15-Amaliy mashg‘ulot Mavzu: Texnologik mashinalarni ta’mirlash va texnik servis xizmat ko’rsatish asoslari bilan tanishish

Yaroqsiz asbob (instrument) va jihozlarni hisobdan chiqarish 
Buyurtma tuzish uchun tayyorlovchi - zavod yo’riqnomasiga "Tez yeyiladigan va 
zahira detallar katalogi" ilova qilinadi. 
Yeyilgan detallar zavod va hisobdor shaxs hisobidan quyidagi hollarda ro’yxatdan 
chiqariladi: 

---

-tayyorlovchi - zavod tomonidan belgilangan muddat ishlagan detallar; 
- qayta tiklab bo’lmaydigan, singan detallar; 
-baxtsiz hodisalar (yong’in, zilzila) va avariya natijasida yirik shikastlangan jihozlar; 
- ma’naviy eskirgan jihozlar. 
Jihozning ishga yaroqsizligi bosh muhandis (rais), bosh mexanik (yoki bosh energetik), 
bosh texnolog (ishlab chiqarish mudiri), laboratoriya mudiri, bosh hisobchi, kasaba 
uyushmasi raisidan iborat komissiya tomontdan aniqlanadi. 
Komissiya tomonidan tuzilgan aktda jihozning tayyorlangan yili, inventar raqami,
korxonaga keltirilgan vaqti, ishga tushirilgan vaqti, buxgalteriya jurnali bo’yicha 
qiymati, o’tkazilgan kapital ta’mirlar soni va xarajatlari ko’rsatiladi. SHuningdek, aktda 
ro’yxatdan chiqarish sabablari ham o’z ifodasini topishi lozim. 
3 nusxada tuzilgan akt tasdiqlanmaguncha jihozni demontaj qilish va ajratish man 
qilinadi. 
Tasdiqdan so’ng, jihoz demontaj qilinadi, yaroqli detallari olinadi, qolganlar 
metallomga topshiriladi. 
Jihozlarni ishlatish davomida uning texnik ko’rsatkichlari o’zgaradi: Ish 
unumdorligi kamayadi, iste’mol quvvati ortadi, ayrim detal va mexanizmlar ish aniqligi 
kamayadi. Jihozni doimo ishga yaroqli holatda ushlab turish uchun ularni o’z vaqtida 
ta’mirlab turish lozim. SHuni ta’kidlash lozimki, ta’mirlashni haddan tashqari erta yoki 
kech amalga oshirish ham maqsadga muvofiq emas. Ta’mirlashdan so’ng jihozning 
dastlabki ish parametrlari tiklanishi lozim. 
Ta’mirlash texnologik jarayoni quyidagi operatsiyalarni o’z ichiga oladi: tashqi 
ko’rik va mashinaning texnik holatini aniq lash; uni tarkibiy qismlarga ajratish; yuvish va 
tozalash; nuq sonlash va saralash; nuqsonlar ro’yxatini tuzish; ta’mirlash; yig’ish; sozlash 
va ishga tayyorlash, sinovdan o’tkazish.