11-mavzu. O‘rta yuradigan va tez yuradigan markazdan qochma tegirmonlar

G‘ildirakli tebranadigan tegirmon iste’mol qiladigan quvvat
Tegirmon iste’mol qiladigan quvvat, N₁ – material bo‘yicha valiklarni chiniqtirishdagi quvvat, N₂ – valik sirg‘anishini chaqiradigan ishqalanish kuchini yengib chiqishga sarflanadigan quvvat, N₃ – valik bilan tebranuvchi val podshipniklarida ishqalanish kuchini yengib chiqishga sarflanadigan quvvatdan yig‘iladi:
N₁=Pμυ_vz vt, (8)

bu yerda: P – valik bosimi, n;

μ – valik tebranishi qarshiligi koeffitsienti; μ=0,05÷0,1;
υ_v – valik ning aylanish tezligi, m/sek;
z– valiklar soni;
N₂=Pƒυ_sir. z vt, (9)
bu yerda: P – materialga valik bosimi, n;
ƒ – material va valik metalli o‘rtasida ishqalanish koeffitsienti: ƒ=0,3;
υ_sir. – sirg‘anish tezligi, quyidagiga teng deb qabul qilish tavsiya
etiladi: υ_sir.=(0,095÷0,098) υ_v m/sek;
z– valiklar soni.
N₃=A_ishq.n_v vt, (10)
bu yerda: A_ishq. – bitta valik uchun ishqalanish ishi, nm; n_v – valikning aylanishlari soni, ayl/sek;
A_ishq.= Rƒπd dj, (11)
bu yerda: R – valikga bosim, n;
ƒ – sirg‘anish ishqalanish koeffitsienti, ƒ=0,1;
d– valik valining diametri, m;


N₃=Pƒπdn_vz vt, (12)

bu yerda: z – valiklar soni.

Tez yuradigan markazdan qochma tegirmonlarning konstruktiv chizmalari

Tez yuradigan markazdan qochma tegirmonning konstruksiyasi korpusdan (1) va uning o‘rtasi bo‘yicha valga (2) kuraklari (3) mahkamlangandan tashkil topgan (1–rasm). Valning aylanishida balandlik bo‘yicha bir necha qator joylashgan sharlar oxirida ergashadi.

O‘ra (4) orqali kirayotgan material ketma–ket maydalanishi uchun sharlarning ko‘p chastotali ta’siri hisobidan materialga (va korpusning ichki yuzasi) va markazdan qochma kuch inersiyasi siqgan holda qizdiriladi. Maydalangan material o‘zining og‘irligi ta’siri ostida tegirmonning pastki qismidan tushiriladi.
Ruda va klinkerni maydalashda ushbu tegirmon boshqalari bilan taqqoslanganda uning yuqori samaradorligi farqlanadi. Biroq jismni kukunlaydigan uzatmasi kuraklarga tutashtirilgan, kukunlanadigan jism sirg‘anishi ishqalanishi bilan ishchi yuzalarini tezda yeyilishiga olib keladi. Buning hammasi tegirmonning konstruksiyasi takomillashtirishni talab etadi.
Tez yuradigan markazdan qochma sharli tegirmonning konstruksiyasi sezilarsiz darajada tez yuradigan markazdan qochma tegirmondan farq qiladi (2–rasm). Farqi faqat ularning konstruktiv rasmiylashtirilishida hisoblanadi.


A–A A–A