11-mavzu bo'yicha savollar to'plami

11-mavzu bo'yicha savollar to'plami

1. Gaz turbinasi qanday turdagi mashina, ichki yonuv dvigatelidan tuzilishi va ishlash tartibi jihatidan nima bilan farqlanadi?

 2. Gaz turbinali kuch qurilmasi qanday issiqlik kuch qurilmasi va u nima maqsadlarda ishlatiladi?

 3. Gaz turbinali kuch qurilmasi sikllari necha xil bo'ladi, ular qanday nomlanadi?

4. Gaz turbinali kuch qurilmasi sikllariga issiqlik energiyasi o'zgarmas hajm.bosim,temperatura va aralash kiritilgan jarayonlarda bajarilgan ish kattaligi qanday termodinamik parametrlaiga bog'liq?

 5. Regeneratsiyali gaz turbinali qurilma siklidagi termodinamik jarayonlar boshqa turdagilaridan qanday farq qiladi?

 6. Gaz turbinali kuch qurilmasining fik nimalarga bog‘liq va u qanday formula hilan hisoblanadi?

7. Gaz turbinali kuch qurilmalari nima maqsadlarda va qayerlar- da qo‘llaniladi?

Javob:

1. Yuqori bosim va temperatura ostidagi yonish mahsulotlari energiyasini kuraklar yordamida rotor valining mexanik energiyasiga aylantiruvchi issiqlik mashinasi gaz turbinasi deyiladi. Gaz turbinalari ham bug‘ turbinalariday bo‘lib, faqat ularda bug‘ o‘rniga yonish mahsuloti – tutun asosiy ish jismi hisoblanadi.

2. Gaz – turbinasi-dvigatel va yordamchi qurilmalardan iborat. Dvigatel tarkibiga turbina, yonish kamerasi, kompressorlar, yoqilg‘i nasosi, bak, elektr generatori, regenerativ issiqlik almashtirgichlar kiradi.

3. p=const

Bu sikl ikkita adiabata va ikkita izotermadan tashkil topgan.

Issiqlik v=const da uzatiladigan.

4-6. p=const

Bu sikl ikkita adiabata va ikkita izotermadan tashkil topgan.

Siklni tavsiflovchi kattaliklar: bosimni kompressorda ortish darajasi =p2/p1 va izobar kengayish darajasi =v3/v2.

_t=1-1/^(K-1)/K

t uchun keltirilgan ifodalardan ko‘rinib turibdiki, uning kattaligi bosimning ortish darajasiga, shuningdek adiabata ko‘rsatkichiga bog‘liqdir, bu kattaliklar ortishi bilan t ko‘payadi.

Issiqlik v=const da uzatiladigan.

Siklni tavsiflovchi kattaliklar: =p2/p1 – bosimni ortish darajasi va =p3/p2 – bosimni qo‘shimcha ortish darajasi.

_t=1-[K(^1/K-1)]/[ ^(K-1)/K(-1)]

Ushbu gaz trubina kuch qurilmasining ning termik F.I.K. K,  va  larga bog‘liq bo‘lib, bu kattaliklar ortishi bilan ko‘payadi.

5. Regeneratsiya usulining asosiy mazmuni ish bajarib boMgan yonish mahsuloti tarkibidagi qoldiq issiqlik miqdorini atmosferaga (sovitkichga) chiqarmasdan undan samarali foydalanib, qurilma fik orttirishdan iborat.

7. Zamonaviy turboreaktiv, turbovintli reaktiv samalyotlarni, uzoq safarda bo‘ladigan dengiz kemalarini, temiryo‘l transportini katta quwatdagi gaz turbinalarisiz tasawur etish qiyin. Kelajakda albatta katta quwatlarolinadigan gaz turbinalarigina emas. past quwatlilari ham ishlab chiqariladi.