12- ma’ruza Parallel hisoblash tizimlari Reja: Parallel tizim arxitektura kategoriyalari Parallel protsessorlar

SISD (Single Instruction 
Single Data) bir oqim buyruq, 
bir oqim ma’lumotlar. 
MISD (Multical Instruction 
Single Data) bir necha oqim 
buyruq, bir oqim ma’lumotlar 
Bir necha oqim 
ma’lumotlar (Multical 
Data) 
SIMD (Single Instruction 
Multical Data) bir oqim 
buyruq, bir necha oqim 
ma’lumotlar. 
MIMD (Multical Instruction 
Multical Data) bir necha oqim 
buyruq, bir necha oqim 
ma’lumotlar. 
 
SISD (Single Instruction Single Data) bir oqim buyruq, bir oqim ma’lumotlar. 

---

Bitta oqim buyruq, bitta oqim ma’lumotlar (SISD) modeli o’zida bitta protssesorli klassik 
modelni ko’rsatadi. Unga eski avlod kompyuterlari bilan bir qatorda ko’pgina zamonaviy 
kompyuterlar ham misol bo’ladi. Bunday kompyuter protsessori har qanday vaqt momentida 
faqatgina bitta qoidani bajarishga qodir va faqat bitta ma’lumotlar to’plami bilan ishlay oladi. 
SIMD (Single Instruction Multical Data) bir oqim buyruq, bir necha oqim ma’lumotlar. 
Bitta oqim buyruq, bir nechta oqim ma’lumotlar bo’lgan komyuterlarda (SIMD) bir xil 
operatsiyani turli xil ma’lumotlar bilan ishlovchi bir nechta protssessorlar mavjud. SIMD - 
mashinalar ba’zan vektorli protsessorlar deb ham ataladi, chunki ular vektorlar ustida amal bajarish 
uchun juda qulay. Bunda har qaysi protssesorga bitta vector koordinasi beriladi va amal 
bajarilgandan so’ng natija vektor kelib chiqadi. 

---

 
 
MISD (Multical Instruction Single Data) bir necha oqim buyruq, bir oqim ma’lumotlar. 
 
Bir vaqtda faqat bir xil ma’lumotlar ustida amal bajarish avval g’alati tuyulishi mumkin, 
chunki qndaydir bir sonni kvadratga ko’tarish, ikkiga ko’paytirish, o’nga bo’lish kabi dasturlar 
kamdan-kam uchraydi. Lekin bu holatga boshqa nuqtai-nazardan qarasak, bunday tipdagi 
mashinalarda sonning tub yoki murakkabligini tekshirishni takomillashtish mumkinligini ko’ramiz. 
MISD – mashina orqali bitta operatsiyada tekshirishimiz mumkin. Agar X son murakkab bo’lsa, 
unda ga to’g’ri kelmaydigan bo’luvchisi bo’lishi kerak. 
MIMD (Multical Instruction Multical Data) bir necha oqim buyruq, bir necha oqim 
ma’lumotlar. 
 

---

Bu kategoriya kategoriyalar orasida ancha murakkabidir. MIMD –sistemalar holatida biz o’z 
qoidasini amalga oshira oladigan bir nechta protsessor bilan ish ko’ramiz. Bundan tashqari, bir 
nechta bir nechta ma’lumotlar oqimi ham mavjud va har qaysi protsessor o’z ma’lumotlar to’plami 
bilan ishlay oladi.