2. 2-misol: Kesimining oʻlchamlari bxh=15x20 sm boʻlgan, balandligining oʻrtasida boltlar uchun ikkita diametri d=1,6 sm li teshik ochilgan siqiluvchi sterjenning mustahkamligi va ustivorligi tekshirilsin

2.2-misol: Kesimining oʻlchamlari bxh=15x20 sm boʻlgan, balandligining oʻrtasida boltlar uchun ikkita diametri d=1,6 sm li teshik ochilgan siqiluvchi sterjenning mustahkamligi va ustivorligi tekshirilsin. Sterjenp uzunligi =3,6 m, uchlari sharnirli biriktirilgan (2.5-rasm). Chegaraviy moyillik =120. Meoyoriy yukdan sterjendagi zoʻriqishlar: doimiy yukdan - 50,0 kN, vaqtinchalik (qor) yukdan - 24,0 kN.
Yechish:
Hisobiy yuk:
kN;
bu yerda: 1,1 va 1,4 - mos ravishda doimiy qor va yuklari uchun yuk boʻyicha ishonch koeffitsentlari.
1) Sterjenning mustahkamligini tekshirish.
Brutto kesim yuzasi:
F_br=1520=300 sm².
Zaiflashish yuzasi:
F_zaif=21,615=48 sm².
Netto kesim yuzasi:
F_nt=300-48=252 sm².
Hisobiy siquvchi kuchlanish:
.
Sterjenning mustahkamligi taʼminlangan.
2) Sterjenning ustivorligini tekshirish.
Eng kichik inersiya radiusi:
r_y=0,289b=0,28915=4,33 sm.
Sterjenning hisobiy erkin uzunligi:
= =3,6 m=360 sm.
Eng katta moyilligi:
.
Boʻylama egilish koeffitsenti:
.
Zaiflashish yuzasining brutto yuzaga nisbati:
,
bu holda hisobiy yuza: .
Ustivorlikka hisobdagi siquvchi kuchlanish:
,
demak, sterjenning ustivorligi taʼminlangan.

2.4-misol. Kesim oʻlchamlari b^.h=15^.22 cm, tayanchlari orasidagi masofa =4 m boʻlgan orayopma toʻsinining mustahkamligi va bikrligi tekshirilsin (2.8-rasm).
Toʻsinga taosir etuvchi meoyoriy yuklar: orayopma va pol konstruksiyalarining ogʻirligidan 1900 N/m²; vaqtinchalik yuk R_p=1500n/m²; toʻsinlar orasidagi masofa 0,9 m. Toʻsin materiali I-navli archa yogʻochi.

2.8-rasm.
Yechish:
Toʻsinning 1 m uzunligiga taʼsir etuvchi meoyoriy yuklarni hisoblaymiz:
a) doimiy yuklar: orayopma va pol konstruksiyalari ogʻirligidan
1900-0,9=1710 .
Toʻsining xususiy ogʻirligidan - 0,15·0,22·5000=1615 N/m.
Jaʼmi: g_n=1875 .
b) vaqtinchalik yuk: R_p=1500·0,9=1350 ;
v) toʻliq meʼyoriy yuk: .
Hisobiy yuk: ,
bu yerda: 1,1 va 1,3 - mos ravishda doimiy va vaqtinchalik yuklar uchun ishonch koeffitsiyentlari.
Maksimalp eguvchi moment:
.
Toʻsin koʻndalang kesimining qarshilik momenti:
.
Egilishdagi normalp kuchlanishlar:
i=16 MPa,
bu yerda: R_u - 16 MPa –eni >13 sm boʻlgan I-navli archa yogʻochi uchun qabul qilingan.
Koʻndalang kesimning inersiya momenti:
.
Nisbiy salqilik:
,
demak, toʻsinning bikrligi yetarli ekan.