14-Seminar.mavzu: Tarixiy metrologiya. Qadimgi Sharq davlatlari o‘lchov
birliklari.O‘rta Osiyoda qo‘llaniladigan o‘lchov birliklari. (2 soat)
Reja:
1.Tarixiy
metrologiya fanining predmeti, maqsadi, vazifasi va rivojlanish
bosqichlari.
2.Eng qadimgi o‗lchov
birliklari, ularning xo‗jalik taraqqiyoti bilan uzviy
bog‗liqligi.
3.Qadimgi Sharq (Misr, Mesopotamiya, Eron, Xitoy, Hindiston) davlatlari uzunlik,
maydon va og‗irlik o‗lchov birliklari.
4.O‗rta Osiyoda qo‗llanilgan uzunlik, maydon va og‗irlik o‗lchov birliklari.
.
Tayanch ibora:
Metros, logos, etanon,
Metrologiya manbalari, Buyuk Britaniya,
Tarixiy
metrologiya, Ulchov birligi, Qadimgi
Sharq mamlakatlari uzunlik, og‗irlik,
maydon o‗lchov birliklari.
O‗rta Osiyoda qo‗llanilgan dastlabki o‗lchov
birliklari, o‗rta asrlarda ishlatilagan o‗lchov birliklari. Buxoro amirligi, Qo‗qon va
Xiva xonliklarida ishlatilagan pul birliklari.
Nazorat uchun savollar:
1. Vavilonda maydon o`lchovi nima deb ataladi?
2. Qaysi inqilob davrida yaratilgan metrik sistema metrologiya rivojining burilish
davri bo`ldi?
3. 1791 yilgi qaysi davlat taklifiga ko`ra yangi o`lchov sistemasi tasdiqlandi.
4. Ingliz o`lchov sistemasi muxim urin to`tgan sanani aniqlang?
Adabiyotlar.
1.Nofe V.G., Choriyev Z.U. Xronologiya va Metrologiya.
2.Варонина. Вопросу с древней метрологии а Средней Азий. 1951. Стр.39.
3.История
Узбекистана - Т, Р.Г. Мукминовой и др. Т. 1993.
4.История Узбекситана. Р.Г.Мукиминова, Н.Н Хабибулова, Азамходжаев,
Э.Э. Каримов. А.А. Тожибоев Г. 1995.
5.Гуломов Х.Г. Из истории российского-бухарейской. ХИИИ в Г, 1992.
6.Набиев Р.Н. Очерки истории Кокандского. Г. 1983.
7.Rustamov M.T ―Yordamchi tarix fanlari‖ Metrologiya (Maxsus kurs) - T.,
1998.
8.Левон Хачикян: «Бухгалтерская книга купса Ованнеса Джугаеси».
Журнал
Азиатского общества, Том 8, № 3, 1966 г.
