2-v / 3-a
d) 1-v / 2-b / 3-a
11. Qaysi eraning ikkinchi yarmida fotosintez,jinsiy ko’payish,ko’p hujayralilar paydo bo’lgan?
a) paleozoy b) kaynozoy
c) mezozoy d) arxey
12. Suyakli baliqlarning har xil tur vakillarining tana shakli, rangi, suzgich qonotlari, tuzilishining o`ziga xosligi evalutsion jarayonning qaysi yo`nalishiga mansub ?
a) aromorfoz b) idioadaptatsiya
c) umumiy degeneratsiya d) konvergensiya
13. C. Miller asparagin, glutamin, glitsin kabi aminokislatalarni qanday sintezlagan ?
a) qizdirilgan metan, ammiak vodorod va suv bug`lariga elektr uchquni bilan ta’sir qilib
b) vodorod sianid, ammiak va suvni qizdirib
c) metan, ammiak va suvdan ionlashtiruvchi nurlar ta’siri bilan
d) amminokislatalar aralashmasini qizdirib
14. Zarpechak urug’ining o`txo`r hayvonlarning oziqlanish a’zolarida hazm bo`lmasligi evolutsiya yo`nalishining qaysi turiga mos ?
a) dereneratsiya b) aromorfoz c) idioadaptatsiya d) konvergensiya
15. Era nomini bildiruvchi “mezozoy” so’z qanday ma’noni anglatadi?
a) dastlabki hayot b) o’rta hayot
c) qadimgi hayot d) eng qadimgi hayot
16. O’simliklarning takroriy migiratsiyasi qaysi erada amalga oshgan?
a) mezazoy b) kaynozoy c) proterazoy d) poleazoy
17. Proterazoy erasining oxirida dastlabki xordalilar paydo bo’lgan deb taxmin qilingan. Ularning nomini aniqlang.
a) baliqlar b) suvda ham quruqlikda yashovchilar
c) to’garak og’izlilar d) boshskeletsizlar
18. ... erasi 900 mln yil davom etgan. Undagi dastlabki hayot o'zidan hech qanday iz qoldirmagan.
A) Proterozoy B) Paleozoy C) Arxey D) Mezozoy
19. Birinchi paydo bo’lgan organizmlar ….. edi.
a) geteratrof, aeroblar b) autotrof, aeroblar
c) autotrof, anaeroblar d) geteratrof, anaeroblar
20. Koatservatlarga o’xshab laboratoriya sharoitida birikmalarning tashqi muhit bilan moddalar almashina olish mumkinligini qaysi olim shogirdlari bilan aniqlagan?
a) S.Foks b) D.Oro c) A.I.Oparin d) S.Arrenius
21. Ordovik davrida ….
a) korall riflarining hosil bo’lishi avj olgan
b) bosh skeletsizlarni kenja tipi paydo bo’lgan
c) panjaqanotli baliqlar rivojlangan
d) ignatanlilar paydo bo’lgan
22. Ko’k-yashil suvo’tlar qaysi erada paydo bo’lgan?
a) mezazoy b) kaynozoy c) proterazoy d) poleazoy
23. O’simliklarni qaysi erada quruqlikka chiqganini belgilang. a) mezazoy b) kaynozoy c) proterazoy d) poleazoy
24.Dastlabki sutemizuvchi hayvonlar va haqiqiy suyakli baliqlar qaysi erada paydo bo’lgan?
a) mezazoy b) kaynozoy c) proterazoy d) poleazoy
25. Yoriq urug’li o’simliklar qaysi erada va davrda paydo bo’lgan?
a) mezazoy / yura b) proterazoy / kembriy
c) poleazoy / toshko’mir d) poleazoy / sillur
26. Bosh oyoqli molyuskalarning jadal sur’atlar ko’payishi qaysi era va davrda yuz bergan?
a) poleazoy / perm b) mezozoy / bo’r
c) poleazoy / sillur d) mezazoy / trias
27. Quyida berilgan hayvonlarning qaysi biri butunlay qirilib ketgan?
a) kit b) turna c) karkidon d) dengiz sigiri
28. “Yerda tirik organizmlar biopolimerlardan, ya’ni oqsillar va nuklein kislotalardan tuzilgan, o’z-ozini idora qila oladigan va yarata olgan ochiq sistemadir”. Hayot haqidagi bu ta’rif qaysi olim qalamiga mansub?
a) S.Foks b) D.Oro c) A.I.Oparin d) M.B.Volknshteyn
29. Hozirgi davrda hayot faqat qanday usulda kelib chiqadi?
a) abiogen b) biogen c) jinssiz d) jinsiy
30. Qaysi erada ko’p hujayrali organizmlar paydo bo’lgan?
a) arxey b) proterazoy c) mezazoy d) kaynozoy
31. Qaysi olim hayotning biogen usulda kelib chiqqanligini birinchi bo’lib isbotladi?
a) Oparin b) Krik c) Redi d) Seversov
32. Qalqondorlar hozirda yashayotgan qaysi hayvonlarning
uzoq ajdodlari sanaladi?
a) sodda hayvonlar, umurtqalilar b) minoga, miksina
c) umurtqasizlar d) kovakichlilar,qisqichbaqasimonlar
33. Zarafshon tog’ tizmalaridan past bo’yli psilofit bilan birgalikda qanday hayvonlarning toshga tushgan tasviri topilgan?
