2. 1-mavzu: Kesh xotira xususiyatlari. Aralash va bo

Xotirada texlik muammosi

Protsessorlar xotira qurilmalariga nisbatan ancha tez ishlaydi. Lekin protsessorlar va xotira qurilmalari parallel ravishda takomillashayotganiga qaramasdan bu tafovvut saqlanib qolmoqda. Protsessorlarni ishlab chiqaruvchilar protsessor tezligini yanada oshirish uchun konveyer va superskalyar arxitekturalarni ham qo’llamoqdalar. Biroq xotira ishlab chiqaruvchilari odatda xotira hajmini oshirish imkoniyatlarini ko’proq qidirishmoqda, shuning uchun xotira qurilmalarining ishlash tezligini oshirish hali ham dolzarbligicha qolmoqda. Bu tafovvut protsessor ish jarayonida xotiradan ixtiyoriy so’z (word)ni olishi uchun bir qancha siklni amalga oshirishi kerak bo’ladi. Xotira qancha sekin ishlasa axborot olish uchun protsessor shuncha ko’p vaqt kutishi va nisbatan ko’p sikllarni amalga oshirishi kerak bo’ladi.

To’xtalishlarni oldini olish usullari. Ushbu masalani hal qilishning 2 xil usuli mavjud:
1-usul. Ma’lumotlarni xotiradan o’qish davomida u bilan bog’liq buyruqlarni bajarib borish. Agar qaysidir buyruq ixtiyoriy so’z (word)ni xotiradan o’qilguniga qadar ushbu so’zdan foydalanishni talab qilsa, u xolda protsessor ushbu buyruqni to’xtatadi. Xotira qanchalik sekin ishlasa, buyruqlarni to’xtatish shunchalik ko’p uchraydi.
2-usul. Bu usulda shunday kompyuterni ishlab chiqish talab etiladi-ki, unda kompilyator-dasturlar so’z (word) xotiradan o’qilmasidan avval uni ishlatmaydi va to’xtalishlarni oldi olinadi. Lekin bu oson ish emas. Odatda bu usulda to’xtalishlar apparat sathida emas balki dastur sathida amalga oshadi.
To’xtalishlarni oldini olish yechimlari. Bu muammoning yechimi texnik jihatdan emas balki iqtisodiy jihatdan qaraladi. Texnik nuqtai-nazardan protsessor kabi tez ishlovchi xotira qurilmasini tashkil etish mumkin. Lekin bunday xotira qurilmasini protsessorning mikrosxemalariga joylashtirish talab etiladi, sababi ma’lumotlarni shinalar orqali uzatish sekin amalga oshadigan jarayondir. Mikrosxemalarga katta o’lchamdagi xotira qurilmasini joylashtirish protsessor o’lchamini oshiradi va tabiiyki uning narxi ham ortadi. Bu o’rinda protsessor o’lchamlarini haddan tashqari oshirib yubormaslik muhim hisoblanadi. Ishlab chiqaruvchi va foydalanuvchilardan kichik jahmdagi tezkor va katta hajmdagi nisbatan sekin ishlovchi xotiradan birini tanlash talab etiladi.

2.