2-laboratoriyaliq jumis tema: aqaba suw quramíndaǵÍ erimeytuǵÍn zatlar muǵdarín aníqlaw

2-LABORATORIYALIQ JUMIS

TEMA:AQABA SUW QURAMÍNDAǴÍ ERIMEYTUǴÍN ZATLAR MUǴDARÍN ANÍQLAW

Jumıstıń maqseti: Aqaba suw quramındaǵı qattı erimeytuǵın zatlar muǵdarın anıqlawdı úyreniw.

Jumıstı ótkeriw ushın kerekli ásbap -úskeneler, úskeneler hám kórgezbeli qurallar.

1. Menzurkalar.

2. 500 sm³ kólemli ıdıs.

3. Elektron tárezi.

4. Filtr (gewek qaǵaz ).

5. Keptiriw shkafi.

6. Guksha tigl.

7. Eksikator.

8. Lisenkot cilindri.

9. Saat.

Teoriyalıq maǵlıwmatlar

Ádetde, aqaba suw tındırgishdan ótkende yamasa biologiyalıq usılda tazalanǵanda, súzip alıw (filtrlew) usılınan paydalanıladı. Bul usıl onsha mayda bolmaǵan bólekshelerdi súzip alıwshı material maydanına jawılıp qalıwına tiykarlanǵan.

Súzip alıwshı material retinde maydalanǵan tas, qum, maydanlanǵan kómir, kvars, marmar, ılaydan islengen ıdıs maydaları, sintetik hám polimer materialları isletiledi. Aqaba suw dánesheli material maydanında juqa qabat payda etedi hám onıń geweklerine otıpıp qaladı (juqa perde payda etip súzip alıw ).

Suwdiń quramında bolǵan qattı elementlar muǵdarın anıqlaw

1. Elektron tárezinde filtrleytuǵın material (konus tárizli gewek qaǵaz ) dıń massası olshenedi.

2. Filtrlew maqsetinde konustárizli gewek qaǵaz arqalı 20 -100 ml aqaba suw súzip ótkeriledi.

3. Filtr qaǵazǵa jaylasıp qalǵan ılaylı suwıq suw menen juwıladı hám ılaylı jabıwǵan filtr qaǵaz 105⁰ C de keptiriw shkafida qurǵatıladı hám bir neshe ret ólshep ko'rilip, massası ózgermeytuǵın muǵdarǵa kelgengeshekem tárezide ólshenedi.

Suwdiń quramında bolǵan qattı zatlar muǵdarı (mg/l) tómendegi formula arqalı esaplanadı :

bul jerde - filtr qaǵazdıń massası, mg;

- ılaylanǵan filtr qaǵaz massası, mg;

v - alınǵan aqaba suw úlgisiniń kólemi, ml.

Suwda erimeytuǵın zatlar muǵdarın Guksha tigl járdeminde anıqlaw

1. Guksha tiglinıń tor astına filtr jaylastırıladı hám ol 105⁰ C temperaturada keptiriw shkafında ózgermeytuǵın massaǵa shekem qurǵatıladı.

2. Izertlenip atırǵan suw jaqsılap shayqatıladı.

3. Tigl filtrleytuǵın voronkaǵa jaylastırıladı hám odan filtr arqalı 100 den 500 sm³ ke shekem bolǵan, shayqatılǵan suw ótkeriledi.

4. Filtrlengennen keyin, tigldaǵı shókpe eki-úsh ret suwda juwıladı hám taǵı ózgermeytuǵın massaǵa shekem 105 ⁰C temperaturada qurǵatıladı;

5. Shókpe eksikatorda salınadı.

Zattıń muǵdarı tómendegi formula boyınsha anıqlanadı (mg/dm³)

bul jerde - tigldıń filtrlengennen keyingi massası, mg

- tigldıń filtrlewden aldınǵı massası, mg ;

1000 - detsimetr kubqa aylandırıw koefficenti;

v - filtrlew ushın alınǵan suwdiń kólemi, sm³.

Suwda erimeytuǵın zatlar Lisenko cilindri járdeminde anıqlaw

1. Suwda erimeytuǵın zatlar úyrenilip atırǵan suw menen Lisenko cilindri toltırıladı hám hár 15, 30, 60, 120 minut aralıǵinda shógetuǵın shókpe kólemi sm³ de anıqlanadı.

2. Hár bir waqıt aralıǵinda chókkan shókpe ushın zattıń kólemi tómendegi formula menen esaplanadı :

bul jerde n - shókpediń kólemi, sm³;

100 - procentke aylantıriwshı koeffisient;

v - izertlew ushın alınǵan suwdiń kólemi, sm³.

Lisenko cilindri

Bekkemlew ushın sorawlar.

1. Filtr hám filtrlew atamalarına tariyp beriń.

2. Suw quramındaǵı qattı zatlardı qanday anıqlaw múmkin?

3. Tájiriybe jumısın qanday atqardingiz?

4. Lisenko cilindri járdeminde suwda erimeytuǵın qattı zatlardı qanday anıqlaw múmkin?

Gruppalarǵa beriletuǵın tapsırmalar

1-gruppa. Jumıstıń atı, onıń maqseti hám kerekli qurallardı úyrenedi.

2-gruppa. Jumıstıń teoriyalıq bólegin úyreniw, tiyisli oy-pikirler qılıw.

3-gruppa. Ólshew hám nátiyjelerdi esaplaw bólegin úyreniw.

4-gruppa. Nátiyjelerdi alıw.

5-gruppa. Juwmaqlar qılıw hám ózbetinshe oylaw