16-multidisciplinary online distance conference on "scientific and practical research in uzbekistan" part-14

3
Июнь
17
dafn.etadilar..Har.holda,.o‘zining.vasiyatiga.muvofiq.bo‘lsa.kerak,.qabriga.qo‘yilgan.oddiy.qabr.
toshiga.shunday.bayt.yozilgan:.
Ba.g‘ayri.sabza.napo‘shad.kase.mazori.maro,
Ki.qabrpo‘shi.g‘aribon-hamin.giyoh.bas.ast..
Mazmuni:. “Yashil. maysadan. o‘zga. hech. kim. qabrimni. yopmasin,. toki. g‘ariblar. qabrini.
yopmoq.uchun.shu.giyohning.o‘zi.kifoyadir”.
Xulosa. qilib. shuni. aytish. mumkinki,. Jahon. Oro. begim. garchi. shoh. qizi. bo‘lsa-da,. tabiatan.
kamtar.va.oliy.himmatliligi.tufayli.boylik.hamda.shon-shuhratlarga.qiziqmagan.edi.
Foydalanilgan.adabiyotlar.ro‘yxati:.
1.. Файзиев. Т.. Темурий. mаликалар.. –.T.:. А.Қодирий. номидаги. халқ. мероси. нашриёти,.
1994..–.26.б.
2..Ўзбекистон.миллий.энциклопедияси..Ж-ҳарфи..–.T.:.ЎзМЭ.,.2004..–237.б.

