14-ma’ruza. Sinash asboblarining jamlanmasi yordamida qatlamdan oqimni chaqirish Ma’ruza rejasi
-rasm. UGIP ishlarni o‘tkazishdagi yer usti va yer osti jihozlarining
Download 0.53 Mb. Pdf ko'rish
|
14-m
|
14.5-rasm. UGIP ishlarni o‘tkazishdagi yer usti va yer osti jihozlarining
bog‘lanmasi. 1-favvora armaturasi; 2- UKQ; 3-ombor; 4-UGIP; 5-manometr; 6-paker; 7-dum; 8-karotaj stansiyasi; 9- fil’tr; 10- nasoslar agregati; 11,12- o‘lchov sig‘imlari. 14.2.-jadval Nasos agregatlarini soni va turi. Chuqurligi, m Nasos agregatining turi Nasos agregatlarini soni 2000 SA 320M, sA 400, 4 AN-700 1+1* 2000-3000 SA 400, 4 AN-700 1+1* 3000 4 AN-700 2+1* 1*- rezervdagi nasos agregatlari. Ishni olib borishdan oldin quyidagi jarayonlar amalga oshiriladi. 1. Ikki siklli sirkulyatsiyada quduq suv bilan yuviladi va yuvuvchi suyuqlikdan tozalanadi, 3x3 mm li o‘lchamdagi to‘rlar yordamida tozalanadi. 2. Pakerning va oqimli apparatning o‘rnatish chuqurligi aniqlanadi. Bunda paker perforatsiya oralig‘idan 10 metrdan kam bo‘lmagan yuqoridagi oraliqqa o‘rnatiladi, pakerning tagi zonasiga mustahkamlash tizmasini maksimal tushirish chuqurligining kattaligi uning mustahkamligiga bog‘liq bo‘ladi hamda oqimli apparatning joylashtirish joyidagi bosimning qiymati nolga tenglashishi mumkin. 3. Mustahkamlash tizmasining paker o‘rnatilgan joyi zanglardan, loyli qobiqlardan, parafin yoki smola qoldiqlaridan qirg‘ich yoki rayber yordamida tozalanadi. 4. Oqimli apparat, paker, sirkulyatsiya va siquvchi klapanlar ishlatish ko‘rsatmalari bo‘yicha tayyorlanadi. Oqimli apparatlarni ishga tayyorlashda qo‘yidagilar amalga oshiriladi; - uning korpusida biriktiruvchi rezbalarning holati vizual tekshiriladi, rezbalardagi yuvilish izlari, yeyilgan, pachoqlangan, chuqur belgilar va ko‘ndalang qirqilgan joylar bo‘lmasligi kerak; - siljish kameralarining holati vizual tekshiriladi –uning sirt yuzasida yuvilgan izlar bo‘lmasligi kerak; - klapanlarni va ejektorlarning klapanlarini elementlarining germetik holati tekshiriladi. - moslamalarning korpusining kanallari va klapan egarining kanallari NNQ ni opressovka qilish uchun yuviladi va tozalanadi. 5. Paker bilan oqimli apparatni birgalikda hamda quduqqa tizma quvurlarini tushirish amalga oshiriladi. NNQlarning rezba birikmalarining germetikligini ishonchli ta’minlash uchun zichlovchi rezbali surkovlardan yoki ftorli zichlovchi materiallardan foydalaniladi. Pakerning zichlovchi materialini shikastlanishini oldini olish uchun NKQning birikmasi quduqqa 0.25 m/sek tezlikdan kichik qiymatda sekin tushiriladi. 6. Pakerlangandan keyin favvora armaturasi o‘rnatiladi va nasos agregatlarini, ajratgichlarni, flyuidlarni o‘lchash va qabul qilish sig‘imlari tasdiqlangan sxemaga asosan bog‘lanadi. Texnologik jarayonlarni olib borish uchun kerakli nasos agregatlarining soni va turi yuqoridagi 2-jadvalga asosan tanlanadi. Ishlarni amalga oshirishda texnik tavsiflarni o‘xshash bo‘lgan boshqa turdagi nasos agregatlaridan ham foydalaniladi. 