2-amaliy mashg‘ulot mavzu: valentlik bo‘yicha mashqlar tahlili tezkor savollar va topshiriqlar

3. Yakuniy bosqich (15 daqiqa)	3.1. Mavzu yuzasidan umumiy xulosalar qiladilar. 3.2. O`quv mashg`ulotlarining natijalarini sharhlaydi, faol talabalar bahosini e`lon qiladi. 3.3. Mustaqil ishlash uchun vazifalar beradi: amaliy mashg`ulotga tayyorlanib kelish. Nazorat savollariga javob berish. Ilovada ko`rsatilgan topshiriq va mashqlarni bajarish. (3- ilova)
Tinglaydilar.

1- ilova.

Tezkor savollar va topshiriqlar: Gapning ta`rifi va tavsifi. Gap bashqa sintaktik birliklardan qanday farq qiladi? Gapning kommunikativ birlik deyilganida nimani tushunasiz? Gapning adabiyotlardagi ta`rifi bir xilmi? Gap qanday tasnif qilinadi? Gapni maqsadiga ko`ra tasnif eting. Gap tuzilishiga ko`ra qanday tasnif etiladi?

2-ilova. Kichik guruhlarda ishlash.
“Shirinso`z” va” Yoqimtoy” guruhlari o`zaro gap turlari bo`yicha musobaqa o`tkazadilar, savol-javob, boshqotirmalar bilan ishlaydilar. Gap LSQsi haqida fikr almashadilar.


Gap va uning LSQlari

№	Gаplаr	Qоliplаr
1.	Sаlim/u kitоbni o`qidi.	[Еоt/оlmоsh^bоsh kеlishik–Tоt^tushum kеlishigi– Wfе`l^аniq nisbаtPm]
2.	Sаlim/u аkаsidаn qo`rqаdi.	[Еоt/оlmоsh^bоsh kеlishik–Tоt^chiqish kеlishigi– Wfе`l^аniq nisbаtPm]
3.	Sаlim/u mаktаbgа bоrаdi.	[Еоt/оlmоsh^bоsh kеlishik–Hоt^jo`nаlish kеlishigi– Wfе`l^аniq nisbаtPm]
4.	Sаlim/u mаktаbdаn uygа qаytаdi.	[Еоt/оlmоsh^bоsh kеlishik–Hоt^chiqish kеlishigi– Hоt^jo`nаlish kеlishigi–Wfе`l^аniq nisbаtPm]
5.	Sаlim/u qizаrdi.	[Еоt/оlmоsh^bоsh kеlishik–Wfе`l^аniq nisbаtPm]
6.	Mоskvаgа bоrilаdi.	[Hоt^jo`nаlish kеlishigi–Wfе`l^mаjhul nisbаtPm]
7.	Bu kitоbni o`qisа bo`lаdi.	[А^оlmоsh– Tоt^tushum kеlishigi– Wfе`l^аniq nisbаtPm]
8.	Оtаm-tаjribаli O`qituvchi	[Еоt^bоsh kеlishik–А–WоtPm]
9.	Bu gul judа chirоyli edi	[А^оlmоsh–Еоt^bоsh kеlishik– WsifаtPm]

3-ilova. Mashqlar ishlash:
1- mashq. Berilgan matnda nechta gap borligini aniqlang va gap belgilarini izohlang.
Tilning yaratilishi inson tafakkurining kelib chiqishi bilan bog`liq bo`ladi. Tafakkur rivoji bilan til ham shakllanadi, rivojlanadi. Shakllangan til doimo taraqqiyotda bo`ladi; jamiyatda har bir iqtisodiy, ijtimoiy, siyosiy, texnik o`zgarish ongga va u orqali tilga ta`sir qiladi, til boyiydi, tobora takomillashib boradi.
Tildagi bo`lgan o`zgarishlar til sathlarining turli sohalarida turlicha bo`ladi: tilning eng tez o`zgaruvchi sohasi leksika (lug`at) bo`lib, morfologiya va sintaksis qismi (qo`shimchalar va gap tuzilishi) kamroq o`zgaradi. Fonetika (tovushlar sistemasi) sohasi eng kam o`zgaradigan qismdir.
2- mashq. Gaplar tasnifi bo`yicha tahlil qiling.
1. Har kimga ozor bera ko`rma—dunyo barchaga barobardir. 2. Tamagirlik — ofat. 3. Tamagirlik bilan adolat bir-biriga ziddir. 4. Boylikka hirs qo`yish — joduning sirtmog`iga tushib qolish bilan barobar. 5. Vaqt — keskir qilich. U hech narsaga qaramay shart o`tadi-ketadi, sen esa voy-voylagancha qolaverasan. 6. Rostlikning mevasi totli, natijasi esa samaralidir. 7. Xushfe`l bo`lish — yaxshi odat. 8. Kishining fe`l-atvori o`zini begona qiladi, o`zgani xesh. 9. O`qidim. Kitob menga yoqdi. 10. Bahor. Atrof ko`m-ko`k. 11. Inson tirik ekan hech qachon umidsizlanmasligi kerak.
Mashqlarning natijalarini tahlil qilish, kamchiliklar bo`yicha tavsiyalar berish, baholash.
Uyga mustaqil ish topshiriqlari berish:
1. Gapning maqsadiga ko`ra turlarining har biriga 3 tadan misol topish.
2. Gapning tuzilishiga ko`ra har bir turiga 3 tadan misol topish.
3. Tasdiq va inkor, bir tarkibli va ikki tarkibli, his-hayajonli va his-hayajonsiz gaplarga misol keltiring.