2-Amaliy mashg’ulot Ishlov beriladigan detallar nomenklaturasini tahlili

Frezalashda surishni aniqlash uchun koeffitsientlar. 
Ishlov beriladigan material 
S
1
 
S
2
 
S
3 
S
4
 
Engil rangli qotishmalar 
0,024 
4,65
0,90
12
4
10


1,2
10

6 
Po‘lat 
0,008 
0,70
4
10

0,14
12
4
10


0,2 
10

6 
Bu erda: S
1,
 S
2, 
S
3, 
S
4
 – ishlov beriladigan materialga bog‘liq koeffitsientlar (1-
jadval); 
D
1
– frezaning keltirilgan diametri mm, ya’ni inersiya momenti freza qismining 
inersiya momentiga teng bo‘lgan aylana diametri; 
[

] – frezalashning eng xavfli nuqtasida egilish va buralish deshaklsiyalarining 
birgalikdagi ta’sirida vujudga keladigan ruxsat etilgan kuchlanish, Pa; 
k - engil qotishmalarga ishlov berishda – 0,6 ga teng; po‘latlarga ishlov 
berishda 0,8 ga teng koeffitsient; 

– bosh harakat yuritmasi FIK, 
Z - frezaning qirqiladigan yuza bilan kontaktda bo‘ladigan tishlari soni; 
n
o
– ctanokning pasport ma’lumotlari bo‘yicha yaxlitlab olingan shpindelning 
aylanishlar soni. Ishlov berish vaqti, natijada, ish unumini aniqlab beradigan 
asbobning summar ishchi yurish uzunligi qabul qilingan qirqish qalinligi t ga bog‘liq 
ekanligini inobatga olish kerak.
O‘z navbatida, frezalashning ish unumi vaqt birligii ichida ishlov beriladigan 
materialni qirqib tushirish tezligini xarakterlaydi: Q=S
z
zntB (mm
3
/min). Ko‘rish 
mumkinki, berilgan asbobda (tishlari soni - z) va shpindelning aylanishlar chastotasi 
n da qirqib tushirish tezligi surish S
z
, frezalash qalinligi va eni V ning funksiyasi 
bo‘ladi. 
4
10


---

S
zi
curishga bo‘lgan cheklashlar bilan aniqlanadigan boshlang‘ich 
ma’lumotlarning etarlicha murakkab munosabati frezalashda qirqish rejimlari 
parametrlarini tanlashni optimallashni talab etadi. Optimallash masalalari esa 
operatsiyaning donabay narxi, ishlov berishning texnologik vaqti, yuzaning kerakli 
g‘adir-budurligi va ishlov berilgan detalning talab qilingan o‘lchamlarni 
ta’minlashda operatsiyaning donabay narxini kabi ko‘rsatkichlarni minimumga 
keltirishdan iborat bo‘ladi. 
 
1-misol. «qopqoq» turidagi detalga ko‘p operatsiyali stanokda ishlov berishda 
o‘tishlar mazmuni va ketma-ketligi (3-rasm):