1942-yilda pensilvaniyalik fizik Jon Mouchli (1907-1980) Atanasovning loyihasi bilan tanishib chiqib, "Tez ishlaydigan elektron qurilmalardan hisoblash ishlarida foydalanish" mavzusidagi loyihasini taqdim qilgan

Dastlabki EHMlar ustida taaqiqotlar 1937-yilda, AQSHda professor Jon Atanasov rahbarligida boshlangan bo‘lib, bu mashinalar asosan matematik-fizik masalalarga yoki sodda qilib aytganda, faqat hisob-kitob bilan bog‘liq masalalarga m oijallangan edi. Ammo Atanasovning bu loyihasi to‘laligicha oxiriga yetmadi. Shunday bo‘lsada, bu ish o ltiz yildan so‘ng bir necha sud majlislarida ko‘rib chiqildi va olim EHMlar asoschisi deb tan olindi.

1942-yilda pensilvaniyalik fizik Jon Mouchli (1907-1980) Atanasovning loyihasi bilan tanishib chiqib, “Tez ishlaydigan elektron qurilmalardan hisoblash ishlarida foydalanish” mavzusidagi loyihasini taqdim qilgan. 1943-yilda Mouchli va Jon Ekkert rahbarligi ostida ENIAC (Electronic Numerical Integrator and Computer - Elektronli hisoblagich integratori va kalkulyator) mashinasi ustida tadqiqotlar boshlandi. 1945-yilda loyihaga mashhur matematik Jon fon Neyman taklif qilindi. Uning asosiy xizmati shundaki, EHMlar uchun umumiy bo‘lgan tuzilmani tavsiya etdi.

Kompyuter o ‘ta itoatkor qurilma bo‘lib, inson tomonidan beril­ gan buyruqlami tez, sifatli va aniq bajara oladi. Kompyuterlar bunday buyruqlami bajarishi uchun ularda mos dasturiy ta’minot o ‘rnatilgan bo‘lishi zarur. Kompyuterlardan foydalanuvchilami ikki guruhga ajratish mum­ kin: oddiy foydalanuvchilar va amaliy dasturchilar.

Kompyuterlar bir nechta guruhga ajratish qabul qilingan. a) superkompyuterlar; b) shaxsiy kompyuterlar. Superkompyuterlar murakkab tuzilmaga ega bo‘lib, o ‘ta katta hajmdagi ishlami (sondagi amallami) bajara oladi. Masalan, Titan superkompyuteri 18688 ta protsessordan tashkil topgan va 405 kv. m maydonni egallaydi. Amallami bajarish tezligi 20 petaflopsni (1 peta- flops - sekundiga 1015 ta amal) tashkil qiladi. Operativ xotirasi esa 710 terrabayt. Shaxsiy kompyuterlardan joriy vaqtda faqat bir kishi foydalana oladi. Bunday kompyuterlar statsionar va mobil (noutbuk, netbuk, planshet) turlarga ajratiladi.

Noutbuklar — bloknot kompyuterlar statsionar kompyuterlarga qaraganda imkoniyatlari pastroq hisoblanadi va asosiy qurilmalari bitta korpusga joylashtiriladi. Foydalanuvchi bunday kompyuterlami o‘zi bilan olib yura oladi. Titan superkompyuteri (2012-y.) Statsionar kompyuter Noutbuk Netbuk Planshet Netbuklar asosan internet bilan ishlash yoki unchalik murakkao boMmagan masalalami bajarishga mo‘ljallangan bo‘lib, noutbuklar- ning soddalashtirilgan ko‘rinishPlanshetlar boshqa mobil kompyuterlardan barcha qurilmalar- ning bitta korpusga joylashtirilganligi hamda sezgir (sensorli) ekrani bilan farqlanadi. Ulaming imkoniyatlari noutbuk va netbuklarga qaraganda ancha past. Qanday turda bo‘lishidan qat’iy nazar, kompyuterlar quyidagi qurilmalardan tashkil topadi: