18. 08A – guruh talabasi Tojiddinova Zarnigorning Berilganlar bazani boshqarish tizimlari fanidan

II.BOB.BAZADAN MA’LUMOTLARNI OLISH.MA’LUMOTLARNI QO’SHISH ,O’ZGARTIRISH VAO’CHIRISH.

2.1 SQL tili yordamida ma’lumotlarni boshqarish.

SQL tilining asosiy xususiyatlaridan biri shundaki, u bir necha jadvallarni o’zaro bog’lay oladi va ular ichidan kerakli malumotlarni izlab topadi. Bu ko’rinishdagi amallarni jadvallarni birlashtirish amallari deyiladi. Birlashtirish amallari yordamida bir nechta jadvallardan bitta so’rov yordamida ma’lumotlarni olish imkoniyatiga ega. Buning uchun jadval nomlari va uning ustunlaridan foydalaniladi. Umuman olganda MB jadvalining nomi jadval nomi, nuqta va ustun nomidan tashkil topadi. Masalan: Salespeople.snum Salespeople.city Orders.odate Jadvallarni birlashtirish uchun ham SELECT operatori yordamida amalga oshiriladi. Masalan: bir shaxarda yashovchi sotuvchilar va butyurtmachlarning o’zaro mosligini ta’minlash lozim bo’lsin. Buni quyidagi so’rovlar asosida tashkil qilish mumkin. SELECT Customers.cname, Salespeople.sname, Salespeople.city FROM Salespeople, Customers WHERE Salespeople.city = Customers.city

CNAME	SAME	CITY
SHavkat	Mahmud	Samarqand
Rustam	Nodir	Jizzax
Bobur	Anvar	Buxoro
Ulug’bek	G’ulom	Xorazim
Mashrab	Azizbek	Tayloq
Jasur	Sadulla	Urgut

Jadvaldagi ustunlardagi ma’lumotlar tartiblanmagan ma’lumot to’plamidan iborat. SQL tilida jadval qiymatlarini tartiblangan holda chop etish imkoniyatlari mavjud. Buning uchun ORDER BY predikatida ASC (o’sish) va DESC (kamayish) kalit so’zlari ishlatiladi. Masalan: buyurtmachining tartiblangan raqamlari (cnum) orqali buyurtmalarni qabul qilish jarayonini quyidagicha tasvirlash mumkin.

SELECT * FROM Orders ORDER BY cnum DESC;

onum	amt	odate	cnum	snum
3001	10600.60	10/03/2014	2008	1007
3006	12500.20	21/03/2014	2007	1008

Ikki va indan ortiq jadvallarni bitta so’rov operatorida birlashtirib jadval hosil qilinadi. Ayrim hollarda jadvallarning o’zini o’zi bilan birlashtirishga to’g’ri keladi.