7. Haydash chiziqlari bir yarim karrali kutiladigan ishchi bosimga siqib tekshiriladi hamda neft qazib olish qoidalariga muvofiq favvora armaturalari ham germetiklikka tekshiriladi. 8. Quvurning orqa oralig‘ida ortiqcha bosim hosil qilinib, pakerning chidamligi yuqori bosimga tekshiriladi, lekin bu bosim ishlatish tizmasini tekshirish bosimidan yuqori bo‘lmaydi. Oqimli apparatlar yordamida quvurning o‘zlashtirish ishlarini amalga oshirishni ko‘rib chiqamiz. 1. Agarda quduq burg‘ilash eritmasi bilan to‘ldirilgan bo‘lsa, u oqimli apparat yordamida ishchi suyuqlikka – suvga yoki gazsizlantirilgan neftga almashtiriladi (suyuqlikning sarfi 1,5 m 3 /sek oshib ketmagan holatda). 2. Ishchi bosimni hosil qilish yo‘li orqali qatlamdan suyuqlik 0.5-1 soat davomida haydab chiqariladi. Bunda qatlamni suyuqlik bilan aloqasining mavjudligi oqimning kattaligini va qatlam flyuidining turini aniqlaydi. 3. Gidrodinamik klapanlar bilan birgalikda suqma oqimli agregat qo‘llanilganda, yer usti agregatlarining ishlari tugallangandan keyin chuqurlik manometrining tasmasiga (lentasiga) bosimni egri tiklanishi aniq oraliq davomida (3-10 soat) yozib olinadi. Suqma oqimli apparat quduqdan arqonli texnika yoki teskari yuvish orqali chiqarib olinadi. Yer usti oqimli apparat olib chiqilgandan so‘ng undan gidrodinamik klapan va chuqurlik manomerti ajratiladi va u qismlarga bo‘linadi, aniq usullar asosida qatlam bosimining sekin-pasayishi, quduq atrofining va undan uzoqlashgan zonalarni o‘tkazuvchanligi hamda ularning o‘lchamlari aniqlanadi. 4. NKQning ichiga chuqurlik manometri biriktirilgan suqma oqimli apparat tashlanadi. U o‘zining xususiy og‘irligi va 1.5-2.5 m/sek tezlikdagi suyuqlik sarfini bostirish orqali korpusning ustiga joylashtirish uchun tashib olib kelinadi. Apparatni uyaga ishonchli joylashtirish uchun kabel yordamida qo‘rg‘oshinli muhr tushiriladi va suqma apparatning boshchasiga yengil zarba berish orqali u o‘zining o‘tkazish uyasini egallaydi. 5. Yer usti nasos agregatlari yordamida 10-15 daqiqa davomida ishchi suyuqlikning sirkulyatsiyasi yordamida ishchi bosim hosil qilinadi. sirkulyatsiya davomida quduqdan qancha hajmdagi suyuqlik chiqib ketganligi qayd qilinadi, undan keyin esa 5-10 daqiqa davomida sirkulyatsiya to‘xtatiladi. Bunday sikllarning soni qatlamdan keladigan suyuqlik oqimining o‘sish darajasiga bog‘liq bo‘ladi. Quduqqa oqimni kirib kelishi barqarorlashgandan keyin ishlar bajarilgan hisoblanadi. Qatlamga depressiya-repressiya rejimda ta’sir qilish natijasida qatlamning quduq tubi zonasining atrofi tozalanadi va quduq asta-sekin flyuidlar bilan to‘ladi. Bu texnologiyaning asosiy xususiyati qatlamga berilgan depressiyani hosil qilish hisoblanadi, kerak bo‘lganda uning qiymatini va davom etishini boshqarish, qatlamga depressiya-repressiya sikllarini ko‘p martali takrorlanishining imkoniyati mavjud bo‘ladi. Birinchi besh sikllarning davomida ishlarni qo‘yidagi rejimda davom yettirish tavsiya qilinadi: 10-15 daqiqa davomida qatlamga depressiya va 5-7 