2-amaliy ish Mavzu: Yagona foydalanish tizimni amalda qo‘llash Ishdan maqsad

2-amaliy ish
Mavzu: Yagona foydalanish tizimni amalda qo‘llash
Ishdan maqsad: Yagona foydalanish tizimini amalda qo‘llash ko’nikmalariga ega bo’lish.
Nazariy qism
Yagona foydalanish tizimi Single Sign-On (SSO) autentifikatsiya sxemasi boʻlib, foydalanuvchiga bir nechta tegishli, ammo, mustaqil dasturiy taʼminot tizimlaridan biriga bitta ID va parol bilan kirish imkonini beruvchi tizimdir. Haqiqiy SSO foydalanuvchiga autentifikatsiya omillarini qayta kiritmasdan bir marta tizimga kirish va xizmatlardan foydalanish imkonini beradi.
Yagona tizimga kirishning afzalliklari quyidagilardan iborat:

• 
  uchinchi tomon saytlariga kirish xavfini kamaytirish, chunki foydalanuvchi parollari tashqaridan saqlanmaydi yoki boshqarilmaydi;
  
• 
  turli xil foydalanuvchi murakkab parollardan foydalanish muammolarini kamaytirish;
  
• 
  xuddi shu identifikatsiya uchun parollarni qayta kiritish uchun sarflangan vaqtni qisqartirish;
  
• 
  parollar uchun AT yordam xizmatining kamroq qo‘ng‘iroqlari bilan AT xarajatlarini kamaytirish;
  
• 
  osonroq boshqaruv. SSO bilan bog‘liq vazifalar boshqa ma’muriy vazifalar uchun ishlatiladigan bir xil vositalar yordamida oddiy texnik xizmat ko‘rsatishning bir qismi sifatida shaffof tarzda amalga oshirish;
  
• 
  ma’muriy nazoratni ta’minlash. Tarmoqni boshqarish bo‘yicha barcha ma’lumotlar bitta omborda saqlanadi. Bu shuni anglatadiki, har bir foydalanuvchi uchun huquq va imtiyozlarning yagona vakolatli ro‘yxati mavjud. Bu administratorga foydalanuvchi imtiyozlarini o‘zgartirish va natijalar butun tarmoq bo‘ylab tarqalishini bilish imkonini berish;
  
• 
  foydalanuvchilarni yaxshi ishlashini ta’minlash. Foydalanuvchilar endi bir nechta loginlar bilan bog‘liq emas va ular tarmoq resurslariga kirish uchun bir nechta parollarni eslab qolishlari shart emas. Bu, shuningdek, kamroq unutilgan parol so‘rovlarini yuborishi kerak bo‘lgan yordam xizmati xodimlari uchun afzalliklar yaratish;
  
• 
  tarmoq xavfsizligi yaxshilash. Bir nechta parollarni yo‘q qilish, shuningdek, xavfsizlik buzilishlarining umumiy manbasini kamaytiradi - foydalanuvchilar o‘z parollarini yozib oladi. Nihoyat, tarmoq boshqaruvi ma’lumotlarini birlashtirib, administrator foydalanuvchi hisobi o‘chirilganida, bu hisob butunlay o‘chirilganligini ishonchli bilishi mumkin;
  
• 
  SSO boshqa barcha ilovalar va tizimlar autentifikatsiya qilish maqsadlarida foydalanadigan markazlashtirilgan autentifikatsiya serverlarini baham koʻradi va foydalanuvchilar oʻz hisob maʼlumotlarini bir necha marta faol ravishda kiritishlari shart emasligini taʼminlash uchun buni usullar bilan birlashtishni amalga oshirish.
  

Yagona foydalanishlarni boshqarish tizimini hozirgi kunda OneID tizimini misol sifatida keltirish mumkin.
Yagona identifikatsiya tizimi (OneID) barcha foydalanuvchilarning elektron hukumatning turli axborot tizimlariga oson kirishi uchun moʻljallangan. OneID ma’lumotlaringiz xavfsizligi va maxfiyligini ta’minlaydi. Yagona identifikatsiya tizimida shaxsiy haqiqiyligini tasdiqlash uchun foydalanuvchi elektron raqamli imzoni taqdim etishi kerak. Shunday qilib, haqiqiy shaxsning Internetdagi foydalanuvchi bilan yozishmalarini ta’minlaydi. Bu eng ilg‘or davlat xizmatlarini onlayn tarzda ko‘rsatish imkonini beradi. Bundan tashqari, jismoniy va yuridik shaxslarning markaziy maʼlumotlar bazalari bilan integratsiyalashganligi sababli barcha shaxsiy maʼlumotlaringizni toʻldirishga hojat qolmaydi – joriy maʼlumotlar avtomatik ravishda yuklanadi va oʻz vaqtida yangilanadi (masalan, familiya yoki ro‘yxatga olish manzili o‘zgartirilgan).