16 –lekciya. O'Simliklar gen tarawi temanıń maqseti

Haywanlar gen injenerligi
Gen injenerligi metodlarining’ jaratiliwig’a qadar, 2 ta somatik kletkaladi qoʻsiw joʻli bilan genlar koʻshirilgen. eger kletkalardin’ 2 ta liniyasini birgelikte polietilengilikol yaki inaktivlangan Senday virusi qatnasinda inkubatsiya qilinsa, bul 2ta kletka liniyalardin’ yadrolari qoʻsiladi. Payda boʻlgan gibrid kletkalardi selektiv sharayatta a ajratip aliw mumkin. Bunda ma'lum bir belgiler ha’m ma'lum bir xromosomalar oʻrtasidagi muvofiqlikni aniqlap jan’adan jan’a genlar xaritasini duziliwi mumkin boʻladi. Gibrid kletka koʻbeyiwi dawaminda bir yaki eki ona kletkalard i xromosomalaridijo’g’altiwi, ha’mde jillar dawaminda repressiyalangan genlar ekspressiyalanishi mumkin. Ayrim hallarda ona kletka liniyasida «islemegen» gen, gibrid kletkalarda «islewi» mumkin.
Virus genlarini jaylasatiriw ha’m ko’shiriw 1976 yili Yenish sichqon kletkalarina begona genlarni kiritiwi va bul belgilardi naslden-naslge oʻtiwdi amalge osirg’an.Biraq rekombinatsiya va klonlash metodi usi waqitta onsheli riawajlanbaganligi sabepli genlarni kiritiwda viruslardan vektor qurami g’ana paydalanilg’an.
Tichqan leykozi virusi kiretugun viruslariga alimlar tareoinen genlardi ko’shiriw ushun sapali vektor quraminda qaraganlar. Usi retroviruslardin’ genlari juqa jipli RNKnin’ 2 ta molekulasinan duzilgen: kletka bul virus penen zaharlengende qaytar transkriptaza DNK molekulasini, komplementar RNKni sintezlaydi. Payda boʻlgan DNK-nusqa kletka DNKsina «provirus” koʻrinisinde jaylasadi. Provirus barqaror halda qoliwi yaki kletka DNKsidan ajralib jan’a viruslaedin’ kobeyiwine ortaliq boladi.
Baqlaw ushun sorawlar?

1. 
   Gerbitsidlarga chidamli oʻsimliklarni jaratiw usillar?
   
2. 
   Virus genlarinijaylastiriw qanday ?
   
3. 
   Oʻsimlik hujayrasiga begona genlardi kiritiw ?