14-Tebranma jarayonlar Garmonik tebranishlar

 
14.18-rasm. Garmonik tenranishlar 
Agar “So’nuvchi tebranishlar” tugmasi bosilsa, ekran quyidagi ko’rinishni 
oladi: 
 
14.19-rasm. So’nuvchi tebranishlar 

---

Agar “Majburiy tebranishlar” tugmasi bosilsa, ekran quyidagi ko’rinishni 
oladi: 
 
14.20-rasm. Majburiy tebranishlar 
Mustaqil yechish uchun masalalar 
1. Dasturni ishga tushirib, boshlang’ch koordinata va tezlik hamda xususiy 
shastotaning turli qiymatlari uchun tebranishlar grafigi va fazaviy portretni kuzating 
hamda uchala tebranishlarni taqqoslang. 
2. Dasturni ishga tushirib, majburiy tebranishlar uchun xususiy va tashqi 
kuch chastotalarining turli qiymatlari uchun tebranish grafigi va fazaviy portretni 
taqqoslang. 
3. Dasturni ishga tushirib, boshlang’ch koordinata va tezlik hamda xususiy 
shastotaning turli qiymatlari uchun energiyaning saqlanish qonunini tekshiring. 
4. Dasturni ishga tushirib, boshlang’ch koordinata va tezlik hamda xususiy 
shastotaning turli qiymatlari uchun tebranish davri to’la energiyani hisoblang. 
5. Dasturni ishga tushirib, boshlang’ch koordinata va tezlik hamda xususiy 
shastotaning turli qiymatlari uchun koordinata va tezliklarning analitik qiymatlari 
bilan taqqoslang. 

---

14. Garmonik tebranishlar uchun 
2
0

ning “9” va “90” qiymatlari uchun 

t 
ning qanday qiymatlari qoniqarli bo’loshini aniqlang. 
7. Boshlang’ch koordinata va tezlik hamda xususiy shastotaning turli 
qiymatlari uchun bir davr davomida kinetik va potensial energiyalar qanday 
o’zgarishini aniqlang. 
8. So’nuvchi tebranishlarda koordinata va tezlikning vaqt boyicha o’zgarishi 
qarshilik kuchi koeffisienti (

) ga qanday bog’liqligini aniqlang. 
9. So’nuvchi tebranishlarda to’la energiyaning vaqt boyicha o’zgarishi 
qarshilik kuchi koeffisienti (

) ga qanday bog’liqligini aniqlang. 
10. So’nuvchi tebranishlarda kinetik, potensial va to’la energiya har bir 
davrda qarshilik kuchi koeffisienti (

) ga qanday bog’liqligini aniqlang. 
11. Majburiy tebranishlarda kinetik, potensial va to’la energiya har bir 
davrda chastotaga qanday bog’liqligini aniqlang. 
12. Majburiy tebranishlar o’rnatilgan natijaviy amplituda va uning vaqtini 
aniqlang. 
13. 

0
=3, 

=0.5 uchun o’rnatilgan amplitudaning tashqi kuch chastotasiga 
bpg’liqligini aniqlang. 
14. Tashqi kuch impuls shaklida, ya’ni davrning ma’lum qismida ta’sir etib, 
qolgan qismida ta’sir etmaganda koordinata va tezlik vaqtga qanday bo’lishini 
aniqlang.