2. Lyuriyaning neyropsixologik tushunchasi va so’zlarni yodlash usuli

Karl Spenser Lashli.

Lashli asarlari va undan keyingi nazariyalar uning "Miya mexanizmlari va aql" kitobida umumlashtirilgan.^[19] Lashlining Engram haqidagi nazariyasi uning ko'plab tadqiqotlari uchun harakatlantiruvchi kuch bo'ldi. Engram miyaning ma'lum bir xotira saqlanadigan qismi ekanligiga ishonishgan. U Franz o'rgatgan trening / ablasyon usulidan foydalanishda davom etdi. U labirintni o'rganish uchun sichqonchani o'rgatgan, so'ngra tizimli jarohatlardan foydalangan va kortikal to'qimalarning bo'laklarini olib tashlagan, kalamush o'rgangan narsalarini unutganmi.Sichqonlar bilan olib borgan tadqiqotlari davomida u unutishni olib tashlangan to'qima miqdoriga bog'liqligini va qaerdan olib tashlanganiga emasligini bilib oldi. U buni chaqirdi ommaviy harakatlar va u bu miya to'qimalarining qanday javob berishini, o'rganish turidan mustaqil ravishda boshqaradigan umumiy qoida ekanligiga ishongan. Ammo endi bilamizki, ommaviy harakatlar uning empirik natijalarini noto'g'ri talqin qilish edi, chunki labirintni boshqarish uchun kalamushlarga bir nechta kortikal joylar kerak edi. Faqatgina kichik qismlarga ajratish kalamushlarning miyasini juda yomonlashtirmaydi, ammo katta bo'laklarni olish bir vaqtning o'zida bir nechta kortikal joylarni olib tashlaydi, ko'rish, harakatni muvofiqlashtirish va xotira kabi turli funktsiyalarga ta'sir qiladi, hayvon labirintni to'g'ri ishlay olmaydi.
Lashli, shuningdek, funktsional maydonning bir qismi butun maydonning rolini bajarishi mumkin, hatto maydonning qolgan qismi olib tashlangan bo'lsa ham.

XULOSA
Xulosa qilib aytmoqchimanki, siz miyaning tuzilishi va ishi to’g’risida bilishingiz kerak, ammo baribir miya faoliyatini rivojlantirishga ko’proq e’tibor qaratish lozim. Zero, biz fikrlash va bilish qobiliyatimiz ustida qancha ko’p ishlasak, kundalik hayotda va ishda muammolarni hal qilish shunchalik osonlashadi.
Ushbu fan miyaning strukturaviy va funktsional tuzilishi va sub’ektning xatti-harakatlari o’rtasidagi munosabatni o’rganadi. Birinchisi tibbiyot, ikkinchisi psixologiya. Luriyaning so’zlariga ko’ra, neyropsikologiyaning maqsadi shikastlanish natijasida miyaning qanday funktsiyalari buzilganligini, bu buzilish boshqa jarayonlarga qanday ta’sir qilishini va miyaning sog’lom qismlari yordamida zararlanganlarning ishini qanday tiklashini tushunishdan iborat.
Eksperimental neyropsixologiya - bu usullardan foydalanadigan yondashuv eksperimental psixologiya asab tizimi va kognitiv funktsiya o'rtasidagi munosabatni ochish. Ishlarning aksariyati laboratoriya sharoitida sog'lom odamlarni o'rganishni o'z ichiga oladi, ammo ozgina tadqiqotchilar hayvonlarga eksperiment o'tkazishlari mumkin. Ushbu sohadagi inson faoliyati ko'pincha bizning asab tizimimizning o'ziga xos xususiyatlaridan foydalanadi (masalan, ma'lum bir narsaga taqdim etilgan vizual ma'lumot) ko'rish maydoni tomonidan imtiyozli ravishda qayta ishlanadi kortikal qarama-qarshi tomondan yarim shar) o'rtasida bog'lanishni amalga oshirish neyroanatomiya va psixologik funktsiya. Neyropsixologiya ning filialidir psixologiya bu miya va boshqa asab tizimining odamning idrokiga va xatti-harakatlariga qanday ta'sir qilishi bilan bog'liq. Eng muhimi, psixologiyaning ushbu sohasidagi mutaxassislar ko'pincha miyaning shikastlanishi yoki kasalliklari kognitiv funktsiyalar va xatti-harakatlarga qanday ta'sir qilishiga e'tibor berishadi.


FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR

<sup>1. A.V.Petrovskiy. “Umumiy psixologiya”, 1992 yil.
2. P.V.Ivanov .“Umumiy psixologiya”, 1972 yil.
3. A.N.Leont’ev. “Problem’ razvitiya psixika”
4. www.ziyonet.uz</sup>
5. G‘oziev E.G. Umumiy psixologiya. Toshkent. 2002.1-2 kitob.
6. A.X.Yugay, N.A.Mirashirova “Obhaya psixologiya” – Tashkent 2014.
7.Drujinina V.. “Psixologiya “. Uchebnik. “Piter”, 2003.
8.B.olotova A.K., Makarova I.V. Prikladnaya psixologiya: uchebnik dlya vuzov. –M., Aspekt Press, 2002. – 383s.