---

228
3
Июнь
17
XORAZM MA’MUN AKADEMIYASINING BUGUNGI FAOLIYATI
Qurbonova Nodiraxon Qodirjanovna
Namangan viloyati Yangiqo‘rg‘on tuman 
40 – sonli umumiy o‘rta ta’lim maktabi Tarix fani o‘qituvchisi 
Telefon: [phone]
Annotatsiya: O`zbekiston. Respublikasi. Prezidenti. Shavkat. Miromonovich. Mirziyoyevning.
Xorazm.haqida.aytib.o‘tgan.fikrlari..Xorazm.Ma’mun.Akademiyasining.bugungi.faoliyati.haqida.
ya’ni. akademiyaning. tarkibiga. kiruvchi. ilmiy. bo‘limlari,. ular. bo‘yicha. qilingan. ishlar,. ilmiy.
yutuqlar.haqida.ma’lumot.ketirilgan.
Kalit so‘zlar: Til,. Adabiyot,. Biologiya,. Mifalogiya,. Isoptera. “Potensiallar. azariyasi. va.
nochiziqli.tenglamalar”,.Tafhim.
Xorazm. Ma’mun. Akademiyasining. bugungi. faoliyati. keladigan. bo‘lsak. Akademiya. 1997-
yil. noyabr. oyida.Akademiyaning. tarkibida. “Arxeologiya,. tarix. va. falsafa”,. “Til. va. adabiyot”,.
“Biologiya.muammolari”,.bo‘limlari.tashkil.qilinib,.9.ta.ilmiy.mavzu.bo‘yicha.ilmiy.tadqiqotlar.
olib.borildi..Bu.to‘rt.ilmiy.bo‘limda,.26.ilmiy.xodim,.jumladan,.5.fan.doktori.va.9.fan.nomzadi.
bilan.ish.boshlagan.edi..Arxeologiya,.tarix.va.falsafa.bo‘limining.xodimlari.“Xorazmda.qadimgi.
va.o‘rta.asrlar.o‘zbek.davlatchiligi.tarixi”,.“O‘zbek.xalqining.etnik.tarixida.Xorazm.vohasining.
o‘rni”,. “Xorazm. viloyati. arxeologik. yodgorliklarni. tadqiq. qilish”,. mavzusu. bo‘yicha. ilmiy.
izlanishlar. olib. borildi..Til. va. adabiyot. bo‘limida,. “IX–XIII. asrlarda. Xorazm. yozma. adabiyoti.
va.og‘zaki.epos”,.“IX–XIII.asrlar.Xorazm.yodnomalari.tili”.mavzusi.bo‘yicha.Xorazm.yozma.
adabiyoti.va.og‘zaki.afsonalari.hamda.rivoyatlar.Avestodagi.mifalogik.qatlam.bilan.qiyosiy.tahlil.
qilindi.. Biologiya. muammolari. bo‘limida. 4. ilmiy. mavzu. “Xorazm. vohasida. tuproq. –. iqlimi.
sharoitlarida. istiqbolli,. serhosil,. kasalliklarga. va. zararkunandalarga. chidamli. ko‘niktirilgan.
o‘simliklarning.navlarini.o‘rganish”,.“Xorazm.viloyati.sharoitida.ekinlarni.almashlab.ekishning.
biologik. asoslarini. ishlab. chiqish”,. “Xorazm. viloyati. sharoitida. asosiy,. oraliq. va. takroriy.
ekishlarda.ozuqaviy.ekinlarni.parvarish.etishning.samarali.texnologiyalarini.va.makkajo‘xorining.
urug‘chilik. tizimini. barpo. qilish”,. Quyi. Amudaryo. mintaqasi. tuproqlarining. suv-tuz. rejimini.
yaxshilaydigan. kollektor. –. zaxkash. tizimlarining. ish. rejimini. boshqarish. usullarini. ishlab.
chiqiqsh”. bo‘yicha. ilmiy. tadqiqotlar. amalga. oshirildi.. Ekinlarni. almashlab. ekishning. biologik.
asoslari. tadqiq. qilinib,. 12. nav. g‘o‘za,. 2. nav. bug‘doy. va. beda,. 10. nav. sholining. o‘sishi,.
rivojlanishi.va.hosildorligi.o‘rganildi..
Termitlarga. qarshi. kurashda. entomopatogen.
zamburug‘lardan.foydalanish.tavsiya.qilindi
1
..“Potensiallar.nazariyasi.va.nochiziqli.tenglamalar”.
mavzusi. bo‘yicha. matematik. chegaraviy. to‘plamlarning. kompleks. potensiallari,. Bogolyubov.
teoremalari,.tez.kamayuvchi,.zinasimon,.davriy.va.deyarli.davriy.potensialli.operatorlar.uchun.
teskari. masalalarni. o‘rganish. bo‘yicha. olingan. ilmiy. natijalar. matematik. fizikaning. bir. qator.
nochiziqli.evolyutsion.tenglamalarni.yechishda.qo‘llanilmoqda..Hazorasp.tumani.Tuproq.qal’a.
massivida.joylashgan.bronza.davri.manzilgohi.–.Sharofat.,.antik.va.ilk.o‘rta.asrlar.davriga.oid.
Tosh.qal’a.–.2.yodgorliklarida.hamda.Uch.o‘choq.tepaligi.va.Meshekli.hududidan.O‘rta.Osiyada.
birinchi.marta.to‘liq.saqlangan.yog‘och.yopilmalar.topildi.
Xorazm.Ma’mun.akademiyasi.tarixiga.oid.yozma.manbalar.izlab.topildi..Abu.Nasr.ibn.Iro-
qning.Manalaus.asariga.yozilgan.sharhi.arab.tilidan.o‘zbek.tiliga.o‘girilib,.imiy.jihatdan.tahlil.
qilindi.. Abu. Rayhon. Beruniyning. “Tafhim”. asari. arab. tilidan. o‘zbek. tiliga. tarjima. qilindi. va.
muomalaga. kiritildi.. Ismoil. Jurjoniyning. “Zaxirayi. Xorazmshohiy”. asaridagi. asab. va. ruhiy.
kasallilklarga.bag‘ishlangan.qismi.Ibn.Sinoning.“Tib.qonuni”.bilan.qiyosiy.o‘rganildi..Arxitek-
tura.yo‘nalishi.bo‘yicha,.me’moriy.obidalarning.poydevorlari,.yer.ustki.qurilmalari.va.yog‘och.
elementlari.tekshirilib,.texnik.holati.aniqlandi..2003-yildan.boshlab.akademiyada.2.fundamen-
tal. va. 8. amaliy. dasturlar. bo‘yicha. 58. nafar. xodim,. shu. jumladan,. 2. nafar. akademik,. 8. nafar.
1
. Хоразм.Маъмун.академияси..–Т.:.Шарқ,.2006..–.б..138.

---

229