2. Golografiya prinspi va uning qo’llanilishi

I
e
I
k
v) 
I
b
R
U
chiq
U
kir
E
1
(e) E
2
(k)
+ - + - + -
b) 
3-rasm. 
+ + + 
p n p 
+ + + 
+ + + 
-
n 

---

Termistorlar temperaturani olisdan turib o‗lchashda, yong‗inga qarshi 
signal berish qurilmalarida va boshqalarda qo‗llaniladi. 
Texnika va amaliyotda fotorezistorlar yoki fotoqarshiliklar keng 
qo‗llaniladi. Fotorezistorlarning ixcham va yuqori darajada sezgir bo‗lishi 
kuchsiz yorug‗lik oqimlarini qayd qilish va o‗lchashda ulardan fan va 
texnikaning turli sohalarida foydalanishga imkon beradi. Fotorezistorlar 
yordamida sirtlarning sifati aniqlanadi, buyumlarning o‗lchamlari nazorat 
qilib turiladi va hokozo. 
Elektron, ion va yarim o‗tkazgichli asboblarning tuzilishi, ishlash prinsipi 
hamda ularning fan, sanoat va texnikaning turli yo‗nalishlarida 
qo‗llanilishi bilan shug‗ullanadigan mustaqil soha elektronika deyiladi. 
Elektronika asbob-uskunalaridan texnologik jarayonlarni kompleks 
avtomatlashtirish, tovarlarni ishlab chiqarish jarayonlarini nazorat qilish, 
rostlash va boshqarishda keng va samarali foydalanilmoqda. Chunonchi, 
o‗zgaruvchan tokni o‗zgarmas tokka aylantirishda asosan yarim 
o‗tkazgichli 
to‗g‗rilagichlar 
ishlatilmoqda. 
Elektron 
hisoblash 
texnikasining gurillab o‗sishi, avtomatik boshqarish sistemalari (ASU) 
ning yaratilishi, yarim o‗tkazgichlar texnologiyasi va texnikasining 
rivojlanishi, plyonkali integral mikrosxemalarning yaratilishi va 
qo‗llanishi bilan uzviy bog‗langan. 
Yarim o‗tkazgichli asboblar elektron va ion asboblarga nisbatan quvvat 
isrofi kamligi, gabarit o‗lchamlari va massasining kichik (ixcham)ligi, 
arzonligi, mexanik jihatdan pishiqligi, xizmat davrining kattaligi va ishga 
tushishining oddiyligi va qulayligi kabi afzalliklari tufayli keyingi yillarda 
radiotexnika, energetika, avtomatika, telemexanika va hisoblash 
texnikasining qator sohalarida keng qo‗llanilmoqda. 

---

Diod, tranzistor, rezistor, induktivlik, kondensator kabi jajji asboblarning 
maxsus texnologiya asosida plyonkaga bosilib, o‗zaro biriktirilishidan 
hosil bo‗lgan sxemalar mikrosxemalar deyiladi. Bu sxemalarni yaratishda 
elektron – nur va lazer texnikasidan foydalaniladi. Murakkab 
elektrotexnik va elektron hisoblash mashinalarida bunday jajji asboblar 
ming-minglab ishlatiladi. Shu sabali ularning ixcham va pishiq, 
ishlatishga qulay bo‗lishi juda katta ahamiyatga egadir. 
Har biri o‗z vazifasiga (funksiyasiga) ega bo‗lgan mikrosxemalar 
yig‗indisidan iborat murakkab funksiyali sxema integral sxema deyiladi. 
Hozirgi paytda integral sxemalar asosida turli-tuman og‗ir va xavfli 
texnologik vazifalarni to‗la-to‗kis bajaruvchi robotlar yaratilgan va ularni 
takomillashtirish borasida katta ishlar olib borilmoqda.