daqiqa davomida repressiya, undan keyin esa asta-sekin depressiyani hosil qilish vaqti 25- 30 daqiqagacha oshiriladi va agregatlar 10-15 daqiqaga to‘xtatiladi. Qatlamdan oqimni chaqirishda va qatlam tubi zonasini tozalashda uchta rejimdagi ishlar ketma- ket amalga oshiriladi; P k =0.5 . P rux ; P k =0.75 . P rux ; P k =P rux (14.1) Texnologik jarayonlarni olib borishda qatlamdan kirib keladigan suyuqliklarni va gazlarni miqdori o‘lchanadi, namunalar olinadi va imkoniyat bo‘lganda neft va qatlam suyuqliklarning tahlili bajariladi, ulardagi qattiq fazaning miqdori va tarkibi (% da), mexanik aralashmalar va boshqalar aniqlanadi. Qatlamga ta’sir qilishning davom etishini aniqlashning asosiy me’yori (sikllar soni) oqimning barqarorlashishi va kirib keluvchi oqimda mexanik aralashmalarning mavjud emasligini aniqlash hisoblanadi. To‘xtovsiz siklik ta’sir etish tamom bo‘lgandan so‘ng 2-3 soat davomida qatlam suyuqligi optimal depressiya rejimida quduq tubi zonasini to‘liq tozalash uchun quduqdan suyuqlik tashqariga haydab chiqariladi. 6. Suqma apparat chuqurlik manometri bilan birgalikda yer ustiga olib chiqariladi manometrga yangi tasma qo‘yiladi, gidrodinamik klapan bilan bog‘lanadi va NKQning ichiga tashlanadi. Bosimning egri tiklanishini yozuvi va rasshifrovka qilish ishlari bajariladi. Undan keyin esa sirkulyatsiya ishlari 2-3 saot davomida yangilanadi va quduqdagi ishlar tugallangan hisoblanadi. 7. Agarda quduq favvora rejimda ishlatishga o‘tkazilsa, suqma apparat arqonli texnika yordamida ko‘tarib olinadi. Quduqlar favvora rejimiga chiqarilganda yer usti nasos agregatlari to‘xtatiladi va quduq ishga kiritiladi, quduqdan qolgan ishchi suyuqliklar to‘liq chiqarib olinishi uchun qatlamdan keladigan suyuqliklar quvur orqali ko‘taruvchi tizimga yo‘naltiriladi. Bundan keyin esa oqimli apparat NKQ orqali yuqoriga ko‘tarib olinadi. Oqim mavjud bo‘lmaganda (oqim juda kichik bo‘lganda) aralash rejimni qo‘llash tavsiya qilinadi, ko‘p karrali tezkor depressiya-repressiya quduq tubi zonasini regentlar bilan (kislotali, ishqorli, SFM) to‘ldirishni hosil qilish rejimiga qo‘shiladi. 8. Quduqdagi qatlam bosimi gidrostatik bosimdan kichik yoki unga teng bo‘lganda, quduq texnologik eritma bilan uchiriladi, NKQ pakersizlantiriladi va chuqurlik nasos jihozini tushirish uchun yer ustiga ko‘tarib olinadi. Nazariy hisobotlar va tadqiqot ma’lumotlari shuni ko‘rsatadiki, ishchi syuqlikning Q ish sarfiga muvofiq va qatlamda injeksiyalangan suyuqlik oqimiga Q in bog‘liq holda injeksiya koeffitsienti va nisbiy bosim farqini ∆P j /∆P j nisbatlari har qanday teng sharoitlarda injeksiyaning qabul kamerasida (quduqning paker tagi zonasida) aniq bosimni hosil qiladi. Ishchi suyuqliklarning bosimini nasos agregatlari (P a ) yordamida boshqarish orqali (U) injeksiya koeffitsientini hisobga olib, qatlamga bosimni kerakli qiymatgacha pasaytirishga erishiladi. Quduqda oqimli apparatning ishchi qisqa quvuriga kirishdagi bosim P ish qo‘yidagi bog‘lanish orqali aniqlanadi. |
