2-laboratoriya mashg’uloti mavzu

Ishni bajarish tartibi
Ishni boshlashdan 30 minut oldin piranometr va tekshirilgan aktinometrni ochiq maydonchaga o’rnatiladi. So’ngra piranometr oyoqchalarini burash bilan termobatariyani aniq tekis holga keltiriladi. O’lchash ishlarini boshlashdan oldin asboblarni ochiq maydonchaga o’rnatishdan maqsad ular temperaturasini atrofdagi havo temperaturasi bilan bir xil bo’lishiga erishishdir.
O’lchash ishlari quyidagi tartibda olib boriladi.
1. Piranometrni metall g’ilof bilan yopib, galьvanometr strelkasining shkaladagi nol holati N₀¹ belgilanadi.
2. G’ilof olib qo’yiladi va ekran bilan piranometrni to’g’ri nurlanishdan to’siladi. Oradan 20 sek o’tgach galьvanometr ko’rsatishi aniqlanadi. So’ngra har 20 sek da galьvanometr ko’rsatishlari N₂ va N₃ aniqlanadi.
3. To’suvchi ekranni olib qo’yib, yuqoridagi tartibda o’lchab N_4, N_5, N₆ lar aniqlanadi(bu holda yig’indi radiatsiyani o’lchanayotganini esda tuting).
4. Piranometrni ekran bilan yana to’sib qo’yiladi va N_7, N_8, N₉ lar aniqlanadi.
5. Piranometrni g’ilofi bilan yopib qo’yib, galьvanometr strelkasining keyingi nol holati aniqlanadi.
6. Sochilgan radiatsiya intensivligini quydagi formula bo’yicha hisoblanadi:D= , (18)
bunda: k-aktinometr doimiysi, -piranometrga o’rnatilgan galьvanometr ko’rsatishga kiritilgan tuzatma.
7. Gorizantal sirtga tushadigan yig’indi Quyosh nurlanish intensivligini quydagicha hisoblanadi:
. (19)
olingan natijalar quydagi jadvalga kiritiladi.
3- jadval

Vaqt	Hisoblash	Galьvanometrdan	hisoblangan	qiymat
	tartibi	Nol holat	Sochilgan radiatsiya	Yig’indi radiatsiya

Nazorat savollari
1.Ish to’g’risida tushuncha bering?
2.To’g’ri quyosh nurlanish intensivligi qanday parametrlarga bog’liq bo’ladi?
3.Insolyatsiya nima?
4.Sochilgan quyosh nurlanishi qanday o’zgaradi?