11- ma’ruza materiallarning elektr fizik va elektr kimyoviy usullari bilan qayta ishlash

Anoddagi elektr kimyo ishlov elektrolitga cho„ktirilib, musbat elektrodga 
ulangan detal sirtini eritish xodisasiga asoslangan. Anod jarayonlari Faradey 
qonunlariga bo„ysunadi, bu qonunlar ajra-tilgan modda miqdori va o„tqazilgan 
elektr miqdori o„rtasidagi aloqani belgilaydi. Tok bo„yicha chiqishni hisobga olgan 
xolda toza metallarni anodda eritilish miqdorini quyidagi ifodalardan topish 
mumkin. 
Q
um 

 
S
It

n
A
 

 yoki Q
um

 Q
sol
 It, (9.16) 
bu erda I-zagotovkadan o„tadigan tok, A; t-tokni o„tish vaqti, min; S-zagotovkani 
sirti, sm
2
; A-buyumlarni metallining atom massasi; 

-anoddan tok bo„yicha 
chiqishi, 0 < 

 < 1; Q
sol 

 




n
A
S
1
- metallning xajmiy ajratilishini solishtirma 
miqdori, sm
3

min; 

-zagotovka metallini zichligi, g

sm
3
. 
Elektr kimyo ishlovini jarayoni hamma usullar uchun bir xil va yagona 
sxema bo„yicha bajariladi. Ammo, elektrodlar materialini va elektrolit tarkibini,
reaksiya sodir bo„ladigan hajm va o„lchamlarini (elektrolit va o„zaro ta‟sir 
maxsulotlari bilan to„ldirilgan elektrodlararo hajmni), hamda jarayonni o„tishini 
sharoitlarini (harorat, tok zichligi, reaksiya maxsullarini chiqarish tezligini, 
elektrolitni oqishini va reaksiyani boshqa parametrlarini) o„zgartirib, elektr kimyo 

---

ishlovini variantlarini katta sonini olish mumkin. Ular ichida detallar va 
buyumlarni sirtini xususiyatlarini va xolatini o„zgartiradigan pardoz amallar 
usullarini guruhi muxim o„rin tutadi.