a) kovakichlilar b) sodda hayvonlar
c) chuvalchanglar d) mollyuskalar
34. Dastlabki hasharotlar qaysi davrda paydo bo’lgan?
a) yura b) devon c) perm d) toshko’mir
35. Sudralib yuruvchilar sinfi qaysi erada kelib chiqqan?
a) mezozoy b) kaynozoy c) arxey d) poleozoy
36. Umurtqali hayvonlarning dastlabki vakili-qalqondorlar qaysi era va davrda yashagan?
a) poleozoy, kembriy b) bo’r, kembriy
c) devon d) kaynozoy, bor
37. Qaysi olim qanday yo`l bilan laboratoriya sharoitida riboza va dezoksiriboza sintezladi ?
a) S. Miller qizdirilgan metan, ammiak, vodorod va suv bug`lariga elektr uchqini ta’sir etib
b) D. Oro metan, ammiak, suv aralashmasidan ionlashtiruvchi nurlar ta’sir etib
c) S. Foks aminokislatalar aralashmasini qizdirb
d) D. Oro vodorod sianid, ammiak va suvni qizdrib
38. Qaysi olim qanday yo`l bilan laboratoriya sharoitida adeninni sintezlada ?
a) S. Miller; qizdirilgan metan, ammiak, vodorod va suv bug`lariga elektr uchquni ta’sir etib
b) D.Oro;metan, ammiak va suv aralashmasidan ionlashtiruvchi nurlar ta’sir etib
c) S. Foks; aminokislatalar aralashmasini qizdirib
d) D. Oro; vodorod sianid, ammiak va suvni qizdirib
39. Biologik progressni amalga oshirish usullarini aniqlang.
a) organizmlar hayot faoliyati uchun nihoyatda muhim bo`lgan organlar sistemalarining takomillashishi
b) organizmlar hayot faoliyati uchun ikkinchi darajali organlar sistemasini o`zgarishi c) organizmlar tuzilishining murakkablashmagan holda muhitga moslashishi d) organizmlar tuzilishining murakkabdan soddaga qarab o`zgarishi
a) a, b b) c, d c) a, b, c, d d) a, b, d
40.Qaysi erada aerob organizmlar (1), kovakichlilar (2), qalqondor baliqlar (3), suvda va quruqlikda yashovchilarning dastlabki turlari (4), sutemizuvchilarning xaltali va yo`ldoshli kenja sinf vakillari (5) paydo bo`lgan?
a) arxey b) paleozoy c) proterozoy d) mezozoy e) kaynazoy
a) 1 a, 2 c, 3 b, 4 c, 5 e b) 1 c, 2 a, 3 b, 4 b, 5 e
c) 1 c, 2 c, 3 b, 4 b, 5 d d) 1 a, 2 b, 3 c, 4 d, 5 e
41. Qaysi evolyutsiya yo`nalishida organizmlarda faqat xususiy moslanishlar paydo bo`ladi?
a) biologik progress b) idioadaptatsiya
c) aromorfoz d) umumiy degeneratsiya
42. Qaysi era va davrda qalin yungli karkidonlar, mastodontlar va dengiz sigirlari qirib yuborilgan?
a) kaynozoy, to`rtlamchi b) mezozoy, trias
c) mezozoy, yura d) kaynozoy, uchlamchi
43. Hayotning g'ayri tabiiy kuchlar tomonidan yaratilganligi haqidagi ta'limotni aniqlang?
a) Panspermiya b) Kreatsionizm c) Abiogen sintez d) korrelyatsiya
44. Bosh oyoqli mollyuskalar xilma-xilligi ortgan , ikki pallali mollyuskalarning kamaygan davrni ko'rsating
a) kembriy b) ordovik c) silur d) devon
45. Plakaxolis qaysi hayvon ajdodi hisoblanadi?
a) kaltakersak b) toshbaqa c) timsox d) ilon
46. F.Redi va L.Paster tajribalari qaysi nazariyaning noto’g’riligini ko’rsatib berdi?
a) panspermiya
b) hayotning o’z-o’zidan paydo bo’lishi
c) hayotning anorganik jismlardan rivojlanishi
d) kreatsinizm
47. Panspermiya nazariyasining asoschisi kim?
A) G.Foks B) D.Oro C) Krik D) Oparin
48. Odam qaysi era va qaysi davrda paydo bo’lgan?
a) Mezazoy erasi, yura davrida
b) Kaynazoy erasi, uchlamchi davr
c) Kaynazoy erasi, to’rtlamchi davr
d) Mezazoy erasi, bo’r davrida
49. Hasharotxo’rlar turkumiga kiruvchi organizmlarni toping.
1) vixuxol; 2) plakoxelis; 3) tripsopetops; 4) kutora; 5) kabarga; 6) elik; 7) krot; 8) tipratikan
a) 1,4,7,8 b) 2,3,4,7 c) 1,2,4,7,8 d) 5,6,8
50. Quyidagilar orasidan sporalilar vakillarini ko’rsating.
a) plaun, kalamit, lipodendron
b) sagovniklar, buk, qora qarag’ay
c) eman, qirqbo’g’im, paparotniklar
d) qarag’ay, kordaitlar, pixta
51. Silur davrida yuz bergan geografik o’zgarishlarni aniqlang.
A) tog’ hosil bo’lish jarayonlari kuchayib, quruqlik sathi ortdi, iqlim nisbatan quruq bo’lgan
B) dengiz sathi kamayib quruqlik ortishi, bo’linib ketishi davom etdi, iqlim mo’tadil bo’lgan, quruqlik dasht va yarim dasht bo’lgan
C) tog’ hosil bo’lish jarayoni kushayib, quruqlik ortgan, iqlim quruq va sovuq bo’lgan
D) davr boshlarida ko’p xudud suv bilan qoplangan, iqlim nam havoda karbonat angidrid ko’p bo’lgan
52. Kutora qaysi sinfga mansub?
A) magnoliyasimonlar B) sudralib yuruvchilar
C) qushlar D) sutemizuvchilar