1Trаnspоrtdаgi huquqbuzаrlik tushunchаlari. 2Trаnspоrtdаgi huquqbuzаrlik turlаri

Yuk jo‘natuvchilar va yukni olоvchilаrning sodir etgan huquqbuzаrliklаri uchun jаvоbgаrligi

Yuk tashuvchilar va qabul qiluvchilarning javobgarligi to‘g’risidagi umumiy qoidalar. Tashishdan kеlib chiqadigan majburiyatlar bo‘yicha javobgarlikFuqarolik Kodeksining 718-moddasiga binoan, transport bo‘yicha majburiyatlar bajarilmasa yoki lozim darajada bajarilmagan taqdirda, tomonlar Fuqarolik Kodeksida, transport nizomlarida va kodlarida, shuningdek tomonlarning kelishuviga binoan javobgar bo‘ladilar. Yuk tashuvchi yukni va boshqa to‘lovlarni kechiktirganlik uchun, yukning nomini yoki uning maxsus xususiyatlarini konosamentda noto‘g‘ri ko‘rsatganlik va tashish man etilgan tovarlarni jo‘natganlik uchun javobgar bo‘ladi. Yuk qabul qiluvchi o‘z vaqtidahisob-kitob qilinmaganligi va yukni tushirish uchun vagonlarni kechiktirganligi uchun javobgardir.
Yuk tashuvchining fuqarolik javobgarligi boshlanishining shartlaridan biri bu uning aybidir. Deyarli barcha transport nizomlari va kodlarida yuk tashuvchining (yuk qabul qiluvchi) transport to‘lovi va tashuvchiga to‘lanadigan boshqa to‘lovlarni o‘z vaqtida to‘lash majburiyati

Yuk jo‘natuvchilar va yukni olоvchilаrning sodir etgan huquqbuzаrliklаri uchun jаvоbgаrligi

bajarilmaganligi uchun javobgarlik to‘g’risidagi qoidalar mavjud. Temiryo‘l transportida tashuvchi, (yukni qabul qiluvchi) aybi bilan, yuklarni tashish uchun o‘z vaqtida to‘lovlar amalga oshirilmagan bo‘lsa, fuqarolik qonunlarida belgilangan miqdorda va tartibda kechiktirilgan to‘lovlar bo‘yicha foizlarni to‘lashni talab qilishga haqlidir (RF Bojxona boshqarmasining 30-moddasi).
Yuk tashuvchi transport hujjatlarining noto‘g‘ri bajarilishi uchun javobgardir. Ba’zi transport nizomlari va kodekslari me’yorlariga muvofiq, ushbu turdagi buzilish uchun javobgarlik jarimalar ko‘rinishida, ya’ni oldindan belgilangan miqdorda yoki foizda. Bundan tashqari, ushbu javobgarlik chorasi, qoida tariqasida, jarima shaklini oladi, chunki uni yo‘qotishlardan ortiqcha qoplash mumkin.
Yukni avtoulovga yuklash va joylashtirish majburiyatini lozim darajada bajarmaganligi uchun yuk jo‘natuvchi javobgar bo‘ladi. Agar majburiyat shartnomada yoki qonun hujjatlarida zimmasiga yuklatilgan bo‘lsa, qabul qilib oluvchi yukni belgilangan manzilga tushirish majburiyatini bajarmaganligi uchun javobgar bo‘ladi. Bunday majburiyat yuk oluvchiga uchinchi tomon sifatida transport shartnomasini tuzish niyatini bildirgunga qadar yuklanishi mumkin emas.