2– amaliy mashg’ulot. Amaliy dasturlar yordamida geologiya va qidiruv soxasidagi muhandislik masalalarini matematik modellarini yaratish ( Mathcad)

2– amaliy mashg’ulot.


Amaliy dasturlar yordamida geologiya va qidiruv soxasidagi muhandislik masalalarini matematik modellarini yaratish ( MathCAD).


Maqsad:

1. 
   MathCAD dasturiy sohasini o’rganish.
   
2. 
   Ishchi paneli tarkibi.
   
3. 
   Asosiy instrumentlar.
   
4. 
   Ishchi sohani boshqarish.
   

Nazariy qism:

MathCAD integralashgan tizim bo’lib matematik hamda tehnik-muhandislik hisoblashlarni amalga oshirish uchun mo’ljallangan. Hisoblash vaqtida tushinarlilik, aniqlik, oddiylik kabi hususiyatlarni o’z ichiga oladi. Electron jadvallaarga hos foydalanishda oson.

MathCAD dasturini ishga tushirganda 1-rasmdagi oyna ochiladi.

1. 
   rasm. MathCAD tizimini ishchi oynasi.
   

MathCADning asosiy buyruqlari
MathCADdasturinig bosh menyusi boshqa MS Windows ilovalarning bosh menyulari kabi , hamda spesifik imkoniyatlarga ega bo’lgan buyruqlaidan tashkil topgan,.
File menyusi –fayllar bn ishlash.
Edit menyusi –Hujjatlarni tahrirlash.
View menyusi – darcha elementlarni sozlash. View menyusi buyruqlari 2-rasmda ko’rsatilgan.
Insert menyusi – MathCAD hujjatga grafik malumotlar, matritsalar, funksiyalar, geppersilkalar, kompanentalarni qo’yish va obyektlarni sozlash imkonini beradi.
Format menyusi – sonlar, formulalar,tekstlar, abzatslar, kalantitullar va boshqalarga turli ko’rinishdagi parametrlarni belgilovchi buyruqlarni o’z ichiga oladi.
Math menyusi– hisoblashlarni rejim va parametrlarni o’rnatadi.
Symbolic menyusi – simvol malumotlarni hisoblaydi.
Window menyusi – bir necha darchalarni o’zoro ketma-ket va ulardan birini aktivlashtirishga hizmat qiladi .
Help menyusi – malumot markazi va malumotnomalar.
Math paneli tugmalari
MathCADning kuchli tomoni bu matematik simvollar, ularni ifodalsh va kiritish insonga odatiy holatda berilgan. Ushbu instrumentlar panaleni bosh menyuning buyruqlari orasidagi View →Toolbars orqali ishga tushiriladi. Math panelida ishni qulayligi uchun ssilkalrning yeg’indisi birlashtirilgan.
Math panelida9ta tugma joylashtirilgan. har bir tugma o’z navbatida, mahsus vazifaga biriktirilgan instrumentlar panelini ishga tushiradi. Ular quyidagi tugmalar (ishga tushirilgan holati quyidagi 9-rasmda ko’rsatilgan).
Calculator. Bu panelda matematik topshiriqlar buyruqlari , hamda ko’pincha foydalaniladigan funksiyalar joylashtirilgan. Bu tugmani kankulyator sifatida foydalanish mumkin.