11- ma’ruza materiallarning elektr fizik va elektr kimyoviy usullari bilan qayta ishlash

Q
m 

 K
e
It (9.13) 
Bu ifodada: K
e
-massali elektrokime ekvivalenti, g

(A

soat); I-tok, A; t-ishlov 
berish vaqti, soat. M. Faradey topganki, har qanday metallni bir gramm-
ekvivalentini eritish uchun 96500 A

s eki 26.8 A

soat bir xil elektr miqdori kerak 
bo„ladi. 
YUqoridagi ifodadan foydalanib, har qanday metallni elektrkime 
ekvivalentini hisoblash mumkin, ya‟ni elektrolitdan 1 A

soat
elektr o„tganda
anoddan ajraydigan metallni miqdorini (g) hisoblash mumkin: 

---

K
e 

 
n
А
м
8
,
26
, (9.14) 
bu erda: A
m
-anod metallini atom massasi; n-metallning valentligi.
Bu ifoda to„g„ri bo„lishi uchun keltirilayotgan energiyani hammasi metallni 
eritishga sarflanishi kerak. Ammo, energiyaning bir qismi suvni elektrolizlash va 
anodda kislorod va ozon gazlarini ajratish uchun sarflanadi. SHuning uchun, 
berilgan energiya miqdorida ajragan metallni massasi m
f
hisoblangan m
x
-dan oz 
bo„ladi. Bu massalarni nisbati tok bo„yicha chiqish deyiladi, 

 

 m
f

m
x
 eki 

 

 (m
f

m
x
)100%. (9.15) 
Galvanostegiyaning jarayonlarini ko„pchiligi uchun tok bo„yicha chiqish 
anchagina katta (90-dan 100-gacha). Faqat xromlashda tok bo„yicha chiqish 12% 
yonida bo„ladi, chunki bu jarayonda elektroenergiyani asosiy qismi qo„shimcha 
reaksiyalarga sarflanadi. Tok bo„yicha chiqish elektr energiyasini foydali 
ishlatilishini ko„rsatkichidir. 

-qancha kichik bo„lsa, energiya sarflari va elektr 
energiyani solishtirma sarfi katta bo„ladi.