2 Loboratoriya mashg’ulot moslamalarni qisish qurilmalarini uzatish-kuchaytirish mexanizmlari,zamonaviy dastgoh va nazorat moslamalari

 
9.2.Ekstsentrikli qisish mexanizmlar. 
Bu mexanizmlar tez ishlaydigan lekin qisish kuchi qiymati bo’yicha vintli 
mexanizmlariga kura oz. Undan tashqari bularni yurish masofasi ham cheklangan. Ekstsentriklar 
aylanish o’qi ekstsentrisitet l masofasiga siljitilgan kulachoklar yoki valiklar ko’rinishida bo’ladi 
(4.8a-rasm). Dumalok disksimon ekstsentriklarni (4.8b-shakl) 20X po’latidan tayyorlab HRC 55-
60 gacha toblash va 0.7-1.2 mm chuqurligiga tsementatsiyalash tavsiya qilinadi. Ekstsentriklar 
o’lchamlari DST 9061-68 bilan rasmiylashtirilgan.
16.2-rasm. Ekstsentrikli mahkamlagichlar. 
Agar ekstsentrikning burilish burchagi cheklanmagan bo’lsa, ekstsentrisitet qiymati 
quyidagicha topiladi:

---

3 
2l = S
1
 + T + S
2
 + Q/J 
bu yerda: S
1
-zagotovkani ekstsentrik tagiga erkin joylashishini ta’minlovchi oraliq; S
2
-
ekstsentrikni o’lik nuqtadan o’tib ketishdan saklovchi oraliq; T -zagotovka o’lchamini dopuski;
Q -zagotovkani qisish kuchi; J -qisish qurilmasini bikrligi. 
Agar ekstsentrikning burilish burchagi 

180

dan ancha kichik bo’lsa, 
 

cos
1
/
1




J
Q
T
S
l
 
 
Ekstsentrik enini b deb qabul qilib uning o’ki radiusini quyidagicha topamiz:
r = Q /2 b 

em 
( mm ) 
Ekstsentrik bilan zagotovka mahkamlanganda u o’zi o’zini tormozlash xususiyatiga ega bo’lishi 
kerak.
NAZORAT SAVOLLARI. 
1. Qisish qurilmalariga qanday talablar kuyiladi? 
2. Qisish qurilmasi qachon ishlatilmaydi? 
3. Zagotovkani siljishdan saqlash sxemalari qanday hisoblanadi? 
4. Zagotovkani buralishdan saqlash sxemalari qanday hisoblanadi? 
5. Ishqalanish koeffitsent qiymatlari nimalarga bog’liq? 
6. Extiyotlik koeffitsenti qiymatlari qanday tanlanadi? 
7. Oddiy qisish qurilmalarini sanab o’ting. 
8. Vintli qisish qurilmalari hisobi qanday bajariladi? 
9. Ekstsentrikli qisish qurilmalari hisobi qanday bajariladi?