12-Amaliy mashg’ulot

8-masala: Konus bilan halqaning o’zaro kesishish chizig’ini markazi konusning o’qi bo’yicha «sirpanuvchi» sharlar vositasi bilan yasalsin.


Echish:
Chizmada joyni tejash maqsadida xalqaning faqat bir choragi tasvirlangan. Sirtlarning umumiy simmetriya (bosh meridianal) tekisligi izi (P_H) da yotgan 1', 1; 2', 2 nuqtalar to’g’ridan-to’g’ri topiladi. Oraliqdagi boshqa nuqtalarni topish uchun yasashni halqa bilan shar kesilishidan hosil bo’ladigan aylana tekisligining izi (Qv) ni o’tkazishdan boshlash kerak. Bu tekislik bilan halqaning kesilishidan hosil bo’lgan aylana V tekislikka to’g’ri Rn chiziq kesmasi (a' b') tarzida proektsiyalanadi. Bu a'b' kesmaning o’rtasidan shu kesmaga o’tkazilgan perpendikulyar bilan konus o’zining kesishish nuqtasi (o') halqani ham, konusni ham aylana bo’yicha kesadigan va radiusi R = o'a’— o'b' bo’lgan yordamchi sharning markazidir. Shar bilan konusning kesishishidan hosil bo’lgan aylana V tekislikka c'd' kesma tarzida proektsiyalanadi. Natijada, a’ b' bilan c'd' kesishib, izlangan 3', 4' nuqtalarni beradi. Gorizontal proektsiyaga bu nuqtalar konusdagi aylana c'd' vositasi bilan o’tkaziladi.Xuddi Q tekislikka o’xshash boshqa tekisliklaro’tkazib, yordamchi sharlarning yangi bir necha markazini va radiuslarini topish mumkin.




Ishni bajarish uchun Adabiyotlar ro’yxati:

1. 
   ENGINEERING GRAPHICS. ESSENTIALS Fourth Edition Text and Independent Learning DVD. Kirstie Plantenberg University of Detroit Mercy 2010. SDC . www.SDCpublications.com.
   
2. 
   Descriptive Geometry 1 by Pál Ledneczki Ph.D
   
3. 
   Azimov T.J. CHizma geometriya. O’quv qo’llanma. T.: TDTU, 2005 y.
   
4. 
   Akbarov A. CHizma geometriya va muhandislik grafikasi. Toshkent 2005 y.
   

Internet ma’lumotlari

1. 
   www.epab.bme.hu/.../DG2_Lecture_notes_12
   
2. 
   www.me.metu.edu.tr/.../Introduction
   
3. 
   https://www.andrew.cmu.edu/
   
4. 
   https://en.wikibooks.org/.../Descriptive_Geomet..
   

namuna