2-laboratoriya ishi Mavzu: O'z induksiyani o'lchash

Tajriba qismi

Tajriba qismida quyidagilar zarur:

• 
  L1 katushkaning induktivligini aniqlang;
  
• 
  L2 katushkaning induktivligini aniqlang;
  
• 
  L1 va L2 katushkalarini ketma-ket ulang va ularning umumiy induktivligini aniqlang;
  
• 
  L1 va L2 katushkalarini ulash tartibini o'zgartiring va ularning umumiy induktivligini aniqlang;
  
• 
  hisobotda L1 va L2 katushkalarining boshini va oxirini ko'rsating;
  
• 
  L1 va L2 katushkalarining o'z induksiyasini M va ulanish koeffitsientini K hisoblang.
  

Noma'lum katushkaning induksiyasini aniqlash uchun, 4-rasmda ko'rsatilgan o'lchash sxemasidan foydalaning.

4-rasm. Induktivlikni aniqlashning sxematik diagrammasi

Induktivligi noma'lum bo'lgan L katushka bilan ketma-ket, sig'imi C ga ega bo'lgan bir kondensator ulanadi. Generator fp chastotasini shunday o’zgartirib zanjirning rezonans chastotasini aniqlash kerak.

.

Garmonik tebranishlarning manbai PCh(past chastota) generatoridir (chiqish G1 "-20 dB").

UG generatorining chiqish kuchlanishini o'lchash uchun PV1 voltli o'lchagich ishlatiladi.

Induktordagi U_L kuchlanishi PV2 voltmetr bilan o'lchanadi. Rezonansning mavjudligi PV2 voltmetrining maksimal qiymati bilan aniqlanadi.

L1 katushkaning induktivligini aniqlash uchun o'rnatish elementlarining ulanish sxemasi 5-rasmda ko’rsatilgan. Masalan, C=10 nF kondensatorni ulanishi sxemada ko'rsatilgan.

O'lchovni tayyorlashda, dastlabki hisob-kitoblar paytidagi sig'imi aniqlangan kondensatorni ulang.

Kuchlanishni o'lchash xatosi eng kichik bo'lishi uchun, PV1 va PV2 voltmetrlari "minus" ni "" umumiy nuqtasiga ulanishi kerak.

5-rasm. Elementlarni sxemada ulanishi

PV1 voltmetrining o'lchov chegarasini 0,2 V ga, PV2 voltmetrni 2 V ga o'rnating (o'lchash jarayonida boshqasiga o'zgartirish mumkin). Voltmetrlarni ishlatish uchun almashtirish tugmachalarini AC kuchlanishini o'lchash holatiga (U~) o'rnating. PCh generatorining chiqish kuchlanishi regulyatorini soat yo'nalishi bo'yicha teskari aylantiring. Yig'ilgan sxemani o'qituvchiga ko’rsating. O'qituvchi yig'ilgan sxemani tekshirgandan so'ng, yoqing. UG = 0,1 V past chastotali generatorning chiqish kuchlanishini o'rnating. Bu qiymatni generatorning barcha chastotalarida doimiy ravishda saqlang. 1 kHz - 5 kHz va 5 kHz - 25 kHz chastotalaridagi generatorning chastotasini o'zgartirish, PV2 voltmetrining maksimal tebranish konturining f_p rezonans chastotasini toping. F_P qiymatini 1-jadvalga yozing. Katushkaning induksiyasini hisoblang. Hisoblash natijasini 1-jadvalga kiriting.
1-jadval

Induktivlikning aniqlangan natijalari

Katushkaning raqami, chiqish raqamlari, ulanish ketma-ketligi	С, нФ	fР , кГц	Induktivlik qiymati мГн
L1 (1 – 2)
L2 (3 – 4)
Ketma-ket ravishda L1 va L2 (1-2-3-4)
Ketma-ket ravishda L1 va L2 (1-2-3-4)

O'lchov oxirida PCh generatorining chiqish kuchlanishi regulyatorini soat yo'nalishi bo'yicha teskari tomonga aylantiring. O'lchov sxemasida L1 katushkani o'rniga L2 katushkani ulang. UG = 0,1 V past chastotali generatorning chiqish kuchlanishini o'rnating. Bu qiymatni generatorning barcha chastotalarida doimiy ravishda saqlang. generatorning chastotasini 1 kHz - 5 kHz va 5 kHz - 25 kHz chastotalarga o'zgartirib, PV2 voltmetrining maksimal qiymatiga ko'ra tebranish konturining f_p rezonans chastotasini toping. F_P qiymatini 1-jadvalga yozing. Katushkaning induktivligini hisoblang. Hisoblash natijasini 1-jadvalga kiriting. O'lchov oxirida PCh generatorining chiqish kuchlanishi regulyatorini soat yo'nalishi bo'yicha teskari tomonga aylantiring.

6-rasmi. L1 va L2 katushkalarni ketma-ket ulash sxemasi

Past chastotali generatorning chiqish kuchlanishini UG = 0,1 V o'rnating. Bu qiymatni generatorning barcha chastotalarida doimiy ravishda saqlang. generatorning chastotasini 1 kHz - 5 kHz va 5 kHz - 25 kHz chastotalarga o'zgartirib, PV2 voltmetrining maksimal qiymatiga ko'ra tebranish konturining f_p rezonans chastotasini toping. F_P qiymatini 1-jadvalga yozing. Katushkaning induktivligini hisoblang. Hisoblash natijasini 1-jadvalga kiriting. O'lchov oxirida PCh generatorining chiqish kuchlanishi regulyatorini soat yo'nalishi bo'yicha teskari tomonga aylantiring.


L1 va L2 katushkalarining ulanishini o'zgartiring. L1 katushkaining 2 terminalini L2 katushkaning 4 pinga ulang. Past chastotali generatorning chiqish kuchlanishini UG = 0,1 V o'rnating. Bu qiymatni generatorning barcha chastotalarida doimiy ravishda saqlang. generatorning chastotasini 1 kHz - 5 kHz va 5 kHz - 25 kHz chastotalarga o'zgartirib, PV2 voltmetrining maksimal qiymatiga ko'ra tebranish konturining f_p rezonans chastotasini toping. F_P qiymatini 1-jadvalga yozing. Katushkaning induktivligini hisoblang. Hisoblash natijasini 1-jadvalga kiriting. O'lchov oxirida PCh generatorining chiqish kuchlanishi regulyatorini soat yo'nalishi bo'yicha teskari tomonga aylantiring.

Katushkalarning induktuktivlik o'lchash natijalarini tahlil qiling. Hisobotda L1 va L2 katushkaning boshi va oxiriga va ularning xulosalarining soniga mos kelsin. O'z induksiya M va L1 va L2 katushkalarning k ulanish koeffitsientini hisoblang.